Frida Kahlo: Tο… απρόθυμο fashion icon

Μια νέα έκθεση στο μουσείο V&A του Λονδίνου εξετάζει τη διαχρονική γοητεία της Μεξικανής καλλιτέχνιδας. Πώς, όμως, από ζωγράφος κατέληξε να εκπροσωπεί ένα ολόκληρο στιλιστικό κίνημα; Και τι σημαίνει αυτό για την υστεροφημία της;

Από τη Βάνα Αντωνοπούλου

Η ιστορία της Frida Kahlo είναι λίγο πολύ γνωστή: σημαδεμένη από πολιομυελίτιδα (το ένα της πόδι ήταν πιο κοντό από το άλλο) και μετέπειτα από ένα ατύχημα με τραμ, το οποίο την ανάγκασε να υποβληθεί σε μεγάλο αριθμό εγχειρήσεων και να ζει συνεχώς με πόνους και την απογοήτευση ότι δεν θα γινόταν ποτέ μητέρα. Το 1929 παντρεύτηκε τον διάσημο Μεξικανό ζωγράφο Diego Rivera και έζησαν μια ταραγμένη σχέση που οδήγησε σε ένα διαζύγιο το 1940 και σε μία επανασύνδεση και δεύτερο γάμο.

Φέτος, 64 χρόνια μετά τον θάνατό της, η Frida Kahlo αποτελεί το “it” κορίτσι της χρονιάς. Και η γκαρνταρόμπα της θα εκτεθεί για πρώτη φορά εκτός Μεξικού με την έκθεση “Frida Kahlo: Making Herself Up” στο μουσείο V&A του Λονδίνου, αποτίνοντας φόρο τιμής στην πιο στιλάτη γυναίκα καλλιτέχνιδα της ιστορίας. Μάλιστα, αυτή τη σεζόν, οι ενδυματολογικές της επιλογές αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης για πολλούς σχεδιαστές. όπως ο Roland Mouret και το νεοϋορκέζικο brand Cushnie et Ochs, ενώ για την Ημέρα της Γυναίκας, η Mattel λανσάρισε την Barbie Frida ως κομμάτι μιας κολεξιόν που απαθανατίζει γυναίκες-σύμβολα.

Είναι, όμως, αυτή η συγκεκριμένη στιγμή κατά την οποία η μόδα αποφάσισε -επιτέλους- να αποδώσει τιμές σε μία γυναίκα που συνδυάζει την ουσία με το απαράμιλλο στιλ, τελικά κάτι θετικό ή μια ασεβής και κακόγουστη επίδειξη που ευτελίζει τη συμβολή της στην Τέχνη;

Το είναι και το φαίνεσθαι

Η Kahlo είναι η μοναδική γυναίκα καλλιτέχνις, της οποίας η εικόνα είναι αναγνωρίσιμη με την πρώτη ματιά σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της Γης. Γεγονός άξιο θαυμασμού δεδομένου ότι πρόκειται για μία γυναίκα με μισή ιθαγενή καταγωγή, από μία χώρα όχι του ανεπτυγμένου κόσμου, μια γυναίκα που δεν ανήκε στην σόουμπιζ (δεν ήταν ούτε ηθοποιός, ούτε τραγουδίστρια), αλλά παρόλα αυτά κατάφερε να βρεθεί ανάμεσα στις πιο διάσημες γυναίκες του 20ού αιώνα, δίπλα στην Μέριλιν Μονρόε, την Τζάκι Κέννεντι και τη Μαρία Κάλλας.

Η Circe Henestrosa, επιμελήτρια της έκθεσης στο V&A δεν είναι σίγουρη αν η μόδα έχει χαρίσει στη Μεξικανή ζωγράφο τις διαστάσεις μύθου. «Πιστεύω ότι ήταν λαμπερή και σοφιστικέ πολύ πριν συμβεί αυτό», δήλωσε.

Όλα στην εμφάνισή της είναι σχεδόν συμβολικά -συνειδητά ή ακόμη και ασυνείδητα. Το ντύσιμό της αντικατοπτρίζει την προσωπικότητά της και αυτή συνδέεται άρρηκτα με την τέχνη της. Και μπορεί η Frida να ήθελε με το ντύσιμό της να προβάλει την καταγωγή και τις πεποιθήσεις της, αλλά το πιθανότερο είναι να μην περίμενε ότι θα είχε τον παγκόσμιο αντίκτυπο που απέκτησε. Άλλωστε, γι’ αυτήν η Τέχνη ήταν ένας καθρέφτης της ζωής της, του αγώνα και της αγωνίας της. Και τα έργα της, εικόνες της πραγματικότητάς της. Όσο για την επίδρασή της στη σύγχρονη μόδα, μάλλον ποτέ δεν την απασχόλησε σοβαρά το θέμα.

Πάντως, αυτό το ξαφνικό ενδιαφέρον στο πρόσωπό της, δεν τους βρίσκει όλους σύμφωνους. Ήδη η οικογένειά της έχει εκφραστεί εναντίον της Barbie Frida, ενώ κριτική για το συγκεκριμένο project έχει ασκήσει μεταξύ άλλων και η ηθοποιός Σάλμα Χάγιεκ, η οποία την είχε υποδυθεί στο παρελθόν. Στόχος της κριτικής, τα ανοιχτόχρωμα μάτια της κούκλας και τα λεπτά φρύδια που δείχνουν ότι κάπου έχει χαθεί η αυθεντικότητα και η ουσία της Frida και κατά συνέπεια της κούκλας.

Ναι, η Frida Kahlo αντικατοπτρίζει μια πιο αυθεντική και πολύχρωμη εικόνα του στιλ. Και ναι, το να αποσπούμε την εικόνα της από τη δουλειά της είναι άκυρο και άκαιρο. Ίσως και κάτι που ούτε η ίδια να επιθυμούσε. Ποτέ όμως δεν θα μπορέσουμε να τα διαχωρίσουμε -και ούτε πρέπει. Και ίσως αυτή η έκθεση, η αφιερωμένη στα ρούχα της, να αποτελεί έναν εξαιρετικό τρόπο για να την γνωρίσουμε καλύτερα και πιο ουσιαστικά ως γυναίκα, Μεξικανή, καλλιτέχνη…

Η έκθεση “Frida Kahlo: Making Her Self Up” θα διαρκέσει από τις 16 Ιουνίου έως τις 4 Νοεμβρίου 2018. Πληροφορίες στο www.vam.ac.uk