Να βάλω το περσινό αντηλιακό; Η απάντηση στο δίλημμα
Στις αρχές του καλοκαιριού, εκεί που ξεκινάμε τα πρώτα μπάνια, συχνά αναρωτιόμαστε, αν πρέπει να πετάξουμε τα περυσινά μας αντηλιακά (για να μην πάνε χαμένα) ή να τα τελειώσουμε και στη συνέχεια να αγοράσουμε καινούρια. Τελικά, τι είναι σωστό να κάνουμε;
Από τη Μαρία Καλοπούλου
Έχει χαλάσει ή είναι εντάξει; Συχνά, βρισκόμαστε να κοιτάμε το αντηλιακό μας και να σκεφτόμαστε αν πρέπει να το πετάξουμε ή να το κρατήσουμε στην τσάντα της παραλίας μας και φέτος.
Ανοίγουμε το αντηλιακό, τσεκάρουμε την υφή του, το μυρίζουμε και αν δεν μας φανεί «χαλασμένο» το βάζουμε ικανοποιημένες στο καλοκαιρινό μας νεσεσέρ. Κάνουμε όμως σωστά;
Πολλοί επιστήμονες θα απαντήσουν «μάλλον όχι». Κάποιοι άλλοι θα μας καθησυχάσουν λέγοντάς μας ότι τα αντηλιακά είναι σχεδιασμένα να αντέχουν τον ήλιο και την ταλαιπωρία, επομένως δεν «χαλάνε» τόσο εύκολα. Ας δούμε τι είναι καλό να γνωρίζετε πριν αποφασίσετε ότι το περυσινό σας αντηλιακό είναι έτοιμο για χρήση και αυτό το καλοκαίρι.
Πότε λήγει ένα αντηλιακό;
Όπως όλα τα καλλυντικά προϊόντα, έτσι και τα αντηλιακά έχουν ημερομηνία λήξης. Δείτε το χαρακτηριστικό σύμβολο στη συσκευασία -το βαζάκι με το ανοιχτό καπάκι και δίπλα έναν αριθμό με ένα γράμμα, π.χ. αν γράφει 12Μ, σημαίνει ότι η διάρκεια της ζωής τους, αφότου ανοιχτούν, είναι ένας χρόνος.
Σύμφωνα με τον FDA, τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων, τα αντηλιακά λήγουν 3 χρόνια -το πολύ- μετά την ημερομηνία παραγωγής τους, αν διατηρηθούν σε σκιερό και δροσερό περιβάλλον και δεν ανοιχτούν.
Στην πράξη όμως, το σύμβολο αυτό δεν μας λέει όλη την αλήθεια, αφού με την ταλαιπωρία στην οποία υποβάλουμε τα αντηλιακά μας, δύσκολα φτάνουν σώα και αβλαβή στην προβλεπόμενη ημερομηνία λήξης.
Βλέπετε, αντίθετα με τα άλλα καλλυντικά που απολαμβάνουν την ασφάλεια του μπάνιου μας, αυτά, δοκιμάζουν τις αντοχές τους, ταξιδεύοντας μαζί μας τα καλοκαίρια εκτεθειμένα για ώρες κάτω από τον καυτό ήλιο της παραλίας.
Είναι πρόωρα «ληγμένο»; Και ποιες οι επιπτώσεις;
Όπως τονίζουν οι ειδικοί, τα σημάδια αλλοίωσης σε ένα αντηλιακό δεν είναι πάντα ορατά. Σπάνια θα μας μυρίσει περίεργα -θα πρέπει να έχει μολυνθεί από βακτήρια-ή θα το δούμε να «νερουλιάζει»-εκτός κι αν πρόκειται για το γαλάκτωμα που αγοράσαμε… δεν θυμόμαστε από πότε!
Πιο συχνά βλέπουμε αλλαγές στο χρώμα ή την υφή του. Όταν σκουραίνει ή δεν απλώνεται ομοιόμορφα, είναι σημάδι πως η ισορροπία της φόρμουλας ανάμεσα στα ενεργά και μη ενεργά συστατικά που περιέχει έχει διαταραχθεί.
