Οι αιματολογικές εξετάσεις σε αιωνόβιους δίνουν στοιχεία για τα μυστικά της μακροζωίας

Οι αιωνόβιοι, που κάποτε θεωρούνταν σπάνιοι, έχουν γίνει κοινός τόπος. Πράγματι, είναι η ταχύτερα αναπτυσσόμενη δημογραφική ομάδα του παγκόσμιου πληθυσμού, με αριθμούς που διπλασιάζονται περίπου κάθε δέκα χρόνια από τη δεκαετία του 1970. Το πόσο μπορούν να ζήσουν οι άνθρωποι και τι καθορίζει μια μακρά και υγιή ζωή, έχει ενδιαφέρον από όσο γνωρίζουμε. Ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης συζήτησαν και έγραψαν για τη διαδικασία της γήρανσης πριν από περισσότερα από 2.300 χρόνια. Τι διαπιστώνουμε σήμερα;

Γράφει η Karin Modig, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Επιδημιολογίας, Ινστιτούτο Καρολίνσκα, Σουηδία

Η επιδίωξη της κατανόησης των μυστικών πίσω από την εξαιρετική μακροζωία δεν είναι εύκολη. Περιλαμβάνει την αποκάλυψη της περίπλοκης αλληλεπίδρασης της γενετικής προδιάθεσης και των παραγόντων του τρόπου ζωής και του τρόπου με τον οποίο αλληλεπιδρούν σε όλη τη ζωή ενός ατόμου.

Τώρα η πρόσφατη μελέτη μας, που δημοσιεύτηκε στο GeroScience, αποκάλυψε ορισμένους κοινούς βιοδείκτες, συμπεριλαμβανομένων των επιπέδων χοληστερόλης και γλυκόζης, σε άτομα που ζουν μετά τα 90.

Οι άνθρωποι που αγγίζουν τα 100 έτη ζωής έχουν προκαλέσει εδώ και καιρό έντονο ενδιαφέρον για τους επιστήμονες, καθώς μπορεί να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε πώς να ζήσουμε περισσότερο και ίσως επίσης πώς να γερνάμε με καλύτερη υγεία.

Μέχρι στιγμής, οι μελέτες για αιωνόβιους ήταν συχνά μικρής κλίμακας και εστίαζαν σε μια επιλεγμένη ομάδα, για παράδειγμα, εξαιρουμένων των αιωνόβιων που ζουν σε γηροκομεία.

Τεράστιο σύνολο δεδομένων

Η δική μας είναι η μεγαλύτερη μελέτη που συγκρίνει τα προφίλ βιοδεικτών που μετρήθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μεταξύ των εξαιρετικά μακρόβιων ανθρώπων και των συνομηλίκων τους με μικρότερη διάρκεια ζωής μέχρι σήμερα.

Συγκρίναμε τα προφίλ βιοδεικτών των ανθρώπων που συνέχισαν να ζουν μετά την ηλικία των 100 ετών και των συνομηλίκων τους με μικρότερη διάρκεια ζωής και ερευνήσαμε τη σχέση μεταξύ των προφίλ και της πιθανότητας να γίνουν αιωνόβιοι.

Η έρευνά μας περιελάμβανε δεδομένα από 44.000 Σουηδούς που υποβλήθηκαν σε αξιολογήσεις υγείας στις ηλικίες 64-99 – ήταν δείγμα της λεγόμενης Amoris cohort.

Αυτοί οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν στη συνέχεια μέσω δεδομένων σουηδικού μητρώου για έως και 35 χρόνια. Από αυτούς τους ανθρώπους, οι 1.224, ή το 2,7%, έζησαν μέχρι τα 100 χρόνια. Η συντριπτική πλειοψηφία (85%) των αιωνόβιων ήταν γυναίκες.

Συμπεριλήφθηκαν δώδεκα βιοδείκτες με βάση το αίμα που σχετίζονται με τη φλεγμονή, τον μεταβολισμό, τη λειτουργία του ήπατος και των νεφρών, καθώς και τον πιθανό υποσιτισμό και την αναιμία. Όλα αυτά έχουν συσχετιστεί με τη γήρανση ή τη θνησιμότητα σε προηγούμενες μελέτες.

Ο βιοδείκτης που σχετίζεται με τη φλεγμονή ήταν το ουρικό οξύ – ένα απόβλητο προϊόν στο σώμα που προκαλείται από την πέψη ορισμένων τροφών.

Εξετάσαμε επίσης δείκτες που συνδέονται με τη μεταβολική κατάσταση και τη λειτουργία, συμπεριλαμβανομένης της ολικής χοληστερόλης και της γλυκόζης, καθώς και δείκτες που σχετίζονται με τη λειτουργία του ήπατος, όπως η αμινοτρανσφεράση της αλανίνης (Alat), η ασπαρτική αμινοτρανσφεράση (Asat), η αλβουμίνη, η γ-γλουταμυλ τρανσφεράση (GGT), η αλκαλική φωσφατάση (Alp) και γαλακτική αφυδρογονάση (LD).

