Γράμμα από το Τόκιο

Ιαπωνία και Αυστραλία. Δύο χώρες οι οποίες ανέκαθεν μου φαίνονταν πολύ μακρινές. Όχι μόνο γεωγραφικά -που ούτως ή άλλως είναι- αλλά και σε επίπεδο μενταλιτέ. Ποτέ δεν είχα καταφέρει να «συνδεθώ» με κάποιο τρόπο με τη νοοτροπία τους, τον τρόπο ζωής τους, τις παραδόσεις τους. Το «Γράμμα από το Τόκιο» του Peter Yeldham ήρθε να γεφυρώσει κάπως αυτό το «χάσμα» και μάλιστα… εν μέσω Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Από την Άννα Ραβανού

Ο Σαμ είναι ένα νεαρός Γάλλος που έχει γεννηθεί και μεγαλώνει στην Ιαπωνία. Η Φλόρενς -Φλόρι για τους φίλους-, η νονά του που ζει μια ήρεμη ζωή στην Αυστραλία. Οι δυο τους θα περάσουν ένα καλοκαίρι μαζί, όταν αυτός είναι ακόμα παιδί, στο σπίτι της, δίπλα στην παραλία, κι ο δεσμός που αναπτύσσεται αυτόματα μεταξύ τους, θα τους οδηγήσει σε μία αλληλογραφία χρόνων. Μια αλληλογραφία που άλλοτε ρέει κι άλλοτε γίνεται μετ’ εμποδίων ως παράνομη, όταν πλέον Ιαπωνία και Αυστραλία βρίσκονται σε αντίθετα στρατόπεδα στις αρχές της δεκαετίας του 1940. Κι άλλοτε φτάνει να μην είναι διόλου εφικτή, αλλά «υπάρχει» έστω και ως ανάγκη των πρωταγωνιστών να μοιραστούν αυτά που βιώνουν. Χάρη σ’ αυτή την ανάγκη, βιώνουμε μαζί τους την εξέλιξη του πολέμου, τη φρίκη του, τις στιγμές ανθρωπιάς, το πώς αυτός αλλοιώνει ή ενδυναμώνει όσους βρίσκονται στη δίνη του. Η προπαγάνδα γίνεται εμφανής ως ένα από τα σημαντικότερα «όπλα» που χρησιμοποιούνται σε εμπόλεμες περιόδους, η καχυποψία γίνεται καθημερινότητα, άλλοι ζουν υπό συνεχές καθεστώς φόβου μην έχοντας ούτε τα απαραίτητα και για άλλους δεν είναι απλώς… business as usual, αλλά βρίσκουν και την ευκαιρία να κυνηγήσουν τις πάσης φύσεως φιλοδοξίες τους: περισσότερα χρήματα, περισσότερη εξουσία – ακόμα και κατάχρηση αυτής.

Το «Γράμμα από το Τόκιο» δεν είναι, όμως, ένα πολεμικό βιβλίο. Σαφώς και έχουν θέση η καταστροφή του Περλ Χάρμπορ από τους Ιάπωνες ή η επιχείρηση Slash and burn των Αμερικανών που κόντεψε να ισοπεδώσει το Τόκιο προς το τέλος του πολέμου, τα υποβρύχια, οι βομβαρδισμοί ή οι πιλότοι καμικάζι, αλλά παράλληλα -και κυρίως- παρακολουθούμε την καθημερινότητα των ανθρώπων με «όχημα» τους πρωταγωνιστές. Κι η ζωή δεν παύει να έχει, ακόμα και μέσα στις μέγιστες δυσκολίες της, χιούμορ, έρωτα, αγάπη.

Δεν ξέρω αν οφείλεται στο ότι είμαι γυναίκα, αλλά η ταύτιση με τη Φλόρι υπήρξε μια απόλυτα φυσική διαδικασία. Ίσως και γιατί, περισσότερο απ’ όλους, ενσαρκώνει τα τρία προαναφερθέντα στοιχεία που ομορφαίνουν τη ζωή. Παρ’ όλα αυτά, όλοι οι χαρακτήρες του Peter Yeldham είναι δουλεμένοι με τέτοιο τρόπο -από τον καλύτερο ως τον χειρότερο- που ακόμα κι αν τους μισείς, τους «πιάνεις», τους «οσφρίζεσαι». Κι ίσως επίσης επειδή ο 86χρονος Yeldham έχει συγγράψει, πέρα από τα 9 του μυθιστορήματα, ραδιοφωνικά σενάρια, κινηματογραφικά και θεατρικά έργα και τα σενάρια για τηλεοπτικές σειρές -ήταν μάλιστα υποψήφιος και για βραβείο Έμμυ για το τηλεοπτικό του δράμα Captain James Cook- η δράση και η σκιαγράφηση των χαρακτήρων αναπτύσσονται παράλληλα και ισοβαρώς, χωρίς να κάνει «κοιλιά» προς το ένα ή το άλλο. Κι αυτό σε ένα βιβλίο 605 σελίδων, το λες και ατού.

Peter Yeldham
Γράμμα από το Τόκιο
Εκδόσεις Διόπτρα
Μετάφραση: Αναστασία Καλλιοντζή
Σελ.: 605
Οκτώβριος 2013