Ένας γλύπτης για τον οίκο Celine: ένα κόσμημα έργο Τέχνης
Ο οίκος Celine συνεργάστηκε με το Ίδρυμα του διάσημου γλύπτη César για τη δημιουργία ενός μενταγιόν, συνεχίζοντας την κληρονομιά της μακράς ιστορίας των καλλιτεχνών που κατασκευάζουν κοσμήματα.
Από τη Μαρία Καλοπούλου
Για κάποιον του οποίου τα μνημειώδη γλυπτά απαιτούσαν συχνά τη χρήση τεράστιων μηχανημάτων για να τοποθετηθούν, φαίνεται σχεδόν παράδοξο να δημιουργεί έργα μικρής κλίμακας, όπως είναι ένα κόσμημα.
Ο Γάλλος καλλιτέχνης του 20ού αιώνα César Baldaccini (γεννήθηκε το 1921 στη Μασσαλία και πέθανε το 1998 στο Παρίσι)- γνωστός κατά τη διάρκεια της ζωής του απλώς ως César – παρόλα αυτά, είχε δηλώσει κάποτε: «Παίρνω ένα υλικό και δημιουργώ κάτι από αυτό. Θα μπορούσα το ίδιο εύκολα να είμαι αρτοποιός και να φτιάχνω ψωμί».
Σαφώς, το πρωταρχικό για εκείνον, ήταν απλά η δημιουργία. Παρόλο που έγινε διάσημος επειδή όταν ξεκίνησε, χρησιμοποιούσε κατεστραμμένα αυτοκίνητα, ανταλλακτικά, παλιοσίδερα ή παλιές εφημερίδες, αποδεικνύοντας ότι χρησιμοποίησε φθηνά υλικά, τελικά έκανε και κοσμήματα.
Το υπέροχο μενταγιόν
Μόλις αυτόν τον Ιούνιο, ο οίκος Celine αναβιώνει αυτό το λιγότερο γνωστό στοιχείο της δουλειάς του César με την κυκλοφορία μιας εκδοχής μήκους 6,5 εκ. ενός από τα μενταγιόν του: Μία ορθογώνια στήλη που αποτελείται από μικρά φύλλα και ταινίες από μέταλλο που διπλώνονται μέσα και το ένα γύρω στο άλλο σε έναν λαμπερό λαβύρινθο.
Ο César χρησιμοποίησε παρόμοια τεχνική για να δημιουργήσει τα κοσμήματά του, όπως και για τα μεταλλικά γλυπτά του, αλλά με μια βαθιά προσωπική άποψη, χρησιμοποιώντας αυτή τη φορά όχι βιομηχανικά σκουπίδια αλλά προσωπικά αντικείμενα μιας γυναίκας.
Το 1971, άρχισε να ζητά από γνωστές του γυναίκες να του φέρνουν τα δικά τους μπιχλιμπίδια που αναμορφώνονταν στα χέρια του, δημιουργώντας από κάτι παλιό, κάτι εντελώς νέο.
«Είναι σαν μνήμες», λέει η Stéphanie Busuttil-Janssen, πρόεδρος του Ιδρύματος César και συνεργάτης του César από το 1988 έως τον θάνατό του το 1998, για τα μενταγιόν του καλλιτέχνη.
Με την κομψή, ανδρόγυνη εμφάνισή του, το μενταγιόν της Celine θυμίζει επίσης τη γοητεία της παρισινής Αριστερής Όχθης της δεκαετίας του 1970 και, ως εκ τούτου, παίρνει τη θέση του σαν ένα φυσικό… συμπλήρωμα της rock ‘n’ roll συλλογής του οίκου για το φθινόπωρο του 2020. Μίας συλλογής που στην πασαρέλα εμφανίστηκαν άπειρα στενά τζιν και γούνινα παλτό.
Δουλεύοντας σε στενή συνεργασία με το ίδρυμα του καλλιτέχνη, ο οίκος παρήγγειλε μόλις 100 εκδόσεις του κολιέ από επιχρυσωμένο ασήμι και άλλα 100 από ασήμι, αντιγράφοντας ένα πρωτότυπο του 1972. Το κόσμημα αποτελείται από τρία μικρά μενταγιόν και μια αλυσίδα, την οποία κατασκεύασαν οι τεχνίτες σε ένα παρισινό εργαστήριο κοσμημάτων.
