Αποτρίχωση: Πότε, πού, πώς και γιατί ξεκίνησε αυτή η ανάγκη μας για βελούδινο δέρμα, χωρίς ίχνος τριχοφυΐας;

Μια από τις πιο δημοφιλείς θεραπείες ομορφιάς σήμερα, είναι η αποτρίχωση. Από την Αρχαία Αίγυπτο, όμως, όπου η τριχοφυΐα στο σώμα υποδήλωνε και την κοινωνική τάξη, ως και τις διάσημες σταρ που περπατούν με υπερηφάνεια στο κόκκινο χαλί έχοντας ή όχι κάνει αποτρίχωση, το συγκεκριμένο θέμα εξελίσσεται μέσα από ιστορικές διαδρομές…

Από την Άντζελα Μολφέτα

Στην παλαιολιθική εποχή…

Οι αρχαιολόγοι έχουν καθορίσει πως οι γυναίκες των σπηλαίων και γενικά, οι άνθρωποι αυτής της εποχής ήταν οι πρώτοι που δοκίμασαν το ξύρισμα!

Αποτελούσε μέτρο ασφαλείας κατά τη διάρκεια των μαχών, καθώς ο αντίπαλος δεν μπορούσε να τους πιάσει χωρίς τριχοφυΐα στο κεφάλι και στο πρόσωπο.

Επίσης, αφορούσε τακτική επιβίωσης αφού στις δύσκολες καιρικές συνθήκες, το ξύρισμα απέτρεπε τη δημιουργία κρυοπαγημάτων. Παρ’ όλα αυτά, η μέθοδος ήταν επώδυνη…

Σμιλευμένες πέτρες με κοφτερές γωνίες και εναλλακτικές προτάσεις, όπως δόντια ζώων και αιχμηροί πυριτόλιθοι αφαιρούσαν την τριχοφυΐα, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις τα μύδια και οι αχιβάδες μεταμορφώνονταν σε τσιμπιδάκια φρυδιών!

Στην αρχαία Αίγυπτο…

Χιλιάδες χρόνια μετά, η μέθοδος εκσυγχρονίστηκε στην Αρχαία Αίγυπτο, θέτοντας τα θεμέλια για τεχνικές αποτρίχωσης που χρησιμοποιούνται και σήμερα! Πώς γινόταν;

Μια κολλώδης πάστα από ζάχαρη, νερό και χυμό λεμονιού αποτελούσε το θαυματουργό μείγμα. Απλωνόταν στο δέρμα και καλυπτόταν με ύφασμα μουσελίνας.

Καθώς τραβιόταν αφαιρούσε τις τρίχες, προσφέροντας τη χαλάουα της εποχής! Μερικά ακόμα βοηθητικά εργαλεία, όπως κοχύλια η ελαφρόπετρες χρησιμοποιούνταν επίσης, ώστε να επιτευχθεί η απομάκρυνση των τριχών.

Ας σημειώσουμε πως στην αρχαία Αίγυπτο, η τριχοφυΐα και μάλιστα, ειδικά στην ηβική χώρα αποτελούσε σύμβολο των απολίτιστων και θεωρείτο κάτι βρώμικο και ανθυγιεινό. Γι’ αυτόν τον λόγο οι γυναίκες επέλεξαν την αποτρίχωση, ενώ και οι άντρες προτιμούσαν ένα καθαρό, ξυρισμένο πρόσωπο χωρίς γένια και φαβορίτες.

Στη ρωμαϊκή εποχή…

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι, όμως, δεν ήταν οι μόνοι που καθόρισαν τις τάσεις των τριχών του σώματος, ανά κοινωνική τάξη! Η τριχοφυΐα και μάλιστα, ειδικά στην ηβική χώρα αφορούσε τα κατώτερα στρώματα, για αυτό και τα γυναικεία αγάλματα της αρχαίας Ελλάδας ήταν εντελώς άτριχα!

Οι τεχνικές αποτρίχωσης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας συμπεριελάμβαναν ξυράφια, τσιμπιδάκια, ελαφρόπετρες και αποτριχωτικές κρέμες. Ωστόσο, η πρακτική της αφαίρεσης τριχών από το σώμα των γυναικών και των ανδρών άρχισε να αποκλίνει.

Οι γυναίκες, ως σύμβολο αγνότητας, διατηρούσαν τις ιδιωτικές τους περιοχές γυμνές, ενώ οι άντρες, ως σημάδι ανδρισμού, επιδείκνυαν τις τρίχες του σώματός τους. Μια ανισότητα μεταξύ των φύλων που διατηρήθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια των αιώνων.

