Νευροκαλλυντικά: Η φροντίδα της ομορφιάς μας ΠΟΤΕ δεν ήταν τόσο έξυπνη!

Οι πολυάριθμες και πολύπλοκες διασυνδέσεις του εγκεφάλου με τα όργανα του σώματός μας αναλύονται συνεχώς. Ειδικά οι δεσμοί μεταξύ εγκεφάλου και δέρματος απασχολούν τους επιστήμονες εδώ και σχεδόν έναν αιώνα! Σήμερα, μπορούμε να ανακαλύψουμε τις μυστηριώδεις διαδρομές, αλλά και να επωφεληθούμε στο έπακρο από τα συμπεράσματα, για την ομορφιά μας και μόνο!

Από την Άντζελα Μολφέτα

Σίγουρα θα έχουμε προσέξει πως σε περιόδους έντονου στρες και άγχους το δέρμα μας εμφανίζει εξάρσεις, γίνεται πιο θαμπό, οι ρυτίδες βαθαίνουν και γενικά, η εικόνα του δεν θυμίζει υγιή επιδερμίδα.

Επίσης, θα έχουμε παρατηρήσει πως δερματολογικές παθήσεις, όπως το έκζεμα ή η ψωρίαση έχουν εξάρσεις στα χρονικά διαστήματα που είμαστε ιδιαίτερα πιεσμένες, είτε λόγω εργασίας είτε εξαιτίας οικογενειακών και προσωπικών υποθέσεων!

Δηλαδή, η θεωρία που αναπτύχθηκε το 1930 γύρω από τον «Άξονα εγκεφάλου- εντέρου-δέρματος», επιβεβαιώνεται για ακόμα μία φορά, καθώς το δέρμα αντανακλά αυτό που νιώθουμε μέσα μας.

Και αυτό έχει γίνει εξίσου κατανοητό στον ευρύτερο χώρο της ομορφιάς και ειδικά, στη βιομηχανία καλλυντικών, με αποτέλεσμα όλο και πιο συχνά να συναντάμε προτάσεις ομορφιάς που στοχεύουν συγκεκριμένα στη σύνδεση εγκεφάλου – δέρματος.

Η σύνδεση εγκεφάλου-δέρματος-εντέρου αποκαλύπτεται…

Ο εγκέφαλος, το έντερο και το δέρμα είχαν πάντα στενές σχέσεις μεταξύ τους… Όταν το έμβρυο σχηματίζεται στη μήτρα, αυτά τα τρία όργανα αναπτύσσονται σε συγχρονισμό από το εξωτερικό στρώμα του εμβρύου, που ονομάζεται εξώδερμα.

Μάλιστα, η κοινή προέλευση του εγκεφάλου, του εντέρου και του δέρματος από τη στιγμή τής εμβρυακής ανάπτυξης σηματοδοτεί πως θα παραμείνουν συνδεδεμένα καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τού ατόμου!

Τα τρία όργανα που μοιράζονται αυτή τη σύνδεση μεταξύ τους, παίζουν ζωτικό ρόλο στη λειτουργία του καθενός και σίγουρα, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα.

Τις περισσότερες φορές μάλιστα, η σύνδεση αναφέρεται ως άξονας εντέρου-δέρματος-εγκεφάλου, θέτοντας το έντερο στην αρχή της αλυσίδας, αφού αποκαλείται συχνά «δεύτερος εγκέφαλος» του σώματος, ενώ το δέρμα κατακτά το προσωνύμιο του «εξωτερικού εγκεφάλου».

Το δέρμα, το μεγαλύτερο όργανο του σώματος είναι κάτι πολύ περισσότερο από ό,τι ένα απλό προστατευτικό κάλυμμα, που κρατά τα οστά και τα όργανά μας στη θέση τους. Οι δερματολόγοι φυσικά, είναι απολύτως εξοικειωμένοι ώστε να «διαβάζουν» τα μηνύματα που στέλνει το δέρμα, ως σημάδια για τη σωματική μας υγεία!

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για έναν εξωτερικό εγκέφαλο – ένα εξωτερικό νευρικό σύστημα – που όχι μόνο ανταποκρίνεται στα ερεθίσματα, αλλά μπορεί να μας δείξει ξεκάθαρα ακόμα και τα πρώτα στάδια σημαντικών αλλαγών στην υγεία του εγκεφάλου!

Μάθημα ορολογίας: Ψυχοδερματολογία

Η ψυχοδερματολογία είναι ένας τομέας ή υπο-ειδικότητα της δερματολογίας που μελετά την επίδραση των ψυχολογικών παθήσεων στο δέρμα, αλλά και το αντίστροφο, δηλαδή την επίδραση των δερματολογικών παθήσεων στην ψυχική κατάσταση του ατόμου.

