Αυτή η πόλη μας αρρωσταίνει…
Λίγα παραπάνω κιλά που δεν φεύγουν με τίποτα, όραση που δεν μας βοηθάει να δούμε χωρίς γυαλιά, ψυχολογικές μεταπτώσεις που πολλές φορές μας οδηγούν στην κατάθλιψη… Γιατί, ενώ γνωρίζουμε ότι θα ζήσουμε περισσότερο, δεν μπορούμε να αποφύγουμε ασθένειες ή μικρά προβλήματα υγείας που μας πάνε πίσω; Πού κρύβεται το πρόβλημα;
Από την Δέσποινα Σάμψων
Είμαστε φτιαγμένες για τον κόσμο που ζούμε; Ο σχεδιασμός μας προέβλεπε τις ασφυκτικές αυτές συνθήκες ενός αστικού περιβάλλοντος; Διαθέταμε τα κλειδιά να εξελιχθούμε και να αντέξουμε όλες αυτές τις μεταβολές που έχουμε υποστεί στο πέρασμα των αιώνων; Ή μήπως υποφέρουμε καθημερινά επειδή το σώμα μας νοσταλγεί κάποιες άλλες εποχές που έτρεχε ελεύθερο στα άγρια μονοπάτια της φύσης;
Υπάρχουν πολλές φωνές εκεί έξω, στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα, που επισημαίνουν ότι η ανθρώπινη φύση μας βρίσκεται μονίμως σε σύγκρουση με ό,τι την περιβάλλει. Ο λόγος; Δεν εξελίχθηκε ταυτόχρονα με το περιβάλλον.
Τα μάτια μας ήταν σχεδιασμένα για να “σκανάρουν” απέραντους ορίζοντες και να δέχονται με χαρά το φως του ήλιου. Οι πνεύμονές μας να εισπνέουν μόνο καθαρό αέρα. Και το πεπτικό μας σύστημα να επεξεργάζεται κυρίως τροφές βασισμένες σε λαχανικά και δημητριακά.
Κατά κάποιο τρόπο, ενώ γύρω μας οι απέραντες εκτάσεις γης και νερού εξελίχθηκαν σε οικόπεδα και μπετόν κτίρια, εμείς είμαστε ακόμα εκείνα τα όντα που δεν έχουμε προσαρμοστεί απόλυτα στο περιβάλλον. Σαν ψάρια που προσπαθούμε να επιβιώσουμε έξω από το νερό… Σαν λιοντάρια σε κλουβιά… ή σαν φάλαινες μέσα σε τεχνητές πισίνες: μονίμως σε σύγκρουση.
Το ίδιο απειλούμενες από ασθένειες και σημάδια φθοράς, όπως και τα άγρια ζώα που φυλακίζονται και υποχρεώνονται να ζουν στις περιοριστικές συνθήκες ενός ζωολογικού κήπου και δεν αντέχουν…
Η όραση και ο τεχνητός φωτισμός
Επιστήμονες από την Αμερικανική Ένωση για την Εξέλιξη της Επιστήμης στη Βοστώνη αποκάλυψαν περισσότερα στοιχεία γι’ αυτή την “αποσύνδεση” που επηρεάζει εμάς αλλά και το μέλλον.
Η καθηγήτρια Αμάντα Μέλιν από το Πανεπιστήμιο του Κάλγκαρι στον Καναδά επισήμανε τη δυσλειτουργία να ζούμε αποκλειστικά σχεδόν σε εσωτερικούς χώρους με τεχνητό φωτισμό και όχι σε εξωτερικούς χώρους τους οποίους ήταν σχεδιασμένο να αντικρίζει το οπτικό μας σύστημα. Οι φθορές στην όρασή μας ήταν το τίμημα αυτής ακριβώς της αποσύνδεσής μας από το εξωτερικό περιβάλλον.
