Ό,τι λάμπει είναι… χρυσός! Ιστορία και συμβολισμοί

Ο χρυσός ασκεί ψυχολογική επίδραση στους ανθρώπους, εκπέμποντας αίσθηση δύναμης και λάμψης δημιουργώντας μια ακαταμάχητη διαχρονική γοητεία. (Φωτογραφία: Solve Sundsbo, Vogue Gioiello)

Μέταλλο πολύτιμο. Μυθικό. Σύμβολο γιορτής. Σύμβολο πλούτου και εξουσίας. Αξία σίγουρη, διαχρονική, ο χρυσός αιχμαλωτίζει, σαγηνεύει, πλανεύει άνδρες και γυναίκες. Από τη φλογερή επιθυμία της απόκτησής του από το λυκαυγές της ιστορίας, μέχρι τους συμβολισμούς για κάθε κόσμημα, μία μικρή περιήγηση στη «χρυσή» ιστορία.

Της Μαρίας Καλοπούλου

Ο homo sapiens ούτε καν είχε κάνει την εμφάνισή του, όταν ο μακρινός του πρόγονος, ο άνθρωπος του Νεάντερνταλ χρησιμοποιούσε ήδη το μέταλλο με το θαυμάσιο κίτρινο χρώμα για να φτιάχνει στολίδια για τους τάφους του. Φαίνεται ότι ο χρυσός χρησιμοποιήθηκε ήδη από την 5η χιλιετία π.Χ.

Οι «χρυσοί» μύθοι γράφονται ήδη από το λυκαυγές της ιστορίας. Το χρυσόμαλλο δέρας του Ιάσωνα, τα χρυσά μήλα των Εσπερίδων, το χρυσό τραπέζι των θεών του Ολύμπου που κατασκεύασε ο Ήφαιστος…

Ένα μέταλλο που χάραξε, χαράζει και θα χαράζει μια πορεία συνυφασμένη με τον πλούτο, το εμπόριο, την ανταλλαγή αγαθών, την κερδοσκοπία, τη διασφάλιση των περιουσιακών αγαθών… Ο χρυσός λατρεύτηκε από τους ανθρώπους, όσο κανένα άλλο μέταλλο

Χρυσός: το μυθικό μέταλλο

Σύμφωνα με το «Λεξικό των Συμβόλων» του Γκήρμπραντ, ο χρυσός είναι το «όπλο του φωτός». Για τις θυσίες στους θεούς τα μαχαίρια που χρησιμοποιούνταν ήταν πάντοτε χρυσά. Ο Απόλλωνας, ο θεός του Φωτός, ήταν ντυμένος στα χρυσά, χιτώνας, λύρα, αγκράφες, τόξα…

Το πιο μυθικό μέταλλο, δημιούργησε όνειρα αναλλοίωτα: Ο χρυσούς αιών, εκτός από την περίοδο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, σημαίνει πλέον και κάθε εποχή ακμής και ευτυχίας πριν την πτώση και την παρακμή.

Χρυσός, το όνειρο των αλχημιστών του Μεσαίωνα που προσπαθούσαν να μετατρέψουν το μόλυβδο στο πολύτιμο μέταλλο. Την ευτελή ύλη σε λάμψη του πνεύματος!

Ο χρυσός συνδέθηκε με τους θεούς, με την ευημερία και την άνθιση αλλά και προκάλεσε πολέμους, αντιπαραθέσεις και αληθινή φρενίτιδα ανά τους αιώνες για την απόκτησή του

Η μανία με τον χρυσό

Ο χρυσός γέννησε φλογερές επιθυμίες και φοβερές μανίες. Από τους κονκισταδόρες που κατέστρεψαν τα πάντα για να λεηλατήσουν τους θησαυρούς της Αμερικής, ως τον στρατηγό Σάτερ που αφού κατέκτησε την Καλιφόρνια, καταστράφηκε ο ίδιος από την ανακάλυψη κοιτασμάτων χρυσού στη γη του.

