Κόδι Ζαν: Η Λίστα των Ποτέ

Ένα ψυχολογικό θρίλερ υπογεγραμμένο από πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέα. «Η Τζίλιαν Φλιν του φετινού χειμώνα», με κεφαλαία γράμματα μέσα σε έναν κατακόκκινο κύκλο. Δεν μπορείς να το αγνοήσεις στο εξώφυλλο. Κι αν υπήρξες φαν του συγγραφικού ντεμπούτου της Φλιν προ πενταετίας, του «Αιχμηρά Αντικείμενα», δεν μπορείς να το αγνοήσεις γενικά.

Από την Άννα Ραβανού

Θέλοντας και μη, το μυαλό πραγματοποιεί εκ νέου μια καταβύθιση στον ψυχικό κόσμο της Καμίλ, της ηρωίδας της Φλιν σε εκείνο το πρώτο βιβλίο της, και συναισθηματικά αναβιώνεις ό,τι αισθάνθηκες τότε. Λαχταράς να το ξαναζήσεις, γυρίζοντας σελίδες. Είναι σχεδόν νομοτελειακό ότι θα διαβάσεις λοιπόν το πρώτο, αντίστοιχα, πόνημα της Κόδι Ζαν. Το ότι η τελευταία πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της εφηβείας της κλεισμένη στο δωμάτιό της, διαβάζοντας και ακούγοντας Morrissey, όπως σε πληροφορεί το βιογραφικό της, απλώς «σφραγίζει» τη δουλειά.

Η Σάρα, η κεντρική ηρωίδα της Ζαν, είναι ένα πλάσμα αγοραφοβικό, με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή και μετατραυματική διαταραχή άγχους. Έχει περάσει την τελευταία δεκαετία της ζωής της σε ένα υποτυπώδες επίπεδο λειτουργικότητας, δεδομένου ότι αυτή τη ζωή, τη βιώνει μόνη και μέσα από το σπίτι της. Δεκατρία χρόνια πριν, η Σάρα και η φίλη της Τζένιφερ, είχαν απαχθεί από έναν σαδιστή, που επί τρία χρόνια τις κρατούσε αιχμάλωτες σε ένα κελάρι, μαζί με άλλα δύο κορίτσια, και τις βασάνιζε κατά το δοκούν. Η «λίστα των ποτέ» που είχαν φτιάξει οι δύο φίλες, με όλα εκείνα που έπρεπε να αποφεύγουν προκειμένου να είναι ασφαλείς, προκειμένου να αισθανθούν πως έχουν κάποιον έλεγχο «σε αυτό το άναρχο και άδικο σύμπαν», δεν είχε σταθεί επαρκής, ώστε να γλιτώσουν από τον χειρότερο εφιάλτη τους. Από τον οποίο η Σάρα κατάφερε να βγει ζωντανή. Όχι όμως και η Τζένιφερ.

Η υπόθεση εκτυλίσσεται σε δύο χρόνους. Στο βάρβαρο αυτό παρελθόν και σ’ ένα παρόν, κατά το οποίο η Σάρα κάνει την υπέρβασή της και αποφασίζει να αντιμετωπίζει τους «δαίμονές» της: μια πιθανή αποφυλάκιση του βασανιστή τους, την οποία προσπαθεί να αποτρέψει με τη βοήθεια, σταδιακά, και των υπόλοιπων επιζώντων, και την εύρεση του σώματος της Τζένιφερ. Δυστυχώς, όμως, η Ζαν δεν καταφέρνει να ισορροπήσει ανάμεσα στα δύο. Το ξεκίνημα είναι πολλά υποσχόμενο – ήδη στις 50 σελίδες έχει κάνει τη Σάρα «δική» σου ή εσένα… Σάρα. Την ώρα που διαβάζεις «Οι κρίκοι της αλυσίδας κροτάλιζαν σχεδόν μουσικά. Σύρσιμο, σήκωμα, εναπόθεση. Σύρσιμο, σήκωμα, εναπόθεση», νομίζεις πως βρίσκεσαι εσύ υπό αιχμαλωσία και παλεύεις να μετακινηθείς στη σκοτεινή «φυλακή» σου, σέρνοντας αλυσίδες… Στο δεύτερο, όμως, μισό του βιβλίου που οι εξελίξεις του παρόντος «πρωταγωνιστούν», η όποια εμβάθυνση παραμερίζεται για χάρη μιας «κινηματογραφικής» λογικής. Σαν ξαφνικά να νιώθει πως έκανε το «χρέος» της απέναντι στα καλύτερα και τα χειρότερα ανθρώπινα ένστικτα και πλέον μπορεί να εστιάσει στην επιφάνεια. Εκεί, όπου πλέον, οι εξελίξεις και οι ανατροπές είναι το μείζον και οι άνθρωποι απλώς τα πιόνια τους.

Συνολικά, δεν την λες κακή την πρώτη συγγραφική απόπειρα της Κόδι Ζαν. Θα μπορούσε, όμως, να ήταν καλύτερη. Και θα μπορούσε να είχε εκμεταλλευτεί περισσότερο τη «λίστα των ποτέ» – την «έψαχνα» καθώς γύριζα τις σελίδες, μου έλειψε σε σχέση με αυτό που ανέμενα. Αλλά αυτό είναι πάντα το θέμα με τις προσδοκίες. Είναι δίκοπο μαχαίρι: ή θα εκπληρωθούν προς μεγάλη σου χαρά ή θα σε αφήσουν με μια σχετική απογοήτευση…

Κόδι Ζαν
Η Λίστα των Ποτέ
Εκδόσεις Ψυχογιός
Μετάφραση: Έφη Τσιρώνη
Σελ.: 369
Σεπτέμβριος 2013