Το χάος της διατροφής: Πώς επιλέγουμε τελικά τις τροφές που καταναλώνουμε;
Όλοι χρειαζόμαστε τρόφιμα, τα οποία συνήθως προμηθευόμαστε από σούπερ μάρκετ. Αν οι ερευνητές μπορούν να βοηθήσουν τους καταναλωτές να κάνουν πιο υγιεινές επιλογές, τότε μπορεί να μειωθεί και το πρόβλημα της παχυσαρκίας. Αλλά, μέχρι πρόσφατα κανείς δεν καταλάβαινε πραγματικά τι παρακινεί τους ανθρώπους να επιλέγουν συγκεκριμένα προϊόντα. Νέες έρευνες μελέτησαν τις στρατηγικές των επιλογών των καταναλωτών, ελπίζοντας με τον τρόπο αυτό να ωθήσουν τον κόσμο σε πιο υγιεινές επιλογές. Ξέρετε πώς διαλέγετε τα τρόφιμα; Και το πιο σημαντικό: Ξέρετε γιατί κάνετε τη συγκεκριμένη επιλογή;
Από τη Σοφία Κροκιδά
Φανταστείτε ότι βρίσκεστε στο αγαπημένο σας σούπερ μάρκετ. Καθώς στέκεστε μπροστά στο ράφι με τα δημητριακά, μπορεί να σας κατακλύσουν οι πολυάριθμες εναλλακτικές λύσεις: Ορισμένα προϊόντα σάς λένε ότι είναι «χωρίς λιπαρά», άλλα ότι είναι «εντελώς φυσικά» και η επωνυμία του σούπερ μάρκετ είναι δίπλα στην κορυφαία μάρκα που επιλέγετε συνήθως. Ξέρετε τι θα διαλέγατε; Και το πιο σημαντικό: ξέρετε γιατί θα κάνατε τη συγκεκριμένη επιλογή;
Μέχρι πρόσφατα, κανείς δεν ήξερε το κίνητρο αυτών των καταναλωτικών αποφάσεων. Γι’ αυτό, το Πανεπιστήμιο της Αμβέρσας πραγματοποίησε έρευνα στην οποία άφησε επανειλημμένα τους συμμετέχοντες να επιλέξουν μεταξύ δύο προϊόντων και ανέλυσε τις αποφάσεις τους. Ανακάλυψαν ότι υπάρχουν τρεις τύποι αγοραστών:
Η πρώτη ομάδα επιλέγει με συνέπεια το πιο υγιεινό προϊόν. Η δεύτερη επιλέγει πάντα την αγαπημένη της μάρκα. Και η τρίτη και προβληματική είναι αυτή που επιλέγει σκόπιμα το λιγότερο υγιεινό προϊόν.
Υγιεινό ίσον άνοστο;
Οι επιλογές της τρίτης ομάδας μπορεί να φαίνονται περίεργες, αλλά ο συλλογισμός της βασίζεται στη αίσθηση ότι «τα υγιεινά πράγματα δεν μπορούν να είναι νόστιμα». Οι συνέπειες αυτής της νοοτροπίας απαιτούν επείγουσα προσοχή, ειδικά καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται επί του παρόντος στη μέση μιας έντονης συζήτησης σχετικά με το εάν μια ενιαία διατροφική ετικέτα πρέπει να καταστεί υποχρεωτική σε όλη την Ευρώπη.
Εάν ένα σημαντικό ποσοστό των αγοραστών πιστεύει ότι τα υγιεινά προϊόντα έχουν κακή γεύση, η τοποθέτηση μιας κλίμακας υγείας στη συσκευασία πιθανότατα θα τους οδηγήσει στην επιλογή πιο ανθυγιεινών επιλογών.
Είναι επομένως σαφές ότι πρέπει να μάθουμε περισσότερα για αυτήν την ομάδα και να καταλάβουμε πώς μπορούμε να την προσεγγίσουμε αποτελεσματικά προτού εφαρμόσουμε της τακτική της ετικέτας.
Η ετικέτα Nutri–Score και πώς λειτουργεί
Το ενδιαφέρον της έρευνάς περιστρέφεται γύρω από την επίδραση μιας νέας ετικέτας που ονομάζεται Nutri-Score. Αναπτύχθηκε για να βοηθήσει με τις επιλογές αγορών και τώρα βρίσκεται σε εξέλιξη να γίνει η επίσημη ευρωπαϊκή ετικέτα. Δεν παρέχει πληροφορίες για την τιμή ενός προϊόντος αλλά για το πόσο υγιεινό είναι αυτό.
Σε αντίθεση με τους ψεύτικους ισχυρισμούς που βλέπουμε σε πολλές συσκευασίες και τις παραπλανητικές διαφημίσεις, το Nutri–Score δεν λέει ψέματα. Απλώς βαθμολογεί ένα προιόν σχετικά με το πόσο υγιεινό είναι σε μια κλίμακα από το Α μέχρι το Ε.