Από τους χρυσοθήρες στην αυστραλιανή ζούγκλα ως την κόλαση της Σέρα Πελάδα της νότιας Αμαζονίας, στους «γκαριμπέιρος» που ακόμη ελπίζουν να αλλάξουν τη μιζέρια τους με μια χρυσή μοίρα…

Ένα μέταλλο, του οποίου η ποσότητα στον πλανήτη είναι μετρημένη, ένα μέταλλο σπάνιο που σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος του χρησιμοποιείται για την κατασκευή κοσμημάτων

Σε αντίθεση με το πρόσκαιρο των πάντων, ο χρυσός αντιπροσωπεύει τη διάρκεια, την αντοχή μέσα στο χρόνο: την ανεξάντλητη ηλιακή ενέργεια που δόθηκε στον Απόλλωνα για να παλέψει ενάντια στον Κρόνο, ενάντια δηλαδή στον χρόνο που καταστρέφει τα πάντα.

Το να φορά κανείς χρυσό, σημαίνει ισχύ και πλούτο. Σε όλη την πορεία της ιστορίας του ανθρώπου, ντυμένοι στα χρυσά ήταν κατ’ αρχήν οι άνδρες. Στην αρχή, ως αντανάκλαση της θεϊκής δύναμης, αργότερα ως σύμβολο κοσμικής εξουσίας.

Το κολιέ δείχνει το δέσιμο μεταξύ δυο ανθρώπων και είναι μια ξεκάθαρη εκδήλωση αγάπης. Μίνιμαλ, βέργα, με παντατίφ ή όχι, ενδυναμώνει τα αισθήματα και τονίζει τη θηλυκότητα

Κι αν σήμερα στο δυτικό πολιτισμό, οι άνδρες δεν συνηθίζουν να φορούν πολλά χρυσά κοσμήματα, ούτε είναι και κομψό ή πρέπον, δεν πειράζει τα χαρίζουν στις γυναίκες. Χρυσά κοσμήματα που επιτρέπουν στις γυναίκες να αισθάνονται βασίλισσες! Δεν είναι όμως μόνο οι μύθοι. Είναι και η καταναλωτική μανία, η διάθεση για στολισμό και προβολή.

Χρυσά κοσμήματα και συμβολισμοί

Σήμερα, τα χρυσά κοσμήματα έχουν βγει από τις κοσμηματοθήκες και φοριούνται τόσο με μια πανάκριβη τουαλέτα, όσο και με το «ταπεινό» τζην. Τα κοσμήματα σήμερα, αγαπούν τα στρογγυλεμένα σχήματα, τις ολοκληρωμένες φόρμες που αποπνέουν την κυρίαρχη και θριαμβεύουσα θηλυκότητα.

Οι χρυσές αλυσίδες είναι σύμβολο άρρηκτου δεσμού και αγάπης. Τα τελευταία χρόνια φοριούνται είτε πολλές μαζί σε διαφορετικά μήκη, είτε μία εντυπωσιακή κοντά στον λαιμό

Το κολιέ: διαχρονικός δεσμός

Κι ύστερα έρχονται οι συμβολισμοί. Δεν είναι τυχαίο ότι το μεγαλύτερο ποσοστό γυναικών το πρώτο κόσμημα που αναφέρουν είναι το κολιέ. Ακριβώς γιατί το κολιέ είναι μια αλυσίδα. Οι μαμάδες χαρίζουν στα μωρά τους ένα αλυσιδάκι, σύμβολο ενός αδιάρρηκτου δεσμού. Αυτός ο διαχρονικός δεσμός, θα μεταμορφωθεί αργότερα σε κολιέ-σύμβολο αγάπης του άντρα που το χαρίζει.

Ανά τους αιώνες συχνά ένα δαχτυλίδι συνδεόταν με υπέρτατες δυνάμεις και με την εξουσία. Το κυκλικό του σχήμα συμβολίζει την αιωνιότητα και η βέρα είναι σίγουρα το δαχτυλίδι με τον πιο έντονο συμβολισμό. Στην αίγλη του δαχτυλιδιού ως σύμβολο μιας αδιάκοπης ροής συμβάλλει και ο χρυσός που είναι το πιο αμετάβλητο και άφθαρτο μέταλλο του σύμπαντος

Η χρυσή βέρα: «ο κύκλος της ολοκλήρωσης»

Είναι ένας άλλος τρόπος για να πει «μου ανήκεις». Αν και το κόσμημα με τη δυνατότερη συμβολική φόρτιση είναι η βέρα. Το δαχτυλίδι που φοράμε στο δάχτυλο της καρδιάς και που το σχήμα του, αυτός ο κύκλος μετουσιώνει την ολοκλήρωση, την πληρότητα όλων των πραγμάτων, το άπειρο. Για μια ακόμη φορά αντιπροσωπεύει το σύμβολο και την επιβεβαίωση της αφοσίωσης και της πίστης.