Η αναζήτηση της γλυκιάς γεύσης
Από την άλλη πλευρά, ο καθηγητής διατροφικών επιστημών, Πολ Μπρέσλιν από το Πανεπιστήμιο Ράτζερς στο Νιου Τζέρσι των ΗΠΑ συνδέει το πρόβλημα της παχυσαρκίας με τη γενετική μας τάση για αναζήτηση της ζάχαρης, της γλυκιάς, δηλαδή, γεύσης. Μόνο που σε εποχές που η ζάχαρη εντοπιζόταν μόνο στα φρούτα, η πρόσληψή της δεν ξεπερνούσε ποτέ κάποια όρια.
Τα δέντρα πρόσφεραν τους γλυκούς καρπούς τους την περίοδο της καρποφορίας, οι άνθρωποι αλλά και τα ζώα δέχονταν με βουλιμία το δώρο της φύσης και προφανώς αποκτούσαν παραπανίσια κιλά αλλά η αλλαγή των εποχών και η φυσική έλλειψη φρούτων επανέφερε το ανθρώπινο σώμα στην προηγούμενη κατάσταση.
Σήμερα το “δέντρο με τα φρούτα” δεν σταματά ποτέ να φέρει καρπούς. Είναι το συσκευασμένο κρουασάν που βρίσκεται δίπλα μας στο ράφι του σούπερ μάρκετ ή το μπισκότο που κρύβουμε στο βάθος της τσάντας μας για τις μικρές λιγούρες.
Ενώ, λοιπόν, είμαστε σχεδιασμένοι για να απέχουμε από τις σακχαρώδεις τροφές κάποια μεγάλα διαστήματα του χρόνου, τώρα η ζάχαρη είναι προσβάσιμη από παντού. Και το σώμα μας δεν ήταν σχεδιασμένο για να αντέχει αυτή την κατάσταση χωρίς να εισπράττει το τίμημα της παχυσαρκίας αλλά και ασθενειών, όπως ο διαβήτης.
Έλλειψη οξυγόνωσης = κατάθλιψη και ορμονικές διαταραχές
Όμως δεν είναι μόνο η ασθενής μας όραση και η σιλουέτα μας τα μόνα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Ακόμα και η όσφρησή μας έχει διαταραχτεί από την έλλειψη της πλούσιας σε μυρωδιές της φύσης ατμόσφαιρας και την αντικατάστασή της από τον μολυσμένο αέρα της πόλης.
Η καθηγήτρια Κέιρα Χούβερ από το Πανεπιστήμιο της Αλάσκα συνδέει την κακή ποιότητα της οξυγόνωσης που προσφέρουμε στο σώμα μας με μια σειρά ψυχικών ασθενειών, όπως η κατάθλιψη και το άγχος αλλά και σωματικών συμπτωμάτων, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης ή ακόμα και οι ορμονικές διαταραχές. Πού πήγε η κινητικότητά μας;
Αυτός είναι και ο σημαντικός λόγος που οι πράσινες πόλεις όχι απλώς πρέπει να τοποθετηθούν στην κορυφή της ατζέντας αλλά να δοθούν πια περισσότερο στοχευμένες οδηγίες διαβίωσης: είναι αναγκαίο να περνάμε περισσότερο χρόνο έξω σε πάρκα, να εκθέτουμε το σώμα μας στην ηλιακή ακτινοβολία.
Επίσης, να απομακρυνόμαστε σε τακτά χρονικά διαστήματα από τους υπολογιστές, να περιορίσουμε τις μεταφορές που ευθύνονται όλο και περισσότερο για την ατμοσφαιρική ρύπανση, ειδικά όσον αφορά τα σωματίδια και το διοξείδιο του αζώτου.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ήδη εξετάζει την πολιτική της για την ποιότητα του αέρα, αφού τα χαμηλά επίπεδα που έχουν καταγραφεί επηρεάζουν σημαντικά την υγεία των Ευρωπαίων, προκαλώντας αναπνευστικά και καρδιακά προβλήματα, πρόωρους θανάτους και μείωση του προσδόκιμου ζωής.
Αλλά πέρα από φορείς και επίσημες οδηγίες, η καθεμία από εμάς οφείλει να ανακαλύψει το κομμάτι της φύσης που επαναστατεί μέσα μας. Και να το φροντίσει επιστρέφοντάς του πίσω λίγες από τις αξίες του φυσικού περιβάλλοντος μέσα στο οποίο προοριζόταν να ανθίσει.
