Γιατί δυσκολευόμαστε να διατηρήσουμε την οπτική επαφή σε μία συνομιλία;
Οι περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να διατηρήσουν οπτική επαφή όταν μιλούν. Ωστόσο, υπάρχουν πράγματα που έχουν μεγαλύτερη σημασία από τις λέξεις σε μια συνομιλία: χειρονομίες, σιωπές, στάση του σώματος και, φυσικά, το βλέμμα. Η δυσκολία στη διατήρηση της οπτικής επαφής μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα μιας αποτελεσματικής συνομιλίας. Γιατί; Μάθετε την απάντηση εδώ!
Επιμέλεια: Μαρία Καλοπούλου
Στην πραγματικότητα, αυτό δεν είναι σχετικό μόνο στις προσωπικές μας σχέσεις. Σε επαγγελματικό επίπεδο, η οπτική επαφή παίζει σημαντικό ρόλο για κάθε ομιλητή. Να γιατί δεν πρέπει να το αγνοήσετε και οι λόγοι για τους οποίους μπορεί να είναι δύσκολο.
Η σημασία της οπτικής επαφής κατά την ομιλία
Όπως είπαμε, η οπτική επαφή δεν είναι απλώς ένα απλό πρόσθετο κατά τη διάρκεια μιας συνομιλίας. Είναι βασικό συστατικό της επικοινωνίας, αφού χρησιμοποιούμε τα βλέμματά μας για να συνδεθούμε με το άλλο άτομο.
Στην πραγματικότητα, το βλέμμα μας καθορίζει το ενδιαφέρον που μπορεί να βιώσει ο άλλος για αυτά που λέμε ή όχι. Είναι ένας τρόπος να τον φέρουμε πιο κοντά ή να τον απομακρύνουμε από τη συνομιλία. Όταν λείπει η οπτική επαφή, μπορεί να αντανακλά την ανασφάλεια και να δυσκολεύει τη δημιουργία της σύνδεσης.
Μερικοί λόγοι για τους οποίους είναι δύσκολο να διατηρήσετε οπτική επαφή όταν μιλάτε
Η δυσκολία στη διατήρηση της οπτικής επαφής κατά την ομιλία μπορεί να εξηγηθεί από διάφορους παράγοντες. Ενώ μια ντροπαλή προσωπικότητα είναι ένας από τους πιο συχνούς λόγους, υπάρχουν στην πραγματικότητα και άλλοι λόγοι. Ας τους ρίξουμε μια ματιά.
Εκφοβισμός και αμηχανία
Για παράδειγμα, μπορεί να βρισκόμαστε μπροστά σε ένα αλαζονικό και αγενές άτομο, του οποίου οι χειρονομίες είναι πολύ έντονες. Μερικές φορές, αυτό δημιουργεί την αίσθηση ότι μπορεί να διαβάσει το μυαλό μας. Εξ ου και η δυσκολία να διατηρήσουμε αυτή την οπτική επαφή.
Ομοίως, υπάρχει η περίπτωση που η ενόχληση έχει την προέλευσή της στο να αρέσουμε στον συνομιλητή. Αυτό δημιουργεί ένα αίσθημα αμηχανίας ή ντροπής που μας εμποδίζει να κρατήσουμε το βλέμμα μας σταθερό.
Το θέμα της συζήτησης δεν είναι πολύ ενδιαφέρον
Δηλαδή όσο μιλάμε με τον άλλον η προσοχή μας παραπαίει. Είναι δύσκολο να συγκεντρωθούμε στο «εδώ και τώρα» και μας αποσπούν διαφορετικά ερεθίσματα, οπότε χάνουμε την οπτική επαφή.
Εμπλέκεται η αυτοεκτίμηση
Μερικοί άνθρωποι αισθάνονται ότι βρίσκονται σε θέση κατωτερότητας έναντι του συνομιλητή τους, έτσι «αποφεύγουν» το βλέμμα του/της.
Δυσκολίες λόγω κοινωνικού άγχους
Μερικοί βιώνουν έντονη απόρριψη και συνεχή δυσφορία στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Κατά συνέπεια, μία από τις δεξιότητες που επηρεάζονται έχει να κάνει με τη διατήρηση της οπτικής επαφής
Θέλουμε να είμαστε σαφείς με ένα μήνυμα απόρριψης
Είτε αυτό συμβαίνει επειδή είμαστε θυμωμένοι είτε επειδή θέλουμε να ενοχλήσουμε το άλλο άτομο, πολλές φορές, το βλέμμα ενός ατόμου δεν συγκρατείται με σκοπό την απόδειξη αυτής της κατάστασης. Με αυτή την έννοια, βλέπουμε πώς το βλέμμα υπερβαίνει τον απλό αισθητηριακό του χαρακτήρα για να αναχθεί σε κάτι πολύ πιο σημαντικό.