Δείτε Επίσης

Για αστραφτερά χρυσά κοσμήματα: Μία «σπιτική» συνταγή

Το χρυσό βραχιόλι είναι το κόσμημα που «πιάνει» από το χέρι το αγαπημένο σας πρόσωπο όλη μέρα, ενώ λέγεται ότι τονίζει την τόλμη και τη δημιουργικότητα

Το βραχιόλι… της τόλμης

Το βραχιόλι από την άλλη εκφράζει κάτι βαρύ και ηχηρό. Έχει επιτυχία ανάμεσα στις γυναίκες που δεν διστάζουν. Φοριούνται πολλά μαζί. Τα χρυσά βραχιόλια τότε «παίζουν και μιλούν» μεταξύ τους.

Όλα τα σχήματα επιτρέπονται: σαν αλυσίδες που θυμίζουν τις ταυτότητες των παιδικών μας χρόνων, σε φολιδωτές πλάκες που φέρνουν στο νου τον κορμό του φοίνικα ή το δέρμα του φιδιού, άλλος φοβερός συμβολισμός, το φίδι, ο πειρασμός, η Εύα…

Αν και στις γυναίκες αρέσουν και τα κλασικά, στρογγυλά σχήματα: κρίκοι, πεπλατυσμένοι κρίκοι, σαν σπόροι, σαν καρδιές, όπως η διάσημη καρδιά του Tiffany’s.

Στέκεται επιβλητική και μόνη της! Η καρφίτσα είναι σύμβολο των γυναικών που διαθέτουν δυναμισμό και εξουσία. Διαμορφώνει το στιλ και μεταφέρει δυνατά μηνύματα!

Χρυσές καρφίτσες: Η αέναη γοητεία

Τα πιο πολύπλοκα σχήματα γενικά αρέσουν περισσότερο στις καρφίτσες. Η καρφίτσα είναι ένα μήνυμα γοητείας που απευθύνεται στον άλλο. Είναι το παιχνίδι της γοητείας και μπορεί να δανειστεί όλα τα μοτίβα του ζωικού ή του φυτικού βασιλείου, λουλούδια, πουλιά, ζώα, έντομα.

Τα σκουλαρίκια είναι ένα κόσμημα που συμβολίζει την ισορροπία, αφού φοριούνται ένα σε κάθε αυτί, αλλά όταν αποτελούν δώρο ενός άνδρα εκφράζεται η επιθυμία του για απόλυτη κατάκτηση

Σκουλαρίκια: Η λάμψη της ανδρικής κατάκτησης

Τα σκουλαρίκια, από την άλλη, είναι κι αυτά φορτισμένα με τον δικό τους συμβολισμό. Δανείζονται διάφορα σχήματα: αγαπούν το μπαρόκ, το μίνιμαλ, το περίτεχνο, το ελκυστικό. Και φαίνεται ότι όσο πιο ώριμη είναι μια γυναίκα, τόσο λιγότερο φορά σκουλαρίκια.

Είναι άλλωστε κι ένα κόσμημα που οι άνδρες χαρίζουν λιγότερο από τα άλλα. Κι αυτοί που το κάνουν, είναι γιατί έτσι μεταμφιέζουν την επιθυμία τους για απόλυτη κατάκτηση. Την επιθυμία να κατέχουν την αγαπημένη γυναίκα από την παιδική της ηλικία.

Χρυσός, από το όνειρο των αλχημιστών του Μεσαίωνα… στη σημερινή διάθεση για στολισμό. Τα χρυσά κοσμήματα σήμερα μας συνοδεύουν από το πρωί έως το βράδυ

Ο χρυσός είναι ο βασιλιάς των στολιδιών και το πιο αρχαίο σύμβολο του έρωτα: Το πιο ζωηρό πάθος και η πιο γλυκιά τρυφερότητα. Χρυσός ο πολύτιμος. Ο παντοτινός.