Βιβλία: Η μεγάλη ιστορία τους ως δώρα στις Γιορτές!
Τα βιβλία αποτελούν εδώ και πολλούς αιώνες ένα από τα πιο δημοφιλή δώρα για τα Χριστούγεννα και την Πρωτοχρονιά. Ένα βιβλίο ως δώρο στις Γιορτές είναι στην πρώτη γραμμή στο μυαλό πολλών από εμάς και ούτε η αλματώδης ανάπτυξη της τεχνολογίας δεν φαίνεται να επηρεάζει αυτή την επιλογή. Ένα βιβλίο είναι το δώρο που παραμένει επίκαιρο, προσωπικό και… καθόλου ντεμοντέ!
Από τη Μαρία Καλοπούλου
Η δρ. Λέι Χένρικσον του Πανεπιστημίου του Loughborough σε μία ενδιαφέρουσα μελέτη της, αναφέρει ότι ο κόσμος των εκδόσεων -παρά τις πολλές αλλαγές των τελευταίων χρόνων- γνωρίζει μία άνθηση κυρίως κατά την περίοδο των Γιορτών.
Μάλιστα, όπως γράφει, στην Ισλανδία υπάρχει κι ένας συγκεκριμένος όρος για αυτό: Η «Χριστουγεννιάτικη πλημμύρα». Ο όρος έχει επίσης αναφερθεί στο ισλανδικό έθιμο της ανταλλαγής βιβλίων την παραμονή των Χριστουγέννων.
Το ίδιο παρατηρείται όμως και παντού αλλού, όπως για παράδειγμα η «ετήσια πλημμύρα» με νέους τίτλους στο Ηνωμένο Βασίλειο, ιδιαίτερα μάλιστα με σκληρόδετα ή πολυτελή λευκώματα που αυτή την εποχή κάνουν την εμφάνισή τους αλλά και τις μεγαλύτερες πωλήσεις τους.
Η μακρά ιστορία των βιβλίων ως γιορτινά δώρα
Οι άνθρωποι χάριζαν βιβλία ως δώρα ακόμη και πριν ανακαλυφθεί το χαρτί και το τυπογραφείο. Έτσι, έχει ανακαλυφθεί ότι το έργο του διάσημου αρχαίου Ρωμαίου ποιητή Οβίδιου «Μεταμορφώσεις» γραμμένο σε δέρμα αποτέλεσε ένα πολύτιμο δώρο σε κάποιον Ρωμαίο αριστοκράτη με αφορμή τα Σατουρνάλια, τις μεγάλες γιορτές του Δεκεμβρίου, με άλλα λόγια τα δικά μας Χριστούγεννα.
Και μάλιστα, υπάρχουν επιγραφές στις οποίες αναγράφονται προτάσεις δώρων με τίτλους βιβλίων (σε πάπυρο ή περγαμηνή) αλλά και αντικείμενα σχετικά με το βιβλίο, όπως ξύλινες θήκες ή μικρά μπαούλα για τη φύλαξή τους!
Τα βιβλία διαφημίζονται ως «γιορτινά δώρα»
Καθώς τα Χριστούγεννα και η Πρωτοχρονιά γίνονται ολοένα και πιο εμπορικά, η γιορτινή αυτή περίοδος γίνεται πολύ σημαντική και για το εμπόριο βιβλίων. Ο καθηγητής της Αμερικανικής ιστορίας, Stephen Nissenbaum, υποστήριξε ότι τα βιβλία ήταν «στην αιχμή των δώρων».
Αναφέρει: «Τα βιβλία καταλάμβαναν πάνω από το μισό των διαφημίσεων για τα γιορτινά δώρα ήδη από τον 18ο αιώνα». Κατά τη Βικτωριανή εποχή, τα περιοδικά παρουσίαζαν τακτικά κριτικές βιβλίων για τα Χριστούγεννα και η προώθηση για τις πωλήσεις βιβλίων κατά τη διάρκεια της γιορτινής περιόδου ήταν πολύ έντονη.
Ένα τέτοιο άρθρο από φύλλο της εφημερίδας New York Times του 1914 ξεκινά με τη δήλωση ότι «ο πόλεμος δεν είναι το μεγαλύτερο πράγμα στον κόσμο. Δεν μπορεί να καταστρέψει τα Χριστούγεννα… Οι εκδότες είναι έτοιμοι να βοηθήσουν».
Αυτό το άρθρο προτείνει διάφορα «βιβλία δώρων» κατάλληλα για τη γιορτινή περίοδο: «Πολυτελή βιβλία, ή εξαιρετικά λευκώματα με υπέροχες εικονογραφήσεις και ποιοτικές εκτυπώσεις άξια για τον πιο απαιτητικό παραλήπτη».
