Ο τρόπος που δεσμεύεστε επηρεάζει την ερωτική σας ζωή και έχει ρίζες στην παιδική μας ηλικία!

Όταν ανταλλάσσουμε εμπειρίες με τους φίλους μας για τα ερωτικά μας ακούμε πολλές διαφορετικές ιστορίες. Κάποιοι περνάνε από τη μια σχέση στην άλλη κατευθείαν, μερικοί προτιμούν την εργένικη ζωή, άλλοι δυσκολεύονται να δεσμευτούν. Οι συνήθειες μας στο αισθηματικό κομμάτι επηρεάζονται από πολλούς παράγοντες. Ξέρατε όμως ότι ένας από τους σπουδαιότερους έχει τις ρίζες τους στην παιδική μας ηλικία; Οι 4 τύποι δέσμευσης, που έχουν τις ρίζες τους στο συναισθηματικό δέσιμο βρέφους και φροντιστή, καθορίζουν τις ενήλικες σχέσεις μας. Εσείς σε ποια κατηγορία ανήκετε;

Επιμέλεια: Σοφία Κροκιδά

Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, τα πρώτα χρόνια της ζωής μας έχουν μεγάλο αντίκτυπο στο πώς λειτουργούμε στις σχέσεις μας και στο τί είδους συντρόφους προτιμούμε.

Οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει η παιδική μας ηλικία στις αισθηματικές επιλογές μας ως ενήλικες εμφανίζονται ως είδη δέσμευσης – ένας ψυχολογικός όρος που κατηγοριοποιεί τον τρόπο με τον οποίο οι σχέσεις μας ως παιδιά καθορίζουν τις μετέπειτα σχέσεις μας.

Για παράδειγμα, αν ποτέ ξεκινήσατε να βγαίνετε με κάποιον που σας άρεσε πολύ και μετά συνειδητοποιήσατε ότι τον σκέφτεστε εμμονικά ή ότι φοβάστε μήπως σταματήσει να ενδιαφέρεται για εσάς χωρίς λόγο, τότε ίσως έχετε αναπτύξει αγχώδες είδος δέσμευσης.

Από την άλλη, αν έχετε προσέξει ότι προτιμάτε να κρατάτε απόσταση από τους συντρόφους σας ή φεύγετε ακόμα κι από σχέσεις που σας ικανοποιούν, τότε ίσως μιλάμε για αποφευκτική δέσμευση.

Αν και η θεωρία της δέσμευσης έχει αναπτυχθεί εδώ και χρόνια, άρχισε να συζητιέται έντονα πριν από λίγο καιρό. Πρόκειται για μια θεωρία που μπορεί να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε πολλά κομμάτια των μοτίβων και των συμπεριφορών που ακολουθούμε, αλλά δεν είναι πάντα εύκολο να βρούμε την αρχή του νήματος.

Παρακάτω σας βοηθάμε να μάθετε περισσότερα για τα είδη δέσμευσης και γιατί μαθαίνοντας το δικό σας θα μπορέσετε να προχωρήσετε στην αισθηματική σας ζωή.

Τι είναι η θεωρία της δέσμευσης;

Η θεωρία της δέσμευσης χρησιμοποιείται στην ψυχολογία εδώ και δεκαετίες. Το 1969 ο βρετανός ψυχολόγος Τζον Μπάουλμπι δημοσίευσε το βιβλίο Attachment and Loss (Δέσμευση και Απώλεια) στο οποίο παρουσιάζει τη μελέτη του για τη σχέση μεταξύ μικρού παιδιού και μητέρας και πώς η φύση της σχέσης τους επηρεάζει τις μετέπειτα σχέσεις ενός ενήλικα. Στη συνέχεια διάφοροι ψυχολόγοι μελέτησαν τη θεωρία του Μπάουλμπι και την ανέπτυξαν.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, ως παιδιά έχουμε την ανάγκη και δενόμαστε με τους φροντιστές μας. Η βάση αυτής της σχέσης μπορεί να συνεχίζει να διαιωνίζεται στη διάρκεια της ζωής μας με διάφορες μορφές, κρατώντας όμως ίδια κάποια κύρια χαρακτηριστικά. Και αυτό δεν ισχύει μόνο για τα αισθηματικά αλλά και για τις φιλικές και τις επαγγελματικές σχέσεις μας.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, υπάρχουν 4 κύρια είδη δέσμευσης:

Αγχώδης δέσμευση

Η αγχώδης δέσμευση χαρακτηρίζεται από αισθήματα ανασφάλειας και χαμηλής αυτοεκτίμησης, φόβο απόρριψης και εγκατάλειψης και μια γενικότερη αβεβαιότητα γύρω από τους ερωτικούς μας δεσμούς.

Αν συνηθίζετε να ανησυχείτε για το αν κάποιος θα σας χωρίσει ή αγχώνεστε όταν αργείτε να πάρετε απάντηση σε ένα μήνυμα, ή σκέφτεστε συχνά ότι δεν είστε αρκετή για κάποιον, τότε μάλλον ανήκετε σε αυτή την κατηγορία.