Στην Ανατολή…

Η αποτρίχωση αποτελεί παλιά παράδοση για τους πολιτισμούς της Ανατολής, όπως η Ινδία και το Ιράν. Η μέθοδος αποτελείτο από δύο κλωστές που συστρέφονταν μεταξύ τους και στη συνέχεια, μετακινούνταν κατά μήκος του δέρματος, αφαιρώντας μεμονωμένες τρίχες σαν τσιμπιδάκι.

Η χρήση της κλωστής χρησιμοποιήθηκε για την τελειοποίηση του σχήματος των φρυδιών, καθώς και για την αφαίρεση των τριχών του προσώπου στο άνω χείλος, το πηγούνι, τα μάγουλα και τις φαβορίτες.

Μάλιστα, σε ορισμένους πολιτισμούς όπως η Περσία, η χρήση της κλωστής γνωστής ως bande abru, όπου bande σημαίνει κλωστή και abru φρύδι, σηματοδοτούσε την πορεία ενηλικίωσης μιας γυναίκας.

Στην εποχή του Μεσαίωνα…

Η βασίλισσα Ελισάβετ Α’, πρωτοστάτης στην ιδέα της αποτρίχωσης του προσώπου επηρέασε τις γυναίκες, ώστε να βγάζουν εντελώς τα φρύδια τους και να αφαιρούν τις γραμμές των μαλλιών τους, για να δημιουργήσουν τη ψευδαίσθηση ενός μεγαλύτερου μετώπου και μακρόστενου προσώπου.

Αυτή η προσέγγιση επεκτάθηκε στη δυτική κουλτούρα, με αποτέλεσμα πολλές γυναίκες να χρησιμοποιούν ένα παράξενο μείγμα εμποτισμού σε επιδέσμους, από αμμωνία, καρυδέλαιο και ξίδι, ώστε να κατασταλεί η ανάπτυξη των τριχών στο μέτωπο.

Ενώ οι τρίχες του προσώπου αφαιρέθηκαν για αισθητικούς λόγους, οι Ευρωπαίες δεν ξυρίζονταν ούτε αποτριχώνονταν με κερί.  Είναι σημαντικό να αναφέρουμε επίσης, πως τα διατάγματα της Καθολικής Εκκλησίας επηρέασαν τον τρόπο με τον οποίο συμπεριφέρονταν οι γυναίκες στα μαλλιά τους.

Η ανάπτυξή τους θεωρείτο επίδειξη θηλυκότητας, οπότε και θα έπρεπε να καμουφλάρουν την όμορφη κόμη τους στις δημόσιες εμφανίσεις τους, διαφορετικά θα χαρακτηρίζονταν απρεπείς.

Μεταξύ 1700 – 1800…

Το 1760, ο κουρέας Jean Jacques Perret παρουσίασε το πρώτο επίπεδο ξυράφι για άνδρες. Ο Perret δημιούργησε ένα ξύλινο προστατευτικό κάλυμμα για το νέο εργαλείο, σε σχήμα L, που βοήθησε στη μείωση του κινδύνου κοπής κατά το ξύρισμα. Αν και ήταν διαθέσιμο στο εμπόριο μόνο για άνδρες, τελικά, και οι γυναίκες χρησιμοποιούσαν το ξυράφι.

Ένα άλλο μέσο αποτρίχωσης εφευρέθηκε επίσης, όταν ο Δρ Gouraud δημιούργησε μια από τις πρώτες εμπορικές αποτριχωτικές κρέμες, με την επωνυμία Poudre Subtile.

Στη συνέχεια, το 1880, ο King Camp Gillette (το όνομά του, όχι ο τίτλος του) κυκλοφόρησε ένα ξυράφι που ήταν ακόμα πιο ασφαλές από το μοντέλο του Perret και σύντομα θα εξελισσόταν στα βολικά ξυραφάκια μιας χρήσης,  που γνωρίζουμε σήμερα.

Αν και θα περνούσαν δεκαετίες μέχρι να εμφανιστεί ένα ξυράφι που προοριζόταν ειδικά για γυναίκες, αυτή η εποχή σηματοδοτείται από το γεγονός πως δεν επιβλήθηκε κανένα αυστηρό πρότυπο ομορφιάς, το οποίο και θα υπαγόρευε τον τρόπο που οι γυναίκες  θα έπρεπε να περιποιούνταν τις τρίχες του σώματός τους. Τελικά, φαίνεται πως στα τέλη του 18ου αιώνα ξεκίνησε μια πιο πολιτισμένη προσέγγιση στην αποτρίχωση.