Εξετάσαμε επίσης την κρεατινίνη, η οποία συνδέεται με τη λειτουργία των νεφρών, και τον σίδηρο και την ολική ικανότητα δέσμευσης σιδήρου (TIBC), η οποία συνδέεται με την αναιμία. Τέλος, ερευνήσαμε επίσης τη λευκωματίνη, έναν βιοδείκτη που σχετίζεται με τη διατροφή.

Ευρήματα

Βρήκαμε ότι, συνολικά, όσοι έφτασαν στα εκατοστά γενέθλιά τους έτειναν να έχουν χαμηλότερα επίπεδα γλυκόζης, κρεατινίνης και ουρικού οξέος από τα εξήντα τους και μετά.

Αν και οι διάμεσες τιμές δεν διέφεραν σημαντικά μεταξύ αιωνόβιων και μη αιωνόβιων για τους περισσότερους βιοδείκτες, οι αιωνόβιοι σπάνια εμφάνιζαν εξαιρετικά υψηλές ή χαμηλές τιμές.

Για παράδειγμα, πολύ λίγοι από τους αιωνόβιους είχαν επίπεδο γλυκόζης πάνω από 6,5 νωρίτερα στη ζωή τους ή επίπεδο κρεατινίνης πάνω από 125.

Για πολλούς από τους βιοδείκτες, τόσο οι αιωνόβιοι όσο και οι μη αιωνόβιοι είχαν τιμές εκτός του εύρους που θεωρούνται φυσιολογικές στις κλινικές οδηγίες. Αυτό οφείλεται πιθανώς στο ότι αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές έχουν καθοριστεί με βάση έναν νεότερο και υγιέστερο πληθυσμό.

Κατά τη διερεύνηση ποιοι βιοδείκτες συνδέονταν με την πιθανότητα να φτάσετε τα 100, διαπιστώσαμε ότι όλοι εκτός από δύο (alat και λευκωματίνη) από τους 12 βιοδείκτες έδειξαν σχέση με την πιθανότητα να γίνουν 100.

Τα άτομα στις χαμηλότερες από τις πέντε ομάδες για επίπεδα ολικής χοληστερόλης και σιδήρου είχαν μικρότερες πιθανότητες να φτάσουν τα 100 χρόνια σε σύγκριση με εκείνους με υψηλότερα επίπεδα.

Εν τω μεταξύ, άτομα με υψηλότερα επίπεδα γλυκόζης, κρεατινίνης, ουρικού οξέος και δεικτών για τη λειτουργία του ήπατος μείωσαν επίσης την πιθανότητα να γίνουν αιωνόβιοι.

Σε απόλυτους όρους, οι διαφορές ήταν μάλλον μικρές για ορισμένους από τους βιοδείκτες, ενώ για άλλους οι διαφορές ήταν κάπως πιο ουσιαστικές.

Για το ουρικό οξύ, για παράδειγμα, η απόλυτη διαφορά ήταν 2,5 ποσοστιαίες μονάδες. Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα στην ομάδα με το χαμηλότερο ουρικό οξύ είχαν 4% πιθανότητα να γίνουν 100 ετών, ενώ στην ομάδα με τα υψηλότερα επίπεδα ουρικού οξέος μόνο το 1,5% έφτασε στην ηλικία των 100 ετών.

Ακόμα κι αν οι διαφορές μας που ανακαλύφθηκαν ήταν συνολικά μάλλον μικρές, υποδηλώνουν μια πιθανή σχέση μεταξύ της μεταβολικής υγείας, της διατροφής και της εξαιρετικής μακροζωίας.

Η μελέτη, ωστόσο, δεν επιτρέπει συμπεράσματα σχετικά με το ποιοι παράγοντες ή γονίδια του τρόπου ζωής ευθύνονται για τις τιμές των βιοδεικτών.

Ωστόσο, είναι λογικό να πιστεύουμε ότι παράγοντες όπως η διατροφή και η πρόσληψη αλκοόλ παίζουν ρόλο. Το να παρακολουθείτε τις τιμές των νεφρών και του ήπατος, καθώς και τη γλυκόζη και το ουρικό οξύ καθώς μεγαλώνετε, μάλλον δεν είναι κακή ιδέα.

Τούτου λεχθέντος, η πιθανότητα παίζει ρόλο κάποια στιγμή στο να φτάσει κανείς σε μια εξαιρετικά μεγάλη ηλικία. Αλλά το γεγονός ότι οι διαφορές στους βιοδείκτες θα μπορούσαν να παρατηρηθούν πολύ καιρό πριν από τον θάνατο υποδηλώνει ότι τα γονίδια και ο τρόπος ζωής μπορεί επίσης να παίζουν ρόλο.

Πηγή: www.theconversation.com