Κάθε μενταγιόν μπορεί να αφαιρεθεί από την αλυσίδα ή το δερμάτινο κορδόνι του, και τα δύο περιλαμβάνονται στη συσκευασία, που είναι ένα απλό κουτί, σαν ένα νεύμα στην αγάπη του César για τα ταπεινά υλικά.
Επιπλέον, το άγκιστρο που χρησιμοποιείται για να κρεμάσει το μενταγιόν στην αλυσίδα ή το κορδόνι μπορεί να κρυφτεί, επιτρέποντας στο κομμάτι να στέκεται μόνο του, ή πάνω στο κουτί, ως κομμάτι γλυπτικής.
Η πρόθεσή του ήταν να μετατρέψει όλα αυτά τα μικρά πράγματα σε κάτι πολύ δυνατό, με το οποίο θα μπορούσατε να παίξετε και ταυτόχρονα, να δημιουργήσετε ένα έργο τέχνης.
Το κίνημα των καλλιτεχνών που δημιούργησαν κοσμήματα
Η εισβολή του César στη δημιουργία κοσμημάτων ως τέχνη, συνέβη αμέσως μετά και παράλληλα με παρόμοια πειράματα άλλων καλλιτεχνών από τα μέσα έως τα τέλη του 20ού αιώνα, συμπεριλαμβανομένων των Man Ray, Picasso, Dorothea Tanning, Max Ernst, Salvador Dalí, Niki de Saint Phalle και άλλων.
Αυτές οι προσπάθειες επηρεάστηκαν εν μέρει από προηγούμενα κινήματα, όπως το Bauhaus και το de Stijl, τα οποία ανέτρεψαν τα όρια μεταξύ του ντιζάιν και της τέχνης, αποδεικνύοντας την αξία μιας αισθητικής προσέγγισης στα καθημερινά αντικείμενα.
Και όπως τα κοσμήματα είναι πιο διακοσμητικά παρά λειτουργικά, ίσως δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι αυτοί οι καλλιτέχνες προσελκύθηκαν από την ιδέα ενός αισθητικού αντικειμένου που θα μπορούσε να συγχωνευθεί με την εικόνα ενός ατόμου.
Για παράδειγμα, τα σκουλαρίκια Lampshade της δεκαετίας του 1960 του Man Ray (τα οποία φορούσε η Κατρίν Ντενέβ σε μια εμβληματική φωτογραφία του 1968) αποτελούνται από στριμμένα φύλλα από ασήμι σαν κώνος και μακριά μέχρι τον λαιμό. Τα πρωτότυπα είναι τόσο βαριά που έπρεπε να φορεθούν με άγκιστρο σε ολόκληρο το αυτί. Ή πάλι το κολιέ του Alexander Calder που αγκάλιαζε ολόκληρο το στέρνο, φτιαγμένο από χαλκό, ασήμι και χρυσό που φαίνεται να «καταπίνει» αυτή που το φορά.
Αυτοί και άλλοι καλλιτέχνες δημιούργησαν και «υπηρέτησαν» αυτής της αισθητικής τα κοσμήματα, μία τάση που τελικά ποτέ δεν πέθανε. Όπως τα υπερβολικά σκουλαρίκια του Man Ray ή τα παράξενα κοσμήματα του Νταλί, τα κοσμήματα του César είναι μια έκφραση των ιδεών του καλλιτέχνη – σε αυτήν την περίπτωση, ο μετασχηματισμός και ο ισχυρός σύνδεσμος μεταξύ ενός αντικειμένου και του χρόνου.
Η έκδοση του οίκου Celine, λοιπόν, απευθύνεται σε κάποιον που διαποτίζεται με αυτές τις ιδέες και με την αίσθηση υπογραφής του César. Αν και το κομμάτι μπορεί να είναι τελικά κάτι σαν φυλαχτό για εκείνη που το φορά, ένα κόσμημα πάνω στο οποίο μπορούν να αποτυπωθούν νέες ιδέες και νέες αναμνήσεις.