Αποφευκτική δέσμευση

Οι άνθρωποι με αποφευκτική δέσμευση συνήθως βασίζονται κατά πολύ στον εαυτό τους, αποφεύγοντας να δεσμευτούν ή να έρθουν κοντά με κάποιον. Αν πιάνετε τον εαυτό σας να διακόπτει μια σχέση όταν αυτή γίνεται λίγο πιο στενή, ή αφήνετε τους συντρόφους σας στα κρύα του λουτρού χωρίς προφανή λόγο, τότε μάλλον ανήκετε σε αυτή την κατηγορία.

Αποδιοργανωμένη δέσμευση

Ο αποδιοργανωμένος συναισθηματικός δεσμός συχνά ορίζεται ως ένας συνδυασμός μεταξύ αγχώδους και αποφευκτικής δέσμευσης. Οι άνθρωποι με αποδιοργανωμένη δέσμευση ενώ θέλουν να έρθουν κοντά με τον σύντροφό τους συχνά φοβούνται την τρυφερότητα που συνοδεύει κάτι τέτοιο.

Αν δυσκολεύεστε να εμπιστευτείτε τους άλλους, έχετε χαμηλή αυτοεκτίμηση και δυσκολεύεστε να πάρετε αποφάσεις για την ερωτική σας ζωή, τότε μάλλον ανήκετε σε αυτή την κατηγορία.

Ασφαλής δέσμευση

Οι ασφαλείς δεσμοί δείχνουν συναισθηματική νοημοσύνη, δηλαδή την ικανότητα να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους, και μια αίσθηση ισορροπίας ανάμεσα στην ανεξαρτησία και την οικειότητα.

Αν συνηθίζετε να κάνετε υγιείς, μακροχρόνιες σχέσεις και νιώθετε αυτοπεποίθηση και ασφάλεια με τον σύντροφό σας, τότε ανήκετε σε αυτή την κατηγορία.

Πώς η κατανόηση του είδους δέσμευσης θα σας βοηθήσει να κάνετε μια νέα αρχή

Ενώ το να ξέρουμε σε ποια κατηγορία ανήκουμε μπορεί να μας βοηθήσει με όλες μας τις σχέσεις, έχει ιδιαίτερη σημασία όσον αφορά το ερωτικό κομμάτι. Γιατί έτσι καταλαβαίνουμε γιατί απέτυχαν οι προηγούμενες σχέσεις μας και γιατί μας ελκύουν συγκεκριμένα είδη συντρόφου.

Μας βοηθάει επίσης να θέσουμε στον εαυτό μας τις κατάλληλες ερωτήσεις προκειμένου να καταλάβουμε αν ο άνθρωπος που έχουμε διαλέξει κλίνει προς το ασφαλές είδος δέσμευσης. Φυσικά, δεν είναι κακό το να ανήκει κανείς στις τρεις πρώτες κατηγορίες.

Ωστόσο, τα αρνητικά χαρακτηριστικά της αποφευκτικής, αγχώδους και αποδιοργανωμένης δέσμευσης μπορούν να επηρεάσουν, όχι μόνο την ερωτική σας ζωής αλλά και τις υπόλοιπες σχέσεις σας.

Μαθαίνοντας περισσότερα για τον τρόπο που δημιουργούμε δεσμούς  μπορούμε να διορθώσουμε σημαντικά πράγματα ώστε μετά να χτίσουμε νέες, υγιείς, σταθερές σχέσεις. Η σχέση μας με τους γονείς μας αποτελεί απλώς έναν αντικατοπτρισμό που μπορεί να διαλυθεί αν αποφασίσουμε να κάνουμε κάτι για να το αλλάξουμε.

Για πολλούς η ασφαλής δέσμευση αποτελεί το ιδανικό. Δεν είναι όμως απαραίτητη προϋπόθεση για μια ικανοποιητική, υγιή ερωτική ζωή. Ακόμα κι αν ανήκετε σε κάποια από τις υπόλοιπες κατηγορίες, ένας σύντροφος που κλίνει στο ασφαλές είδος δέσμευσης μπορεί να σας βοηθήσει να απαλλαγείτε από συμπεριφορές που σας επιβαρύνουν.

Το συμπέρασμα;

Η ψυχοθεραπεία αποτελεί εξαιρετικό σύμμαχο στην κατανόηση του είδους δέσμευσης που μας χαρακτηρίζει και στην αντιμετώπιση συμπεριφορών που θέλουμε να αλλάξουμε.

Ζητώντας βοήθεια από ειδικούς, είτε μόνοι είτε με τον σύντροφό σας, θα μπορέσετε να καταλάβετε από πού πηγάζουν τα μοτίβα που εντοπίζετε και να μάθετε τι να κάνετε για να τα αλλάξετε ώστε να μην σας επηρεάζουν πια.