Η οπτική επαφή είναι μια πολύπλοκη διαδικασία
Τέλος, ορισμένες μελέτες αποκαλύπτουν ότι η οπτική επαφή είναι δύσκολο να διατηρηθεί επειδή αυτή η φυσική διαδικασία έχει έναν ορισμένο βαθμό πολυπλοκότητας. Το να κάνουμε μια συνομιλία κοιτάζοντας τον άλλο στα μάτια, μας «αναγκάζει» να κοιτάξουμε μακριά για λίγα δευτερόλεπτα ως ένας τρόπος διατήρησης του ειρμού μας.
Σε ένα πείραμα, μια ομάδα ανθρώπων ήταν μπροστά από μια οθόνη με ένα πρόσωπο που τους κοιτούσε. Η οδηγία ήταν ότι έπρεπε να διατηρήσουν οπτική επαφή κατά την επίλυση ενός λεκτικού τεστ. Αρχικά, το πρόσωπο στην οθόνη κοίταζε τον συμμετέχοντα, αλλά μερικές φορές κοίταζε και αλλού.
Στα αποτελέσματα, η απόδοση δεν επηρεάστηκε. Ωστόσο, η πρόκληση έγινε στη συνέχεια πιο περίπλοκη, με μια λεκτική δοκιμασία μεγαλύτερης δυσκολίας. Σε αυτή την περίπτωση, παρενέβη η απόδοση.
Ως μέρος της ολοκλήρωσης του πειράματος, σημειώθηκε ότι οι άνθρωποι χρειάζονται «λίγο αέρα» για το μυαλό τους. Αυτός είναι ο λόγος που απομακρύνουν το βλέμμα κατά τη διάρκεια μίας συζήτησης.
Είναι σαν να συγκρούονται οι δύο ενέργειες – η συλλογιστική και η οπτική. Υπό αυτή την έννοια, θα μπορούσαμε επίσης να πούμε ότι τα άτομα κοιτούν αλλού για να σκεφτούν το περιεχόμενο όσων λέγονται.
Πολιτιστικοί παράγοντες επηρεάζουν επίσης την οπτική επαφή
Η οπτική επαφή έχει επίσης να κάνει με κοινωνικές και επικοινωνιακές δεξιότητες. Στην πραγματικότητα, είμαστε σε θέση να κάνουμε πρόβες μιας ομιλίας για ώρες, αλλά συχνά ξεχνάμε πώς να χειριζόμαστε τη γλώσσα του σώματός μας και την οπτική επαφή.
Ωστόσο, πρέπει να γνωρίζουμε ότι η οπτική επαφή είναι καθοριστικός παράγοντας για να κάνουμε μια άλλη ανάγνωση αυτού που ακούμε. Για παράδειγμα, μπορούμε να συμπάσχουμε με το άλλο άτομο, να συνειδητοποιήσουμε αν νιώθει άβολα, αν μας καταλαβαίνει και αν μιλάμε πολύ δυνατά, μεταξύ άλλων.
Η ενσωμάτωση της οπτικής επαφής ως πηγής πληροφοριών μας επιτρέπει να έχουμε πιο αποτελεσματικές και συνδεδεμένες συνομιλίες
Ωστόσο, είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνουμε υπόψη την κουλτούρα και την κοινωνία στην οποία αλληλεπιδρούμε. Υπάρχουν ακόμη μέρη όπου το να κοιτάς κάποιον κατευθείαν στα μάτια – για παράδειγμα, μια αυθεντία – είναι σημάδι κακών τρόπων.
Ταυτόχρονα, υπάρχουν περιπτώσεις που η κοινωνία, γενικά, είναι πολύ ταξική, οπότε όποιος βρίσκεται σε κατώτερη θέση πρέπει να κρατά αποστάσεις από τον ανώτερό του και ένας από τους τρόπους για να γίνει αυτό είναι με το βλέμμα του.
Πρέπει όμως, να γνωρίζουμε ότι η οπτική επαφή είναι καθοριστικός παράγοντας για να κάνουμε μια άλλη ανάγνωση αυτού που ακούμε. Για παράδειγμα, μπορούμε να συμπάσχουμε με το άλλο άτομο, να συνειδητοποιήσουμε αν νιώθει άβολα, αν μας καταλαβαίνει και αν μιλάμε πολύ δυνατά, μεταξύ άλλων.
Πέρα από την άποψη που μπορεί να έχουμε, πρόκειται για καταστάσεις που υπάρχουν και όπου η παρουσία ή η απουσία οπτικής επαφής έχει τεράστιο συμβολικό βάρος.
Εν ολίγοις, η οπτική επαφή περιλαμβάνει πολύ περισσότερα από το σύνολο των οπτικών νεύρων. Οι άνθρωποι είναι ικανοί να κάνουν διαφορετικές χρήσεις της οπτικής επαφής. Με άλλα λόγια, πάντα επικοινωνούμε κάτι μέσω αυτής.