Το Nutri-Score αναπτύχθηκε από επιστήμονες μετά από τέσσερα χρόνια συνεργασίας, σχεδίασης, υπολογισμού, δοκιμής και τελειοποίησης για να καταλήξουν σε αυτήν την ετικέτα, η οποία εξακολουθεί να υφίσταται τακτικές αξιολογήσεις και ενημερώσεις.
Πάμε για ψώνια!
Αυτή η αυστηρότητα και η αντικειμενικότητα του Nutri-Score μπορεί να εκπλήξει, ιδιαίτερα αν έχετε δει ορισμένα άρθρα εφημερίδων με εντυπωσιακούς τίτλους που λένε ότι η ετικέτα υπονοεί ότι οι πατάτες είναι καλύτερες για την υγεία σας από τον σολομό.
Αυτές οι ιστορίες ήταν το ατυχές αποτέλεσμα σκόπιμων ρεπορτάζ εντυπωσιασμού και επίσης μια βασική παρανόηση του τρόπου λειτουργίας της ετικέτας. Το Nutri-Score έχει σχεδιαστεί για να συγκρίνει εναλλακτικές λύσεις σε μια κατηγορία προϊόντων.
Πάμε λοιπόν για μια υποθετική βόλτα για ψώνια. Το πρώτο βήμα είναι να αποφασίσετε τι θέλετε να φάτε. Ψάχνετε για πρωινό ή για βραδινό; Κρέας ή λαχανικά; Αφού αποφασίσετε, μπορείτε να αρχίσετε να χρησιμοποιείτε το Nutri-Score προς όφελός σας.
Ας υποθέσουμε ότι θέλετε να αγοράσετε κάτι για πρωινό και έχετε όρεξη για γιαούρτι φράουλα. Στο ράφι του σούπερ μάρκετ, υπάρχει ένα πλήρες γιαούρτι με πολλή πρόσθετη ζάχαρη και ένα γιαούρτι φράουλα χωρίς λιπαρά ή πρόσθετη ζάχαρη.
Πριν από το Nutri-Score, θα έπρεπε να αναποδογυρίσετε κάθε γιαούρτι και να επιλέξετε ανάμεσα σε ένα χάος προϊόντων. Τώρα, μπορείτε να δείτε με μια ματιά ότι το Nutri-Score του πρώτου γιαουρτιού είναι C και του δεύτερου Α.
Η επιλογή εξακολουθεί να είναι δική σας, αλλά τουλάχιστον τώρα μπορείτε εύκολα να πάρετε μια τεκμηριωμένη απόφαση. Για αυτό δημιουργήθηκε το Nutri-score: για να βοηθά στην αξιολόγηση συγκρίσιμων επιλογών σε μια κατηγορία τροφίμων.
Συμβουλές από τρεις κατηγορίες καταναλωτών
Αν ανήκετε στην πρώτη κατηγορία καταναλωτών που θέλει να κάνει υγιεινές επιλογές, τότε τα νέα είναι καλά: Το Nutri-Score δεν είναι απάτη αλλά ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για εσάς.
Αν ανήκετε στην δεύτερη κατηγορία και συνηθίζετε να επιλέγετε την αγαπημένη σας μάρκα χωρίς δεύτερη σκέψη, σκεφτείτε πως η χαμηλή ποιότητα της ιδιωτικής ετικέτας είναι ένας μύθος.
Μάλιστα, κάποιες ιδιωτικές ετικέτες παράγουν τα προϊόντα τους στα ίδια ακριβώς εργοστάσια με τους μεγάλους ανταγωνιστές τους. Τι πληρώνετε λοιπόν; Συνήθως τη μάρκα και τη διαφήμιση. Αν θέλετε να υιοθετήσετε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής, τότε το Nutri-Score θα γίνει ο καλύτερος βοηθός σας.
Και αν είστε από αυτούς που πιστεύουν ότι κάθε τι υγιεινό είναι και άνοστο, κάντε ένα τεστ με κλειστά τα μάτια και αφήστε τους γευστικούς σας κάλυκες να αποφασίσουν.
Όλοι κάνουμε διατροφικές επιλογές σύμφωνα με τις προτεραιότητές μας, αλλά και σύμφωνα με το τι ξέρουμε για το κάθε προϊόν.
Και μπορεί το χάος των πληροφοριών που παίρνουμε για αυτά καθημερινά να μας μπερδεύει εύκολα, αλλά η επιστήμη δουλεύει για το καλό μας, ώστε να είμαστε σωστά ενημερωμένοι και να κάνουμε τις καλύτερες δυνατές επιλογές γύρω από το φαγητό που τρώμε.