Ακόμα όμως κι αν υποθέσουμε ότι οι επιφανειακές αλλοιώσεις δεν μας ενοχλούν, δεν θα πρέπει παραβλέψουμε την αόρατη αλλά και πιο σοβαρή επίπτωση στο περυσινό αντηλιακό μας: την αποδυνάμωση των φίλτρων προστασίας.
Τι συμβαίνει με τα χημικά και τι με τα ορυκτά φίλτρα: Τα συστατικά που περιέχουν τα χημικά φίλτρα αλλοιώνονται σε μοριακό επίπεδο. Η στέρεη δομή τους, που τους επιτρέπει να απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία χαλαρώνει και δεν καταφέρνουν να μπλοκάρουν όλες τις βλαβερές ακτίνες UV.
Τα ορυκτά φίλτρα πάλι, ενώ δεν αλλοιώνονται, παύουν να προστατεύουν σωστά την επιδερμίδα. Κάτω από κανονικές συνθήκες, τα μικροσωματίδια διοξειδίου του τιτανίου και οξειδίου του ψευδαργύρου είναι ομοιόμορφα κατανεμημένα στην αντηλιακή σύνθεση.
Με τον καιρό όμως τα μικροσωματίδια αυτά «κολλάνε» μεταξύ τους με αποτέλεσμα όταν απλώνουμε το αντηλιακό, τα φίλτρα αλλού να περισσεύουν και αλλού να λείπουν…
Αν και δεν είναι ακόμα σαφές, πόσο γρήγορα ένα αντηλιακό μπορεί να χάσει μέρος της δράσης του, όλοι συμφωνούν πως η πολύωρη έκθεση στο δυνατό φως του ήλιου και στις υψηλές θερμοκρασίες που αναπτύσσονται το καλοκαίρι -π.χ. στην παραλία ή σε ένα αυτοκίνητο, μειώνουν τη δύναμη των φίλτρων ακόμα και στο μισό, με συνέπεια ο δείκτης του να προσφέρει πολύ μικρότερη προστασία από αυτήν που υπόσχεται.
Οι περισσότεροι ειδικοί λένε πως όσο χαμηλότερο είναι το SPF, τόσο γρηγορότερα θα χάσει την ικανότητά του να μας προστατεύει αποτελεσματικά κι αυτό γιατί ένα αντηλιακό με SPF 50 και ένα άλλο, με SPF15, έστω κι αν ανήκουν στην ίδια σειρά και έχουν την ίδια ακριβώς φόρμουλα, διαφέρουν ως προς την περιεκτικότητά τους σε ενεργά συστατικά (φίλτρα). Έτσι, ενώ το πρώτο ίσως διατηρεί ακόμα μέρος της δύναμής του, το δεύτερο πιθανότατα την έχει εξαντλήσει.
Υπάρχει και ο αντίλογος
Σύμφωνα με κάποια τεστ σε εργαστήριο, κατά τα οποία συνέκριναν διάφορα αντηλιακά που εξέθεσαν σε προσομοίωση σε συνθήκες ανάλογες με αυτές που θα ίσχυαν αν είχαν ανοιχτεί και χρησιμοποιηθεί 12 μήνες πριν – π.χ. έκθεση στον ήλιο και σε υψηλές θερμοκρασίες, βρήκαν ότι κανένα από τα προϊόντα δεν παρουσίασε αλλοιώσεις ως προς την υφή, το χρώμα ή τη μυρωδιά και το πιο ενδιαφέρον, ο δείκτης προστασίας σε όλα, είχε παραμείνει σταθερός.
Τι κάνουμε τελικά;
Το ερώτημα παραμένει: δεν είναι κρίμα να το πετάξουμε; «Ναι, κρίμα είναι» θα απαντήσουμε κι εμείς, «αλλά μπορούμε να το αξιοποιήσουμε αλλιώς». Ακόμα κι αν η αντηλιακή του δύναμη έχει μειωθεί, δεν παύει να είναι μια πολύ καλή ενυδατική σύνθεση την οποία μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε σαν κρέμα σώματος. Αν μάλιστα έχει και άρωμα, θα μυρίζουμε καλοκαίρι όλο τον χρόνο!
