Καλό σου ταξίδι Ντένη Βαχλιώτη
Ο τελευταίος κρίκος της αλυσίδας του «Ποτέ την Κυριακή», της «Στέλλας», της «Φαίδρας», του «Τοπ-Καπί», η Ντένη Βαχλιώτη μάς αποχαιρέτησε στις 19 Νοεμβρίου τα ξημερώματα.
Από τον Δήμητρη Μαχαιρίδη
Μαζί της κλείνει ένας ολόκληρος κύκλος της πρώτης γενιάς δημιουργών που ξεπήδησε μετά την Κατοχή και τον Εμφύλιο και βάλθηκε να αλλάξει την εικόνα της Ελλάδας σε όλο τον κόσμο, δίνοντάς της έναν πιο εξωστρεφή χαρακτήρα.
Η Ντένη από μικρή είχε μια έφεση στα ρούχα, στις μοδίστρες, στα πατρόν. Γρήγορα και με τη βοήθεια του Γιάννη Τσαρούχη ανακάλυψε το ταλέντο της στην ενδυματολογία. Όταν ανακοίνωσε στους φίλους της ότι θα πήγαινε να σπουδάσει ενδυματολογία στην Σχολή Καλών Τεχνών στην Φλωρεντία, εκείνοι την περιπαίζαν ότι θα πάει να δώσει μια περιουσία για να γίνει μοδίστρα.
Στα χρόνια ακόμη των σπουδών της ξεκίνησε να συνεργάζεται με την επιστήθια φίλη της Μελίνας Μερκούρη, αρχικά στο θέατρο και στη συνέχεια στον κινηματογράφο. Η πρώτη διεθνής αναγνώριση για την ίδια ήρθε στην ταινία «Στέλλα». Τα κοστούμια προκαλούν αίσθηση στις Κάννες, κατά την προβολή της ταινίας. Η ίδια θα το μάθει μήνες αργότερα, καθώς σπούδαζε στη Φλωρεντία. Τότε δεν υπήρχαν κινητά και emails. Η είδηση ήθελε χρόνο για να ταξιδέψει.
Η παγκόσμια αναγνώριση ήρθε λίγα χρόνια αργότερα πάλι στις Κάννες με το «Ποτέ την Κυριακή». Το εφαρμοστό μαρινέρικο μπλουζάκι με το οποίο ντύνει την Μελίνα, το μαύρο αισθησιακό φόρεμα που της φορά την ώρα που χορεύει μπροστά στην αντροπαρέα κερδίζουν το χειροκρότημα. «Την άλλη μέρα όλοι στην Κρουαζέτ μας αντίκριζαν και φώναζαν “S’ agapo”. Σε ένα βράδυ είχαμε κάνει τους πάντες να αγαπήσουν την Ελλάδα, κάτι που από πάντα επιδιώκαμε», μου έλεγε επανειλημμένα.
Η υποψηφιότητα της Ντένης Βαχλιώτη το 1960 για το Όσκαρ κοστουμιών στο «Ποτέ την Κυριακή», επιβεβαιώνει το μεγάλο ταλέντο της και την καθιερώνει σε παγκόσμιο επίπεδο. Δύο χρόνια μετά θα είναι ξανά υποψήφια για το Όσκαρ κοστουμιών στην «Φαίδρα». «Αυτό το Όσκαρ το κυνήγησα. Σχεδίαζα τα κοστούμια έχοντας το μυαλό μου στην υποψηφιότητά μου. Αν είχα πάει στο Χόλιγουντ για να προωθήσω την υποψηφιότητά μου, είμαι σίγουρη ότι θα το είχα κερδίσει», μου έλεγε.
Ελάχιστοι στην Ελλάδα γνωρίζουν ότι η Ντένη Βαχλιώτη συνεργάστηκε στη συνέχεια με τα μεγαλύτερα ονόματα της διεθνούς σκηνής, από τον Κρίστοφερ Πλάμερ μέχρι τον Όρσον Γουέλες και τον Μικ Τζάκερ. Η ίδια κράτησε πάντα μια απόσταση από τη φήμη και την εικόνα της, ανεξήγητη για τους πολλούς, κατανοητή για τους γύρω της. Επίμονη, εργατική, πολυπράγμων, περίεργη, δημιουργική, εφευρετική, φλεγματική, αντικομφορμίστρια, μίλαγε άπταιστα πέντε γλώσσες, ενημερωνόταν διαρκώς για όσα συμβαίνουν καθημερινά στον πλανήτη, σχεδίαζε ακόμη και όταν εμφανίστηκε η ωχρά κηλίδα στην όρασή της, δεν έπαυε να κάνει όνειρα, αλλά κυρίως προσέγγιζε πρόσωπα και καταστάσεις πάντοτε μέσα από εκείνα τα ορθά πλαίσια και εκείνη την κριτική γωνία, ώστε δεν υπήρχε περίπτωση να εξαιρέσει τον εαυτό της.
Παρά την ισχυρή της προσωπικότητα παρέμεινε μέχρι τέλους ένας καλλιτέχνης που ήξερε να δουλεύει ομαδικά. «Δεν επιβάλεις δια ροπάλου τη γνώμη σου, αγωνίζεσαι να την εξηγήσεις στους άλλους και να μετρήσεις τις αντιδράσεις που θα αφουγκραστείς», μου τόνιζε. Αυτός ήταν και ο κανόνας της συνεργασίας της με την Μελίνα, τον Ντασέν, τον Χατζιδάκι και τις λοιπές ισχυρές προσωπικότητες με τις οποίες συνεργάστηκε. Δεν έλειψαν οι συγκρούσεις, αλλά οι δεσμοί φιλίας δεν έσπασαν ποτέ. «Για μένα τα πάντα τελείωσαν όταν μου τηλεφώνησαν από την Νέα Υόρκη για να μου πουν τον θάνατο της Μελίνας», μου είπε μια μέρα. «Αρνήθηκα να ξαναβγώ από το σπίτι μου. Είχαμε πει ότι τίποτα δεν θα μας χωρίσει», έλεγε θυμωμένη για τη βίαιη αρπαγή της φίλης της από τον καρκίνο.
Ήταν βράδυ, η αίθουσα των μαρμάρων του Παρθενώνα λουσμένη στο φως αντίκρυζε τον Παρθενώνα και εγώ με την Ντένη και τον Βασίλη ακολουθούσαμε τα βήματα του αρχιτέκτονα του Μουσείου της Ακρόπολης κ. Μιχάλη Φωτιάδη, που μας είχε προσκαλέσει για μια κατ΄ ιδίαν ξενάγηση. «Σωστά επέμενες βρε Μελίνα για το μουσείο», μονολογούσε απόλυτα ικανοποιημένη. Είχαμε όλοι την αίσθηση ότι κάπου γύρω μας περιφερόταν η φίλη της η Μελίνα. Την Τετάρτη θα γιορτάζαμε τα γενέθλιά της. Ίσως, τελικά προτίμησε να τα περάσει με την Μελίνα…