Γιατί τα κτίρια των Τραπεζών σε όλο τον κόσμο μοιάζουν με αρχαίους ελληνικούς ναούς;

Η αρχιτεκτονική των κτιρίων πού στεγάζουν τα σύγχρονα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα – σε κτίρια που κατασκευάστηκαν έως και τις αρχές του 20ου αιώνα – αντιγράφουν τους αρχαίους ελληνικούς ναούς. Γιατί επελέγη αυτή η μορφή; Αυτοί που τα κατασκεύασαν, γνώριζαν κάτι που μας διαφεύγει; Δείτε μερικά από τα εμβληματικά κτίρια σε ολόκληρη την υφήλιο και θα εντυπωσιαστείτε!

Επιμέλεια: Μαρία Καλοπούλου

Η προέλευση των Τραπεζών που σχεδιάζονταν σαν αρχαίοι ελληνικοί ναοί εντοπίζεται στον 19ο αιώνα, σε μια εποχή που το κλασικό αρχιτεκτονικό στιλ γνώριζε μια αναζωπύρωση σε δημοτικότητα.

Αυτό το στιλ θεωρήθηκε ως σύμβολο σταθερότητας και εξουσίας, κάτι που ταίριαζε στα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που ήταν υπεύθυνα για τη διαχείριση των χρημάτων των ανθρώπων.

Επιπλέον, οι αρχαίοι Έλληνες ήταν γνωστοί για τις μαθηματικές και αρχιτεκτονικές τους ικανότητες, οι οποίες θεωρούνταν επίσης κατάλληλες για ιδρύματα που ασχολούνταν με τους αριθμούς και τα οικονομικά. Ως αποτέλεσμα, πολλές Τράπεζες άρχισαν να υιοθετούν αυτό το αρχιτεκτονικό ύφος, ως τρόπο να μεταδώσουν μια αίσθηση αξιοπιστίας και φερεγγυότητας.

Η καταγωγή δεν είναι απαραίτητα ελληνική. Η «πρώτη» Τράπεζα – με την έννοια ότι έχει κάποια σχέση με τις σύγχρονες Τράπεζές μας – στεγαζόταν στο Palazzo San Giorgio στη Γένοβα (15ος αιώνας).

Γενικά, το σύγχρονο τραπεζικό μας σύστημα ξεκινά από την Ιταλία την περίοδο των Μεδίκων στη Φλωρεντία, κι εκείνη την περίοδο το μόνο διαθέσιμο στιλ ήταν το αναγεννησιακό που βασίστηκε στη ρωμαϊκή αρχιτεκτονική.

Είναι αλήθεια ότι αυτό το αρχιτεκτονικό ύφος έχει συνδεθεί με τη σταθερότητα και έτσι ήταν επίσης το προτιμώμενο στιλ για και οτιδήποτε απαιτούσε σεβασμό και πίστη.

Έτσι, οι Τράπεζες υιοθέτησαν αυτό το κλασικό στιλ, το οποίο εν μέρει κωδικοποιήθηκε ως ένας τρόπος για να εκφράζει τη δύναμη και τη φερεγγυότητα, ιδιαίτερα τον 19ο αιώνα.

Η περίπτωση των ΗΠΑ

Στις ΗΠΑ ιδιαίτερα θα πρέπει να προσέξουμε τον τρόπο με τον οποίο η κλασική αρχιτεκτονική προοριζόταν να συσχετιστεί με τις ιδέες της δημοκρατίας αλλά και να προκαλέσει την αίσθηση για κάτι που διαρκεί και αντιστέκεται στον χρόνο.

Οι αρχιτέκτονες δεν θα είχαν πολλές επιλογές στην Αμερική του 19ου αιώνα από το να σχεδιάσουν Τράπεζες με νεοκλασικό στιλ. Εν ολίγοις, υπάρχουν ψυχολογικοί (αντίληψη βαρύτητας και σταθερότητας), συμβολικοί (αναφορά σε μακροχρόνιες αυτοκρατορίες) και ιστορικοί λόγοι (διαθέσιμα στιλ και εξέλιξη τόσο των Τραπεζών όσο και της αρχιτεκτονικής) για αυτόν τον σύνδεσμο.

Μελετητές που ως αντικείμενό τους έχουν την ψυχολογία των μαζών, την αρχιτεκτονική και την ιστορία, υποστηρίζουν ότι ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα πρέπει να εκπέμπει «εμπιστοσύνη».

Ουδείς θα τοποθετούσε τα χρήματά του κάπου, εάν φοβόταν πως θα τα χάσει, κι αν τα ιδρύματα αυτά δεν εξέπεμπαν φερεγγυότητα και εμπιστοσύνη.

Στην Αρχαία Ελλάδα

Οι πόλεις-κράτη πρώτα και μετέπειτα οι πολίτες τοποθετούσαν τον πλούτο τους στους ναούς. Οι πόλεις που ανήκαν στην Αθηναϊκή Συμμαχία τοποθετούσαν τη χρηματική συνεισφορά τους στον ναό του Απόλλωνος στην Δήλο, διότι εκεί ευρίσκετο το ταμείο της συμμαχίας. Το ταμείο αυτό μεταφέρθηκε αργότερα στον Παρθενώνα, στον ναό της Παλλάδος Αθηνάς.

Κάτι ανάλογο συνέβαινε στους Δελφούς. Η κάθε πόλη τοποθετούσε τα πολύτιμα αφιερώματά της σε ειδικά κατασκευασμένα οικήματα, τα οποία είχαν τη μορφή των ναών και τα αποκαλούσαν θησαυρούς.

Το παράδειγμα αυτό ακολουθούν και οι υπόλοιπες Τράπεζες σε όλο τον κόσμο!