Είναι όλες οι θερμίδες ίδιες;

Η βιομηχανία τροφίμων προωθεί σθεναρά τον μύθο ότι «όλες οι θερμίδες είναι ίδιες», αλλά μια θερμίδα δεν είναι μια θερμίδα. Αυτό που θα πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι η ποιότητα των τροφίμων παίζει σημαντικό ρόλο στο βάρος μας, και δεν είναι απλή πρόσθεση θερμίδων. Το σώμα μας είναι βιοχημικό εργαστήριο και όχι αριθμητική εξίσωση!

Γράφει η Δρ. Ελένη Παπαγιαννίδου,
MMedSci Κλινική Διαιτολόγος – Διατροφολόγος

Αυτό το επικίνδυνο ψέμα εύκολα αποδεικνύεται μέσα από 4 απλά παραδείγματα:

1. Φυτικές ίνες

Όταν τρώνε 160 θερμίδες από αμύγδαλα, απορροφούνται μόνο οι 130 και αυτό επειδή κάποιες από τις θερμίδες είναι φυτικές ίνες, οι οποίες δεν πέπτονται και άρα δεν αποδίδουν θερμίδες. Τρόφιμα όπως τα λαχανικά και τα όσπρια είναι πλούσια σε φυτικές ίνες.

2. Πρωτεΐνη

Η πρωτεΐνη απαιτεί διπλάσια ενέργεια για να μεταβολιστεί σε σχέση με τους υδατάνθρακες, οπότε η πρωτεΐνη ξοδεύει περισσότερες θερμίδες μεταβολικά. Εκτός αυτού, η πρωτεΐνη έχει και το πλεονέκτημα να μας κάνει να αισθανόμαστε πιο χορτάτοι.

3. Λίπος

Το λίπος παρόλο που είναι πολύ πυκνό σε θερμίδες και είναι εύκολο να πάρουμε πολλές θερμίδες, όταν καταναλώνεται χωρίς τη συνοδεία αμύλου και ζάχαρης αλλά με πρωτεΐνη επηρεάζει ελάχιστα την ινσουλίνη που είναι η ορμόνη η οποία βοηθά στην αποθήκευση του λίπους στο σώμα μας και επομένως δεν παχαίνουν. Επιπλέον, όταν τρώμε αρκετά ω-3 λιπαρά υπάρχει προστασία για την καρδιά μας. Αυτά που ποιοτικά είναι βλαβερά ανεξαρτήτως θερμίδων είναι όλα τα επεξεργασμένα trans-λιπαρά και σπορέλαια γιατί προκαλούν ελεύθερες ρίζες και χρόνια φλεγμονή στο σώμα.

4. Πρόσθετα σάκχαρα

Οι θερμίδες από πρόσθετα σάκχαρα διαφέρουν από τις άλλες θερμίδες και βάζουν σε κίνδυνο την υγεία μας. Και ναι, αυτά περιλαμβάνουν φυσικά γλυκαντικά, όπως το μέλι, το σιρόπι αγαύης, τη ζάχαρη καρύδας. Τα πρόσθετα σάκχαρα οδηγούν σε διαβήτη, στεφανιαία νόσο και λιπώδη διήθηση του ήπατος που δεν σχετίζεται με τις θερμίδες αλλά με το πώς αυτά μεταβολίζονται στο σώμα. Αποφεύγετε τα επεξεργασμένα τρόφιμα, αναψυκτικά και χυμούς που είναι πλούσια σε πρόσθετα σάκχαρα.

Η σύνδεση μεταξύ διαβήτη και ζάχαρης είναι αδιάψευστη

Οι μεταβολές στη διαθεσιμότητα της ζάχαρης εξηγεί τις αλλαγές στον επιπολασμό του διαβήτη σε όλο τον κόσμο. Αξιολογήθηκαν οι συνολικές  θερμίδες από πρωτεΐνες, λίπη, φυτικές ίνες, φυσικά σάκχαρα από φρέσκα ολόκληρα φρούτα και όχι χυμούς και ζάχαρη ακόμη και φυσικά γλυκαντικά και αναψυκτικά. Βρέθηκε ότι η συνολική διαθεσιμότητα θερμίδων δεν σχετίζεται με τον επιπολασμό του διαβήτη. Για κάθε επιπλέον 150 θερμίδες ανά ημέρα, ο επιπολασμός του διαβήτη αυξήθηκε μόνο κατά 0,1%. Αλλά όταν αυτές οι 150 θερμίδες ήταν από πρόσθετα σάκχαρα ο επιπολασμός του διαβήτη αυξήθηκε 11 φορές, κατά 1,1%.

Ωστόσο, γνωστή εταιρία αναψυκτικών δημιούργησε μια εκστρατεία με σύνθημα: «Όλες οι θερμίδες μετράνε» προσπαθώντας να πιστέψουμε το ψέμα ότι όλες οι θερμίδες είναι ίδιες. Η βιομηχανία τροφίμων προσπαθεί να σπείρει τους σπόρους της αμφιβολίας αλλά δεν μπορεί να αντικρούσει την επιστήμη.

Τα καλά νέα

Σε αυτή τη μελέτη, στις χώρες,όπου η διαθεσιμότητα της ζάχαρης έπεσε μειώθηκε ο διαβήτης τύπου 2. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η Αυστραλία έχουν ήδη καθιερώσει αυστηρότερες κατευθυντήριες γραμμές για την κατανάλωση ζάχαρης. Η επιτροπή των ΗΠΑ στις Νέες Διαιτητικές Οδηγίες έβαλαν όριο για τα πρόσθετα σάκχαρα το 10% των θερμίδων. Η αδράνεια θα οδηγήσει σε ένα μέλλον όπου 1 στους 3 ανθρώπους θα έχει διαβήτη. Οι πολιτικοί θα πρέπει να εντείνουν τη δημιουργία προγραμμάτων που θα βάλουν στόχο τη μείωση των πρόσθετων σακχάρων σε λιγότερο από 5% των θερμίδων και αυτό να αποτελέσει εθνική προτεραιότητα.