Τα βιβλία στον 20ο αιώνα συνεχίζουν να αποτελούν μέρος της παράδοσης ως αντικείμενα ιδιαίτερου δώρου. Αποτελούν ένα δώρο με προσωπική και κοινωνική αξία.
Τα βιβλία στον σημερινό κόσμο
Γράφοντας για τα μεσαιωνικά χειρόγραφα, ο Ολλανδός καθηγητής Μεσαιωνικής Τέχνης και Λογοτεχνίας Geert Claassens σημειώνει: «Ένα βιβλίο – είτε είναι ένα μεσαιωνικό χειρόγραφο είτε ένα σύγχρονο χαρτόδετο- λειτουργεί πάντα τόσο ως αντικείμενο όσο και ως κείμενο».
Αυτή η παρατήρηση είναι ιδιαίτερα σχετική σε έναν κόσμο που έχουν κάνει την εμφάνισή τους τα ηλεκτρονικά βιβλία (e-books), τα οποία αφαιρούν σε μεγάλο βαθμό την έννοια «αντικείμενο» του βιβλίου.
Έρευνα δείχνει ότι προτιμάμε τα έντυπα βιβλία και όχι τα ηλεκτρονικά. Ίσως γιατί είναι εξαιρετικά δύσκολο να τυλίξουμε ένα ηλεκτρονικό βιβλίο και να το τοποθετήσουμε κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο!
Ωστόσο, μια πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη από τη Laura Dietz στο Πανεπιστήμιο Anglia Ruskin ως μέρος μιας ευρύτερης μελέτης σχετικά με τις κοινωνικές αντιλήψεις των ηλεκτρονικών βιβλίων, έδειξε ότι οι αναγνώστες προτιμούν ακόμα να προσφέρουν και να λαμβάνουν έντυπα βιβλία και όχι ηλεκτρονικά.
Η ανάγνωση ως «κοινωνική φαντασίωση»
Σε ένα πρόσφατο άρθρο για το διεθνές πρόγραμμα READ-IT (Reading Europe Advanced Data Investigation Tool), η καθηγήτρια Μέσων Ενημέρωσης, Brigitte Ouvry-Vial, περιγράφει την ανάγνωση ως «μια κοινωνική φαντασίωση» που συμβάλλει τόσο στην προσωπική όσο και στη συλλογική ανάπτυξη. Δηλαδή, η ανάγνωση έχει οφέλη τόσο για τα άτομα όσο και για την κοινωνία.
Η ίδια σημειώνει: «Το ίδιο το βιβλίο έχει αλλάξει σαφώς με την πάροδο του χρόνου από ένα μέσον γνώσης, σε μια ευρεία πολιτιστική εμπειρία, που όχι μόνο παρέχει πληροφορίες, αλλά συνδέεται και με μια δραστηριότητα αναψυχής και διασκέδασης».
Ενώ, πολλά επίσης, βιβλία πλέον συνδέονται με την αυτό-βελτίωση και την ψυχολογική υποστήριξη με πολλές συμβουλές και ευρύ πεδίο γνώσεων.
Διατηρώντας την παράδοση ζωντανή
Στη σημερινή εποχή, τα βιβλία αντιπροσωπεύουν κάτι περισσότερο από τη γνώση ή έστω τη διασκέδαση. Παίζουν επίσης, ρόλο ακόμη και στην πολύ προσωπική σφραγίδα της διακόσμησης του σπιτιού.
Αυτό συμβαίνει επειδή τα βιβλία μπορούν να «πουν» πράγματα για τους ιδιοκτήτες τους. Ομοίως, το βιβλίο που επιλέγετε να χαρίσετε σε κάποιον για δώρο, μπορεί να «μιλήσει» σε μεγάλο βαθμό για τη σχέση σας με αυτό το άτομο. Κι αυτό, γιατί το είδος του βιβλίου που θα χαρίσετε εκφράζει τη σκέψη σας, λαμβάνοντας υπόψη τις προτιμήσεις του παραλήπτη αλλά και τις δικές σας.
Τα βιβλία έχουν μακρά ιστορία ως δώρα για τις Γιορτές και φαίνεται ότι δεν υπάρχει πιθανότητα να εξαφανιστεί η τάση στο άμεσο μέλλον, τουλάχιστον.
Γιατί λοιπόν να μην χαρίσετε στο αγαπημένο σας πρόσωπο ένα υπέροχο βιβλίο μέσα από το οποίο θα ταξιδέψει στις γνώσεις, στην περιπέτεια, στη φαντασία, στον ρομαντισμό, στην ιστορία ή σε τόπους μακρινούς;
Τα προτεινόμενα βιβλία είναι από τα βιβλιοπωλεία Public. Κάνετε τις αγορές σας και on line: www.pulbic.gr. Καντε τις αγορες σας χωρις ραντεβού στα βιβλιοπωλεια Public.
