Cartier Tank: κυνηγώντας τον πολύτιμο χρόνο

Οι φωτογραφίες αρχείου είναι από το βιβλίο: Cartier La Montre Tank, εκδόσεις Flammarion

Το πλέον διάσημο, το κομψό, απέριττο ρολόι του οίκου Cartier, η μυθολογία υποστηρίζει ότι ο δημιουργός του επηρεάστηκε από τη νέα πολεμική μηχανή, στιβαρή όσο και το ρολόι, το τανκ. Ανακαλύψτε τη γοητεία του Tank –και την ιστορία– ενός από τα πιο χαρακτηριστικά επιτεύγματα της σύγχρονης ωρολογοποιίας.

Από τη Βάνα Αντωνοπούλου

Πολύ πριν γίνει διάσημο, ήταν απλώς η απάντηση σε ένα πρακτικό ερώτημα: πώς ένας άνδρας που θέλει να έχει ελεύθερα τα χέρια του μπορεί να δει την ώρα χωρίς ταυτόχρονα να συμβιβάζει την αισθητική του; Και μολονότι σήμερα αυτή η απορία μπορεί να μοιάζει αστεία, στα τέλη του 19ου και αρχές του 20ού αιώνα –μια εποχή όπου τα ρολόγια τσέπης ήταν γεγονός, ενώ ο κόσμος άλλαζε συνεχώς με καινούργιες εφευρέσεις αλλά και πολέμους– αποτελούσε μια εύστοχη παρατήρηση.

Την απάντηση έδωσε ο Louis Cartier, ο οποίος κατάφερε να πάρει το ρολόι από την τσέπη και να το «δέσει» στον καρπό, αφήνοντας έτσι ελεύθερα τα χέρια να οδηγήσουν το αυτοκίνητο, να σηκώσουν το τηλέφωνο, να πιλοτάρουν το αεροπλάνο…

Φυσικά, το «Tank» δεν ήταν το πρώτο ρολόι χειρός (η σύλληψη ανήκει στις ελβετικές εταιρείες Patek Philippe και Girard-Perregaux) αλλά ούτε και το πρώτο ρολόι του κυρίου Cartier. Αυτή την «πρωτιά» την κατέχει το «Santos». Όμως, το περίφημο «Tank», που «γεννήθηκε» το 1917 και στην αρχή δεν είχε όνομα, έλυσε το σοβαρό πρόβλημα που απασχολούσε τον Louis Cartier: πώς συνδυάζεις το καντράν με το μπρασελέ χωρίς να φαίνονται παράταιρα;

Ο Cartier ήταν ο πρώτος που κατάλαβε την αισθητική σημασία του ρολογιού χειρός –μέχρι τότε, οι ωρολογοποιοί αγωνιούσαν για την κίνηση, τις επιδόσεις, την αντοχή. Έτσι, σχεδίασε ένα λιτό αριστούργημα που ερχόταν ενάντια στο Art Nouveau κίνημα της εποχής, με απλές, τετραγωνισμένες γραμμές.

Το πρώτο «Tank» ήταν ένας φόρος τιμής στον Μοντερνισμό και την ιδέα του Bauhaus ότι η φόρμα ακολουθεί τη χρήση. Χωρίς περιττές διακοσμητικές λεπτομέρειες, με απροκάλυπτα βιομηχανικό design, χωρίς καμπύλες, ένα τέλειο τετράγωνο –ή και παραλληλόγραμμο– με μπρασελέ στο ίδιο φάρδος με το καντράν.

Το πλέον διάσημο όνομά του, το κομψό, απέριττο ρολόι του οίκου Cartier, το πήρε λίγο μετά την επίσημη εμφάνισή του στη βιτρίνα της μπουτίκ, τον Νοέμβριο του 1919. Κανείς δεν ξέρει πώς ακριβώς, αλλά η μυθολογία που το περιβάλλει υποστηρίζει ότι ο δημιουργός του επηρεάστηκε από τη νέα πολεμική μηχανή, στιβαρή όσο και το ρολόι, το τανκ.

Για να το προμοτάρει, ο Cartier δώρισε το πρωτότυπο στον αμερικανό στρατηγό Pershing. Έτσι, το «πρώτο κομψό ρολόι χειρός για τον σύγχρονο δραστήριο άνδρα» πήρε τη θέση του στην ιστορία αλλά και στους καρπούς διάσημων γυναικών και ανδρών: Greta Garbo, Cary Grant, Jackie Kennedy, Andy Warhol, Yves Saint Laurent, πριγκίπισσα Diana, Michelle Obama…

Αυτό το ξέρατε;

Πρόκειται για ένα κατά βάση ανδρόγυνο ρολόι. Από την αρχή, το αποκαλούσαν «La Tank» γιατί στα γαλλικά η λέξη ρολόι είναι γένους θηλυκού.
Το «Tank» της πριγκίπισσας Diana (δώρο του πατέρα της) βρίσκεται πλέον, μετά τον τραγικό θάνατό της, στην κατοχή του γιου της, πρίγκιπα William.
Το 1919 κατασκευάστηκαν μόνο έξι ρολόγια «Tank». Τον επόμενο χρόνο 33, ενώ μέχρι τη δεκαετία του ’60, η παραγωγή τους δεν ξεπερνούσε τα 100 ετησίως.
Το πρώτο «Tank» ονομάστηκε «Tank Normale» και λίγο μετά ο Cartier άρχισε να κυκλοφορεί παραλλαγές του. Αρκετές από τις 250 εκδόσεις που έχουν κάνει την εμφάνισή τους, πήραν ονόματα από το χορευτικό λεξιλόγιο και είναι λιγότερο γνωστές από το περίφημο «Tank Française» ή το εξίσου διάσημο «Tank Americaine»: Chinoise, Allongée, Cintrée, Basculante, Asymétrique.