Η ιστορία των πασχαλινών καλαθιών

Και ποιος δεν ξετρελαίνετε με ένα όμορφο πασχαλινό καλάθι; Γεμάτο με βαμμένα ή και σοκολατένια αβγά, κουνελάκια, ζαχαρωμένες λιχουδιές και γλυκιές ευχές, τα καλάθια είναι μια παλιά παράδοση για το Πάσχα. Αναρωτηθήκατε όμως ποτέ γιατί προσφέρουμε και λαμβάνουμε καλάθια τις ημέρες του Πάσχα; Είτε το πιστεύετε είτε όχι, η πρακτική έχει μια πλούσια ιστορία που χρονολογείται πριν από αιώνες.

Από τη Μαρία Καλοπούλου

Η προέλευση των πασχαλινών καλαθιών

Στους αρχαίους πολιτισμούς, το Πάσχα ήταν γνωστό ως η εαρινή ισημερία – ο χρόνος μεταξύ των εποχών όπου οι ώρες της ημέρας και της νύχτας ήταν ίσες.

Για τους αγρότες, αυτό σηματοδοτούσε την πολυαναμενόμενη μετάβαση από τις σκοτεινές μέρες του χειμώνα στις ηλιόλουστες μέρες της άνοιξης. Ήταν μια στιγμή που οι άνθρωποι προσεύχονταν στο πάνθεον τους για μια πλούσια σοδειά. Αυτό περιελάμβανε την αγγλοσαξωνική θεά της άνοιξης και της γονιμότητας, Eostre.

(Επιπλέον, μάθετε πώς το πασχαλινό λαγουδάκι και τα σοκολατένια αβγά έγιναν μέρος της παράδοσης).

Σύμφωνα με το The Reckoning of Time, ένα χειρόγραφο του όγδοου αιώνα που γράφτηκε από τον Άγγλο μοναχό και λόγιο σεβαστό Bede, πολλοί άνθρωποι έκαναν γιορτές προς τιμήν της Eostre. Απεικονιζόταν να κουβαλάει ένα υφαντό καλάθι στην άκρη του μπράτσου της. Έτσι, ήταν η αρχή της παράδοσης του πασχαλινού καλαθιού.

Μπορεί να μην είναι τόσο έντονη αυτή η παράδοση στην Ελλάδα, αλλά ας μη ξεχνάμε ότι και στη χώρα μας, το Πάσχα τα παιδιά περιμένουν τις λαμπάδες τους, το σοκολατένιο τους αβγό και κάποια καινούργια ρούχα και παπούτσια από την νονά, τον νονό ή τους γονείς τους! Για να γιορτάσουν με τα καλά τους την Λαμπρή.

Πασχαλινά καλαθάκια γεμάτα λιχουδιές

Όσο για τα γεμάτα λιχουδιές καλάθια, όπως τα κουνέλια σοκολάτας, τα αβγά και τα ζαχαρωτά; Όλα ήταν θέμα συμβολισμού. Από τους Μεσαιωνικούς χρόνους, ο λαγός ήταν σύμβολο γονιμότητας. Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή λαογραφία, ένα κουνέλι άφηνε ένα καλάθι γεμάτο με χρωματιστά αβγά για τα παιδιά.

Όταν οι άποικοι μετανάστευσαν στην Αμερική, έφεραν την ιστορία μαζί τους. Τα αβγά (διακοσμημένα ή με άλλο τρόπο) ήταν ιστορικά μυθολογικά μοτίβα για τη νέα ζωή, επίσης ένα κοινό σύμβολο του Πάσχα.

Παράδοση ανταλλαγής καλαθιών

Η παράδοση της ανταλλαγής καλαθιών λέγεται ότι προέρχεται από τους πρώτους Καθολικούς του Μεσαίωνα. Για να γιορτάσουν το τέλος της Σαρακοστής, έφερναν στην εκκλησία καλάθια με νόστιμα αγαθά για να τα ευλογήσει ένας ιερέας.

Όλα αυτά τα σύμβολα γονιμότητας μεταβιβάστηκαν στο πέρασμα των αιώνων –το κουνελάκι, τα αβγά και το ίδιο το καλάθι– για να επαναληφθούν στις πασχαλινές παραδόσεις που έχουμε κρατήσεις έως τις ημέρες μας.