Κορσές: Σέξι και όποιος αντέξει

Κορσές από τη συλλογή Agent Provocateur

Σμιλεύει –και περιορίζει– τα γυναικεία σώματα εδώ και 500 περίπου χρόνια. Μια σύντομη ιστορία του κορσέ, ενός ρούχου που εξάπτει σήμερα τη φαντασία και θεωρείται ένα από τα πιο σέξι κομμάτια του γυναικείου… οπλοστασίου.

Από τη Βάνα Αντωνοπούλου

Η πρώτη εικόνα που μου έρχεται στο μυαλό όταν ακούω τη λέξη «κορσές» είναι αυτή της Βίβιαν Λη ως Σκάρλετ Ο’Χάρα, να προσπαθεί να χωρέσει στον κορσέ της με τη βοήθεια της πιστής της γκουβερνάντας Μάμι (Hattie McDaniel) στην ταινία «Όσα Παίρνει ο Άνεμος».

Σκηνή από την ταινία «Όσα Παίρνει ο Άνεμος» (1939)

Το ασφυκτικά περιοριστικό, όμως, αυτό κομμάτι της γυναικείας γκαρνταρόμπας δεν εφευρέθηκε το 1861, έτος που λαμβάνει χώρα το διάσημο έπος της Μάργκαρετ Μίτσελ, αλλά γύρω στο 1550 – αν και έχουν βρεθεί στοιχεία που καταδεικνύουν ότι μπορεί και να υπήρχε σε κάποια μορφή ακόμη και στην αρχαία Κρήτη.

Aπό τις πιο ωραίες δημιουργίες της Chantal Thomass // Ροζ κορσές 1885-95, έκθεση Corsets and Bustles from 1880-90, Victoria & Albert Museum

Ο θρύλος λέει ότι η Αικατερίνη των Μεδίκων, σύζυγος του Ερρίκου ΙΙ της Γαλλίας, απαγόρευσε στις αυλικές της να έχουν παχιά μέση, βάζοντας έτσι τις βάσεις για τη δημιουργία του κορσέ.

Kορσές του Mr Pearl, Festival for Fashion and Photography, Βιέννη, 2012 // Βαμβακερός κορσές, 1890-95

Όποια και να είναι η αλήθεια, το γεγονός παραμένει ότι το συγκεκριμένο εσώρουχο, φτιαγμένο από καλάμια ή χάλυβα ή μπαλένες και ύφασμα ή δέρμα, σμιλεύει το γυναικείο σώμα εδώ και σχεδόν 500 χρόνια.

Διαφήμιση για το απαραίτητο εσώρουχο των γυναικών στη δεκαετία του ‘30

Από τον καιρό της Ελισάβετ Α’ μέχρι τη Γαλλική Επανάσταση – που άφησε για ένα μικρό τουλάχιστον διάστημα τις γυναίκες να… αναπνεύσουν ελεύθερες χωρίς να περιορίζουν τη σιλουέτα τους- τη Βικτωριανή εποχή, τις σύγχρονες πασαρέλες και τα μπουρλέσκ σόου, ο κορσές μεταμορφώθηκε από βοήθημα επίτευξης αισθητικής αρτιότητας σε σύμβολο καταπίεσης, σε φετιχιστικό αντικείμενο, σε μόνιμο κομμάτι της υψηλής ραπτικής.

Κορσές Mainbocher, φωτογραφία Erwin Blumenfeld Harper’s Bazaar, Αύγουστος 1939 // Kορσές Mainbocher (1939), Horst P Horst, © Conde Nast / Horst Estate

Μου έγινες… στενός κορσές στην ιστορία

Επί εκατοντάδες χρόνια ο κορσές άλλαζε ριζικά το σώμα, το σμίλευε στο επιθυμητό σχήμα-σήμα κατατεθέν μιας εποχής, το εξιδανίκευε. Παράλληλα, όμως, έδινε το στίγμα μιας κουλτούρας, σημάδευε τις κοινωνικές τάξεις, οι αριστοκράτισσες είχαν πάντοτε την πολυτέλεια να φοράνε κορσέ.

Deeta don Tease με ολοκέντητο κορσέ // Σέξι πόζα από τη δεκαετία του ‘40

Μεταλλασσόταν μαζί με τους καιρούς, γινόταν από απλό διακοσμητικό κομμάτι του στιλ, σημάδι μιας αισθητικής, μιας ιδέας, ακόμη και μιας πολιτικής τοποθέτησης, συχνά αντιπαράθεσης.

Δείτε Επίσης

Το τουίντ αντιπροσωπεύει τη βρετανική παράδοση! Φορέστε το με σύγχρονο τρόπο

Δύο από τις θρυλικές Ιταλίδες πρωταγωνίστριες, Σοφία Λόρεν και Τζίνα Λολομπρίτζιτα σε σέξι εμφανίσεις

Οι επαναστάτριες τον αρνήθηκαν θέλοντας να σηματοδοτήσουν την απελευθέρωση από τα δεσμά της καταπιεστικής εξουσίας. Οι θρησκόληπτοι φοβήθηκαν τη σεξουαλική του φύση. Οι φεμινίστριες τον… πέταξαν στα μούτρα της ανδροκρατίας. Οι σχεδιαστές μόδας τον απενοχοποίησαν και τον αποθέωσαν στις πασαρέλες…

Σήμερα, μπορεί ο κορσές να έρχεται με… ιατρικές οδηγίες, αλλά σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί το κοινωνικό φαινόμενο του παρελθόντος. Άλλωστε, ελάχιστοι είναι πλέον οι τεχνίτες που μπορούν να δημιουργήσουν κορσέδες έργα τέχνης.

Η Μέριλιν Μονρόε με εντυπωσιακό κορσέ // Η σέξι Μπριζίτ Μπαρντό

Από την άλλη, οι γυναίκες έχουν προχωρήσει σε άλλους τρόπους προκειμένου να τροποποιούν τη σιλουέτα τους, να περιορίζουν και να μεταλλάσσουν το σώμα τους: Δίαιτες, πλαστικές επεμβάσεις, παπούτσια που παραμορφώνουν τα πόδια.

Laura McCabe, φωτογραφημένη στο Σαν Ντιέγκο τη δεκαετία του ’40 // Φωτογράφηση μόδας για την επιστροφή του δαντελωτού κορσέ στη δεκαετία του ‘40

Έτσι, ο κορσές από καθημερινό ένδυμα έχει περάσει στο περιθώριο. Γεγονός, ωστόσο, που ελάχιστα έχει περιορίσει τη σεξουαλική του σημειολογία, αφήνοντάς τον ελεύθερο να συνεχίζει να εξάπτει ακόμη και την πιο σεμνότυφη φαντασία.