Στέκεστε στο ένα πόδι; Είναι σημάδι καλής υγείας

Η έρευνα δείχνει ότι η ικανότητα των ανθρώπων να στέκονται στο ένα πόδι είναι ένας δείκτης καλής υγείας, ενώ και η βελτίωση της στάσης ισορροπίας στο ένα πόδι μπορεί να συμβάλει στη φυσική μας κατάσταση και ενδεχομένως στη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής. Ας δούμε τι μας εξηγεί η Dawn Skelton, Καθηγήτρια Γήρανσης και Υγείας, στο Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης.

Από τη Μαρία Καλοπούλου

Το να μπορείς να σταθείς στο ένα πόδι συνδέεται με αυξημένα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας και μειωμένο κίνδυνο πτώσεων και σχετίζεται τόσο με την ποιότητα όσο και με τη διάρκεια της ζωής. Περίπου 37,3 εκατομμύρια πτώσεις ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο είναι αρκετά σοβαρές, ώστε να απαιτούν ιατρική φροντίδα.

Η αδυναμία ισορροπίας στο ένα πόδι για 20 δευτερόλεπτα ή περισσότερο συνδέεται σε κατά τα άλλα υγιή άτομα με έναν αυξημένο κίνδυνο βλάβης των μικρών αιμοφόρων αγγείων στον εγκέφαλο και μειωμένη ικανότητα κατανόησης ιδεών.

Είναι λιγότερο πιθανό να είστε σε θέση να σταθείτε στο ένα πόδι χωρίς να χάνετε την ισορροπία σας, εάν έχετε κάποιες παθήσεις, όπως η νόσος του Πάρκινσον, το εγκεφαλικό επεισόδιο ή η νόσος Αλτσχάιμερ).

Η εγκυμοσύνη, η εμμηνόπαυση, η διάγνωση κάποιας νόσου, ακόμη και η  συνταξιοδότηση μπορούν επίσης να αλλάξουν τη δύναμη και την ισορροπία μας καθώς και την ικανότητά μας να παραμένουμε όρθιοι, κυρίως λόγω του τρόπου με τον οποίο επηρεάζουν την ικανότητα και το κίνητρό μας να συμμετέχουμε σε τακτική φυσική δραστηριότητα.

Παράγοντες για μειωμένη ικανότητα να σταθούμε στο ένα πόδι μπορεί εκτός από ορισμένες παθήσεις να είναι η εγκυμοσύνη, η εμμηνόπαυση, ακόμη και η  συνταξιοδότηση.

Το να κάθεστε ή να ξαπλώνετε, ενώ είστε ξύπνιοι σχετίζεται με χαμηλότερη μυϊκή δύναμη, κίνδυνο πτώσεων και μειωμένη σωματική λειτουργία, μερικές φορές ανεξάρτητα από την ποσότητα μέτριας ή έντονης σωματικής δραστηριότητας.

Οι άνθρωποι που κάθονται για παρατεταμένες περιόδους έχουν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2, μεγαλύτερη περίμετρο μέσης και παχυσαρκία.

Γιατί το να στέκεσαι στο ένα πόδι έχει σημασία

Τα δεδομένα δείχνουν ότι ο χρόνος που οι άνθρωποι μπορούν να σταθούν στο ένα πόδι διαφοροποιούνται ανάμεσα στους άνδρες και τις γυναίκες σε διαφορετικές ηλικίες – και η αδυναμία επίτευξης αυτού του στόχου για την ηλικιακή ομάδα σας, μπορεί να είναι σημάδι για προβλήματα υγείας.

Το ανθρώπινο σώμα, όταν στέκεται όρθιο, είναι εγγενώς ασταθές. Έχουμε μια πολύ μικρή βάση στήριξης σε σχέση με το ύψος και το πλάτος μας. Όταν έχουμε καλή υγεία βασιζόμαστε στο κεντρικό και περιφερικό νευρικό μας σύστημα για να ενσωματώσουμε όλες τις πληροφορίες που προέρχονται από τις αισθήσεις ισορροπίας μας (μάτια, εσωτερικά αυτιά και ανατροφοδότηση από μύες και αρθρώσεις).

