Καλέντουλα: Το λουλούδι του Οκτωβρίου

Με τις πλούσιες, φθινοπωρινές αποχρώσεις τους, τα άνθη της καλέντουλας είναι το λουλούδι του Οκτωβρίου. Επειδή αυτό το λουλούδι δείχνει το ανοιχτό του πρόσωπο μόνο όταν ο ήλιος λάμπει, είναι γνωστό και ως «βότανο του ήλιου» και συμβολίζει το πάθος. Η Καλέντουλα ή Κατιφές σχετίζεται με τη μακροζωία, τον έντονο μαγνητισμό και τη γοητεία.

Οι καλέντουλες υπάρχουν τόσο σε πολυετείς όσο και σε ετήσιες ποικιλίες. Το όνομα Calendula προέρχεται από τον λατινικό όρο που σημαίνει «μικρό ρολόι ή ημερολόγιο». Η Καλέντουλα είναι ένα ετήσιο φυτό που καλλιεργείται συχνά στους κήπους για τα άνθη της και είναι πολύ διαδεδομένη στους κήπους και τους αγρούς.

Είναι αυτοφυές φυτό της περιοχής της Μεσογείου. Στην Ελλάδα είναι πολύ κοινό φυτό και το συναντάμε σε όλες τις περιοχές της χώρας μας.

Κατά τη διάρκεια των αρχαίων ελληνικών και ρωμαϊκών τελετουργιών οι άνθρωποι φορούσαν γιρλάντες από καλέντουλα. Τοποθετώντας στις πόρτες γιρλάντες με καλέντουλα προστάτευσαν τα σπίτια από το κακό. Μερικοί πιστεύαν ότι η τοποθέτηση αυτών των γιρλαντών κάτω από το κρεβάτι θα έφερνε στον ύπνο τους προφητικά όνειρα.

Θεωρήθηκε φυτό με μαγικές δυνάμεις, που επιτρέπει στους ανθρώπους να δουν τις νεράιδες και τις γυναίκες να επιλέξουν τον κατάλληλο σύντροφο.

Είναι ένα ιερό λουλούδι στην Ινδία που χρησιμοποιείται σε ινδουιστικά αγάλματα για το Lakshimi και το Genesh ως επιθυμία για πλούτο και ευκαιρίες. Το λουλούδι εμφανίζεται στην Ινδία σε τελετές γάμου ως σύμβολο γονιμότητας.

Οι χριστιανοί χρησιμοποιούσαν την καλέντουλα για ιερά στολίδια, εμφανιζόμενα κοντά σε εικόνες της Παναγίας. Η καλέντουλα, αναφέρεται και ως «χρυσός της Μαρίας», θεωρήθηκε από τους Χριστιανούς ως ιερό λουλούδι, καθώς συνήθιζαν να στολίζουν τις εικόνες των αγίων με γιρλάντες από το λουλούδι αυτό.

Τι συμβολίζει

Τα χρώματα της καλέντουλας λάμπουν με φθινοπωρινές αποχρώσεις, συγκεκριμένα το έντονο πορτοκαλί και το κίτρινο. Η βικτοριανή γλώσσα των λουλουδιών ένα μπουκέτο καλέντουλας σήμανε στον παραλήπτη ότι αυτός που το έστελνε τον κρατά στις σκέψεις του.

Η χρυσή απόχρωση του συμβολίζει την  γενναιότητα και το θάρρος. Από την άλλη προσέξτε γιατί η καλέντουλα μπορεί επίσης να συμβολίζει την υπόγεια σκληρότητα, θλίψη, ζήλια και απληστία!

Καλέντουλα και ιδιότητες

Η καλέντουλα και οι θεραπευτικές της ιδιότητες είχαν αναγνωριστεί από την αρχαιότητα. H καλέντουλα χρησιμοποιούνταν στον αρχαίο ελληνικό, ρωμαϊκό, αραβικό και ινδικό πολιτισμό ως θεραπευτικό βότανο, αλλά και ως συστατικό σε φαγητά και καλλυντικά, ακόμη και σε βαφές υφασμάτων.

Στην αρχαιότητα έφτιαχναν ένα ποτό, αναμιγνύοντας άνθη καλέντουλας μέσα σε κρασί, που το χρησιμοποιούσαν για τη θεραπεία της δυσπεψίας.

Υπάρχουν αναφορές που υποστηρίζουν ότι κατά την αρχαιότητα, οι Έλληνες και οι Πέρσες χρησιμοποιούσαν τα πέταλα του άνθους της σε κάποια από τα εδέσματα τους. Επιπλέον, οι λαοί της Κεντρικής Ευρώπης συνήθιζαν να προσθέτουν άνθη καλέντουλας στις σούπες για να τις αρωματίσουν.

Κατά το Μεσαίωνα, το φυτό δεν έλειπε από τους κήπους και τις αυλές των μοναστηριών αλλά και των σπιτιών, οι δε γυναίκες, την ίδια εποχή, έβαφαν τα μαλλιά τους με αυτό το φυτό.

Η καλέντουλα είναι ένα από τα ποιο γνωστά και ποικιλοτρόπως χρησιμοποιημένα βότανα στη δυτική βοτανοθεραπεία. Το όνομα αυτού του φυτού προέρχεται από τους αρχαίους Ρωμαίους, που πρόσεξαν ότι τα λουλούδια του φυτού ήταν ανθισμένα την πρώτη μέρα στις καλένδες (ή calends) κάθε μήνα και έτσι το θεώρησαν ένα χρήσιμο ίαμα για τις ανωμαλίες της εμμηνόρροιας.

Αυτό το λουλούδι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε πολλές φαρμακευτικές θεραπείες όπως σε πονοκεφάλους, πονόδοντους, πόνους στο στομάχι, μείωση του πυρετού και κράμπες εμμηνόρροιας.

Σε μορφή αλοιφής μπορεί να καταπραΰνει το πρήξιμο από τσιμπήματα εντόμων, στα διαστρέμματα, στον ίκτερο, και σε άλλους ερεθισμούς του δέρματος. Μπορεί επίσης να απαλύνει τα σκασμένα χείλη.

Τα φωτεινά άνθη της καλέντουλας, που κυμαίνονται από χρυσό έως έντονο πορτοκάλι, χρησιμοποιούνται  επίσης για την παρασκευή βαφής για υφάσματα, για καλλυντικά και για τρόφιμα.