Το ότι το δέρμα αποτελεί μέσο έκφρασης των συναισθημάτων μας είναι ήδη γνωστό, αλλά παράλληλα θα πρέπει να υπολογίσουμε πόσο σημαντικό ρόλο παίζει η εμφάνιση της επιδερμίδας μας και στην κοινωνικοποίησή μας.

Μέσω της ψυχοδερματολογίας λοιπόν, μαθαίνουμε πώς τα συναισθήματα επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο το δέρμα μας φαίνεται, αισθάνεται και αντιδρά, καθώς και πώς η εμφάνιση του δέρματος επηρεάζει την αυτοεκτίμησή μας.

Ο άξονας έντερο-δέρμα-εγκέφαλος μοιράζονται μια εξίσου περίπλοκη, αλλά κοινή γλώσσα που περιλαμβάνει νευροδιαβιβαστές, νευροορμόνες, νευροπεπτίδια, υποδοχείς, αισθητήρια νεύρα και άλλα πολλά!

Για παράδειγμα, οι νευροδιαβιβαστές ενεργούν ως βραχυπρόθεσμοι αγγελιοφόροι μεταξύ των τριών οργάνων για να στείλουν σήματα (καλά ή κακά), να επηρεάσουν τη συμπεριφορά και να εμπνεύσουν την αλλαγή.

Τα νευροπεπτίδια πάλι, απελευθερώνονται από τους αισθητήρες των νευρώνων και επηρεάζουν μακροπρόθεσμα το σώμα. Θα μπορούσαν δηλαδή να ισορροπήσουν μία φλεγμονή, να ενισχύσουν την ανάπτυξη των κυττάρων ή και τις ανοσολογικές αποκρίσεις στο δέρμα, μακροπρόθεσμα.

Όπως ήδη αναφέραμε, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι έχουμε έναν «δεύτερο εγκέφαλο» στο πεπτικό σύστημα, ο οποίος περιέχει την ίδια ποσότητα κυττάρων με εκείνη που βρίσκεται στον εγκέφαλο ενός σκύλου!

Αυτά τα κύτταρα βρίσκονται σε άμεση επικοινωνία με τον εγκέφαλο, μέσω του πνευμονογαστρικού νεύρου, όπου το έντερο επηρεάζει τον εγκέφαλο και ο εγκέφαλος ανταποκρίνεται!

Το ανθρώπινο πεπτικό σύστημα φιλοξενεί τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς, σχηματίζοντας συνολικά το μικροβίωμα του εντέρου, το οποίο και είναι υπεύθυνο για τη διατήρηση της συνολικής μας υγείας, επηρεάζοντας τα πάντα, από την πέψη έως τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.

Μέσα από την υγεία του μικροβιώματος του εντέρου τώρα, επηρεάζεται οπωσδήποτε η διάθεσή μας, αλλά και τα επίπεδα άγχους!

Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης, πως ορισμένα βακτήρια που κατοικούν στο μικροβίωμα παράγουν μεγάλο αριθμό νευροδιαβιβαστών, οι οποίοι υποστηρίζουν τον εγκέφαλο και τη διάθεση. Σύμφωνα με τις έρευνες:

• Το 95% της σεροτονίνης ή «ορμόνης της ευτυχίας» παράγεται στην πραγματικότητα στο έντερο και στη συνέχεια, αποστέλλεται στον εγκέφαλο.
• Η παραγωγή της ντοπαμίνης, υπεύθυνης για τη θετική διάθεση, εξαρτάται επίσης, σε μεγάλο βαθμό από τη χλωρίδα του εντέρου.
• Το gaba, ένας νευροδιαβιβαστής κατά του άγχους, συντίθεται επίσης από τα καλά βακτήρια στην περιοχή του εντέρου.

Αξίζει να αναφέρουμε πως μελέτες απέδειξαν ότι η αύξηση της σεροτονίνης σε θεραπείες κατά του στρες, βελτίωσε τον φραγμό του δέρματος, επιβεβαιώνοντας πως οι αλλαγές στη διάθεση έχουν άμεσο αντίκτυπο στην υγεία της επιδερμίδας!

Έρευνες πάλι δείχνουν ότι η χρόνια φλεγμονή στο έντερο μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης, σε πρόωρη γήρανση της επιδερμίδας, αλλά και σε μια σειρά από δερματικές διαταραχές.

Είναι επομένως σαφές, ότι υπάρχει ισχυρός δεσμός μεταξύ του μικροβιώματος του εντέρου και της ψυχικής μας διάθεσης, της ενέργειάς μας και γενικά, της συμπεριφοράς μας.

Μια κύρια πηγή σημαντικών σημάτων προς το υπόλοιπο σώμα μας, ειδικά τον εγκέφαλο, ονομάζονται νευροδιαβιβαστές και παράγονται από το έντερο.