Στη συνέχεια εμπλέκουμε τους σωστούς μύες (πόδι, αστράγαλο, πατούσα και κεντρικούς μύες, μερικές φορές ακόμη και τους μύες των χεριών) την κατάλληλη στιγμή για να κάνουμε τις απαραίτητες προσαρμογές στη στάση μας ώστε να παραμείνουμε σε όρθια θέση.

Όσο πιο δραστήριοι είμαστε σωματικά, τόσο πιο πιθανό είναι να έχουμε καλή ισορροπία και φυσικά τα ευρύτερα σωματικά, ψυχολογικά και κοινωνικά οφέλη της τακτικής δραστηριότητας είναι γνωστά.

Άλλα προβλήματα υγείας μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη σωματική μας δραστηριότητα και χαρακτηρίζονται από καμπουριαστή στάση και επιδείνωση της ισορροπίας, όπως η κατάθλιψη και η οστεοπόρωση, που οδηγεί σε αυξημένο κίνδυνο πτώσεων και κατάγματος.

Να αρχίσω να στέκομαι στο ένα πόδι;

Μπορείτε να βελτιώσετε την ικανότητά σας να στέκεστε στο ένα πόδι σε οποιαδήποτε ηλικία και ταυτόχρονα να βελτιώσετε την ισορροπία σας. Είναι πιο δύσκολο αν έχετε μια νευρολογική πάθηση, αλλά μελέτες έχουν δείξει βελτιώσεις στην ισορροπία μετά από άσκηση σε πολλές καταστάσεις και είναι γνωστό ότι μειώνει τον κίνδυνο πτώσεων σε πολλές άλλες.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο περίπου ένας στους τρεις ενήλικες άνω των 65 ετών και οι μισοί από τους άνω των 80 ετών θα έχουν τουλάχιστον μία πτώση τον χρόνο.

Μια πρόσφατη έκθεση της Υπηρεσίας Δημόσιας Υγείας στην Αγγλία δείχνει ότι η έλλειψη δραστηριότητας στους ηλικιωμένους, λόγω των κοινωνικών περιορισμών κατά τη διάρκεια της πανδημίας, θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώση 110.000 περισσότερων ηλικιωμένων φέτος.

Η στάση στο ένα πόδι μπορεί να γίνει πολύ πιο δύσκολη, αν την εκτελέσετε με κλειστά τα μάτια σας. Αυτό αξίζει να το εξασκήσουμε, καθώς βοηθά στη μακροπρόθεσμη ισορροπία μας και μειώνει τον κίνδυνο πτώσης.

Με τα μάτια μας ανοιχτά το σώμα «τεμπελιάζει» και βασίζεται στην όρασή μας για να μας βοηθήσει να διατηρήσουμε την ισορροπία. Εάν αφαιρέσετε την όραση, οι άλλες αισθήσεις αναγκάζονται να λειτουργούν καλύτερα.

Οι περισσότεροι άνθρωποι μπορούν να το κάνουν μόνο για μικρό χρονικό διάστημα σε σύγκριση με όταν έχουν τα μάτια τους ανοιχτά. Κατά τη διάρκεια μίας τέτοιας εξάσκησης, καλό είναι να έχετε κάτι κοντά για να κρατηθείτε. Με τον καιρό θα δείτε ότι θα βελτιωθείτε.

Για τους άνω των 70 ετών, υπάρχουν επίσης στοιχεία που δείχνουν ότι η στάση στο ένα πόδι για 1 λεπτό τρεις φορές την ημέρα μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της οστικής πυκνότητας του ισχίου. Η ισχυρότερη οστική πυκνότητα του ισχίου σημαίνει ότι εάν πέσετε έχετε λιγότερες πιθανότητες να υποστείτε κάταγμα.

Πότε μπορείτε να το κάνετε καθημερινά

Σταθείτε στο ένα πόδι όταν πλένετε τα δόντια σας πρωί και βράδυ, εναλλάσσοντας από το ένα πόδι στο άλλο τουλάχιστον δύο φορές. Εάν αισθανθείτε πιο… τολμηροί, πλύντε π.χ. την πάνω οδοντοστοιχία με κλειστά μάτια.