Το πρώτο ξυραφάκι για γυναίκες…

Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι γυναίκες δεν μπορούσαν να φορούν κάλτσες κάθε μέρα λόγω της έλλειψης νάιλον. Αποτέλεσμα; Θα έπρεπε να κυκλοφορούν με γυμνά πόδια, σε καθημερινή βάση. Αυτή η νέα πραγματικότητα, ώθησε τις γυναίκες να ξυρίζουν τα πόδια τους, τελικά.

Η Gillette δημιούργησε  το πρώτο γυναικείο ξυραφάκι το 1915, σε ειδική συσκευασία από ροζ βελούδο και το οποίο ονομάστηκε Milady Décolleté! Η πρώτη ηλεκτρική ξυριστική μηχανή για γυναίκες πάλι, κυκλοφόρησε από τη Remington το 1940.

Η επιρροή των διαφημίσεων στη γυναικεία αποτρίχωση…

Την εποχή που κυκλοφόρησε το πρώτο γυναικείο ξυραφάκι, οι διαφημίσεις για αποτριχωτικές κρέμες γίνονταν όλο και πιο δημοφιλείς. Τα πρότυπα ομορφιάς για τις γυναίκες διαμορφώθηκαν σύντομα από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, μέσω εικόνων σε περιοδικά και ταινίες στις κινηματογραφικές αίθουσες.

Μάλιστα, ένα γυναικείο περιοδικό μόδας δημοσίευσε μια διαφήμιση με ένα μοντέλο, όπου είχε τα χέρια σηκωμένα και τις μασχάλες γυμνές! Αυτή ήταν και η πρώτη φορά που η μόδα επηρέασε με τέτοιο άμεσο τρόπο την αντιμετώπιση των γυναικών στο κεφάλαιο της προσωπικής τους τριχοφυΐας.

Καθώς οι διαφημίσεις αποτρίχωσης κυκλοφορούσαν στα μέσα του 20ου αιώνα (και συνεχίζονται μέχρι και σήμερα), οι γυναίκες ένιωθαν πια υποχρεωμένες να απαλλάξουν το σώμα τους από τις τρίχες.

Με φωτογραφήσεις μοντέλων που αγκαλιάζουν άτριχες μασχάλες και γραμμές μπικίνι, έγινε σαφές ότι το ιδανικό πρότυπο ομορφιάς για τις γυναίκες πρότεινε αποτρίχωση παντού! Από την άλλη πλευρά, οι διαφημίσεις για το ξύρισμα των ανδρών, επικεντρώθηκε κυρίως, στην αποτρίχωση του προσώπου.

Αποτρίχωση στις δεκαετίες του ’60 και του ’70…

Η πιο δημοφιλής μέθοδος αποτρίχωσης στα πόδια και τις μασχάλες, το κερί, βρήκε γρήγορα τον χώρο της στην αγορά. Οι λωρίδες αποτρίχωσης ήταν ευρέως δημοφιλείς λόγω της αποτελεσματικότητάς τους, αλλά και συνδεδεμένες με τις αυξανόμενες τάσεις της μόδας που απαιτούσε όλο και περισσότερο την εμφάνιση γυμνού δέρματος (βλέπε μίνι φούστες).

Η ιδέα ευθυγραμμίστηκε με τη Σεξουαλική Επανάσταση και το Γυναικείο Κίνημα της δεκαετίας του 1960, καθώς οι γυναίκες απέκτησαν περισσότερες ελευθερίες και υπερασπίστηκαν την αυτονομία τους πάνω στο σώμα τους.

Από τη μια, πολλές γυναίκες συνέχισαν να προτιμούν την έλλειψη τριχοφυΐας που είχε διαδοθεί στις δεκαετίες του 1940 και του ‘50 και από την άλλη, οι φεμινίστριες γύρισαν την πλάτη τους στην αποτρίχωση και επέλεξαν να μια φυσική εμφάνιση!

Οπωσδήποτε και συνέχισαν να αναπτύσσονται νέες μέθοδοι αποτρίχωσης, καθώς η τάση της ομορφιάς για ένα λείο, άτριχο σώμα έγινε πιο διαδεδομένη.

Η πρώτη μέθοδος αποτρίχωσης με λέιζερ παρουσιάστηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’60, αλλά γρήγορα έχασε τη δημοτικότητά της λόγω των αρνητικών της επιπτώσεων.

Τελικά, η δεκαετία του 1970 έφερε την ανάπτυξη του εξοπλισμού επιτρέποντας ασφαλέστερες μεθόδους ηλεκτρόλυσης και αποτρίχωσης με λέιζερ!