Πώς επηρεάζουν τη διάθεσή μας οι κυριότεροι νευροδιαβιβαστές;

Νευροδιαβιβαστής	Κοινή ονομασία	Επίδραση στο δέρμα	Εγκεφαλική λειτουργία
Σεροτονίνη	Ορμόνη της ευτυχίας	Βελτιώνει τον φραγμό του δέρματος	Ενισχύει τα συναισθήματα της ικανοποίησης και της αισιοδοξίας
Ακετυλοχολίνη		Υποστηρίζει τον σχηματισμό κυττάρων του δέρματος	Παίζει σημαντικό ρόλο σε γνωστικές λειτουργίες, όπως η μνήμη και η προσοχή
Β-Ενδορφίνη	Η μορφίνη της φύσης	Προστατευτική δράση κατά της UVB	Διαχείριση και έλεγχο του πόνου
Γάμμα-αμινοβουτυρικό οξύ	Gaba	Με καταπραϋντική και εξομαλυντική δράση	Βελτιώνει την ηρεμία
Κορτιζόλη	Η ορμόνη του στρες	Καταστρέφει το κολλαγόνο και τον φραγμό του δέρματος	Συνδέεται με τη γνωστική έκπτωση
Πεπτίδιο που σχετίζεται με το γονίδιο καλσιτονίνης	CGRP	Ελέγχει και επουλώνει τις φλεγμονές	Παρέχει νευροπροστατευτικές ιδιότητες
Γλουταμινικό	Κύριος νευροδιαβιβαστής	Βελτιώνει την υγρασία και ενισχύει τον φραγμό του δέρματος	Ενισχύει την γνωστική απόδοση και την εγκεφαλική λειτουργία
Ντοπαμίνη	Μονοπάτι ανταμοιβής	Ενισχύει την επούλωση των πληγών	Αίσθηση ευχαρίστησης και ευεξίας

Η ομορφιά και ο εγκέφαλος: Μια σχέση ζωής!

Η σύνδεση μεταξύ του δέρματος, του εγκεφάλου και του εντέρου είναι υπαρκτή, αλλά και κάπως περίπλοκη. Πώς επηρεάζεται πραγματικά, όμως, το δέρμα και ο εγκέφαλός μας;

Έρευνες αποδεικνύουν πως η διάθεσή μας έχει άμεση επίδραση στην εμφάνιση του δέρματός μας. Για παράδειγμα, το άγχος είναι ένας υποκείμενος παράγοντας σε μια σειρά από δερματικές παθήσεις και ζητήματα, όπως η ακμή, το έκζεμα, η ψωρίαση, η ροδόχρους ακμή, το θαμπό δέρμα και η εμφάνιση των ρυτίδων!

Στο φαινόμενο της ακμής, η ορμόνη που ενεργοποιεί την κατάσταση είναι η κορτιζόλη, η οποία πυροδοτεί επίσης, την παραγωγή σμήγματος. Έτσι, καθώς η κορτιζόλη αυξάνεται στο σώμα μας, αυξάνεται και η παραγωγή ελαίων. Αυτή η αύξηση του σμήγματος, σε συνδυασμό με τη συνολική φλεγμονή, τη γενετική ευαισθησία και τη διαταραχή του δερματικού φραγμού, δημιουργεί τελικά ακόμα περισσότερες εξάρσεις.

Το άγχος με τη σειρά του επιδεινώνει τη δυσλειτουργία του δέρματος, συμβάλλοντας και στην πρόωρη γήρανση! Η έρευνα δείχνει ότι το μακροχρόνιο στρες μπορεί να μας κάνει να δείχνουμε ακόμα και δέκα χρόνια μεγαλύτερες!

Ακόμα, όμως, και περιορισμένες στρεσογόνες στιγμές αποδεικνύουν πως διαταράσσουν το δέρμα μας: Πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι το διαζύγιο μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε αυξημένη απώλεια νερού προκαλώντας ξηρότητα του δέρματος!

Αλλά το δέρμα θα πρέπει να ελέγχεται και ως δείκτης για εγκεφαλικές παθήσεις – αρκετά πρώιμα σημάδια μπορούν να μας προφυλάξουν από σοβαρά προβλήματα!

Το δέρμα μας αντανακλά αλλαγές στον τρόπο που σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και αντιλαμβανόμαστε τις καταστάσεις, στην ικανότητά μας να διαχειριζόμαστε το άγχος και να παίρνουμε αποφάσεις.

Εάν μάθουμε να αναγνωρίζουμε τα σημάδια, το δέρμα μας μπορεί να μας αποκαλύψει τα αρχικά στάδια μιας κατάθλιψης, διαταραχές της προσωπικότητάς μας, αρχή άνοιας ή ακόμα και του Πάρκινσον, πολύ πριν αυτές οι ασθένειες εξελιχθούν επικίνδυνα.

Θα συνειδητοποιήσουμε τι να κάνουμε για να προστατεύσουμε, να ενισχύσουμε ή ακόμα και να αντιστρέψουμε τις αλλαγές, τόσο στον εσωτερικό όσο και στον εξωτερικό εγκέφαλό μας!

Στην πραγματικότητα, η έρευνα προτείνει ότι τα φλεγμονώδη δερματικά σήματα μπορεί να χρησιμεύσουν ως χρήσιμος βιοδείκτης για την έγκαιρη ανίχνευση και πρόληψη της νόσου του Αλτσχάιμερ.

Και οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν σημάδια γνωστικής έκπτωσης αργότερα στη ζωή τους. Όπως υποστηρίζουν ακόμα κάποιοι ειδικοί, υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι τα μελανώματα σχετίζονται με τη νόσο του Πάρκινσον.

Η βιομηχανία της ομορφιάς

Όλο και περισσότερες εταιρείες καλλυντικών προσθέτουν φόρμουλες και συστατικά για να επηρεάσουν τους νευροδιαβιβαστές, υποστηρίζοντας πως για να αποκτήσουμε ένα όμορφο δέρμα θα πρέπει παράλληλα να ενισχύσουμε την ευεξία μας, να προωθήσουμε τα θετικά μηνύματα και να μειώσουμε την ένταση των αρνητικών.

Οι νευροδιαμεσολαβητές πάλι, ως χημικά μόρια, μπορούν να έχουν άμεση επίδραση τόσο στο δέρμα όσο και στα συναισθήματά μας, μεταδίδοντας μηνύματα μεταξύ του δέρματος και του εγκεφάλου.

Αναπτύσσοντας συγκεκριμένες τεχνολογίες βελτίωσης της διάθεσης και του δέρματος, σήμερα ο στόχος είναι η υγεία τόσο του εγκεφάλου όσο και της επιδερμίδας.

Για παράδειγμα, η βήτα-ενδορφίνη πυροδοτεί ένα αίσθημα ευχαρίστησης και ευεξίας στον εγκέφαλο, ενώ προστατεύει το δέρμα από φλεγμονές και προάγει την επούλωση.

Το εκχύλισμα Red Indigo πάλι, έχει την ιδιότητα να ρυθμίζει την περίσσεια κορτιζόλης στο δέρμα και ταυτόχρονα, να διεγείρει την βήτα-ενδορφίνη στα κερατινοκύτταρα, βοηθώντας στην επίτευξη ισορροπίας αλλά και δράσης κατά του στρες.

Την επόμενη φορά που θα κοιτάξουμε το είδωλό μας στον καθρέφτη, να υπενθυμίσουμε στον εαυτό μας πως η φροντίδα της επιδερμίδας μας δεν αφορά απλά και μόνο καλλυντικούς σκοπούς, αλλά συνδέεται και με έναν μοναδικό τρόπο με την υγεία του εγκεφάλου μας!

Αιθέρια έλαια όπως η λεβάντα, το χαμομήλι και το γιασεμί θα βοηθήσουν στη μείωση του στρες, θα βελτιώσουν την πνευματική μας διαύγεια και τα επίπεδα ενέργειας, ενώ θα μας προσφέρουν έναν καλύτερο, ποιοτικό ύπνο.

Η μενθόλη προσδίδει μια αίσθηση δροσιάς στο δέρμα, ενώ θα μας προσφέρει και άμεσα ανακούφιση εάν υποφέρουμε από φαγούρα!

Η καψαϊκίνη μπορεί να προκαλέσει μια αίσθηση καύσου ή ακόμα και τσούξιμο στο δέρμα, για να βοηθήσει επίσης στην ανακούφιση του πόνου. Είναι ενδιαφέρον ότι δεν είναι μόνο η αίσθηση της καψαϊκίνης που είναι χρήσιμη, αλλά η ίδια η ουσία που μειώνει τις πιθανότητες στα αισθητήρια νεύρα να αισθανθούν δυσφορία ή επώδυνες καταστάσεις.

Το μασάζ επίσης, βελτιώνει τη ροή του αίματος και βοηθά στη μείωση του στρες. Μερικές απλές καθημερινές συνήθειες, όπως το απλό πλύσιμο του προσώπου μας πάντως, έχει διαπιστωθεί πως προσδίδει σημαντικά οφέλη στη βελτίωση της διάθεσης, υποδεικνύοντας πως γενικά ο καθαρισμός θα μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε τις αγχωτικές καταστάσεις με τον καλύτερο τρόπο.