Γονείς με παιδιά που νοσούν από καρκίνο ρωτούν;
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του Παιδικού Καρκίνου που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Φεβρουαρίου, η Μαρία Κάλφα μας δίνει μερικές πολύ χρήσιμες συμβουλές.
Γράφει η Μαρία Κάλφα
Ιατρός, Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας, Συστημική Yπαρξιακή Ψυχοθεραπεύτρια
Το παιδί μου αρρώστησε σοβαρά. Ποιος θα πρέπει να του το πει;
Οι περισσότεροι γονείς ενημερώνονται για τη διάγνωση από τον γιατρό συνήθως την ίδια στιγμή που το μαθαίνει και το παιδί. Παρ’ όλα αυτά, αν εσείς οι γονείς θέλετε να είστε αυτοί που θα το πουν στο παιδί τότε, είτε ο γιατρός είτε το υπεύθυνο νοσηλευτικό προσωπικό μπορούν να σας βοηθήσουν να αποφασίσετε τι θα πείτε και πώς να απαντήσετε σε τυχόν ερωτήσεις του παιδιού.
Πότε είναι η καλύτερη στιγμή να το μάθει το παιδί μου;
Το παιδί σας πρέπει να ενημερωθεί το συντομότερο δυνατόν. Το γεγονός αυτό θα το βοηθήσει να σας εμπιστευτεί από τώρα και στο εξής στον δύσκολο δρόμο που έχει να διανύσει. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως χρειάζεται να μάθει τα πάντα σε μία μόνο συζήτηση.
Τι πρέπει να πω στο παιδί μου;
Οι πληροφορίες που μπορείτε να μοιραστείτε με το παιδί σας εξαρτώνται από την ηλικία του και το πόσα μπορεί να καταλάβει. Όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως ηλικίας χρειάζονται σαφείς, απλές πληροφορίες που να τις καταλαβαίνουν και να έχουν νόημα για αυτά.
Χρησιμοποιήστε λέξεις και έννοιες που μπορεί να κατανοήσει. Εξηγήστε στο παιδί σας πώς θα το κάνει να νιώσει η θεραπεία κι εάν πρόκειται να πονέσει σε κάποια εξέταση. Διαβεβαιώστε το πως αυτές οι δυνατές θεραπείες έχουν βοηθήσει και άλλα παιδιά να ξεπεράσουν το πρόβλημά τους.
Πόσα όμως να εξηγήσω στο παιδί μου;
Βοηθήστε το παιδί σας να καταλάβει τα βασικά για τη νόσο του, τη θεραπεία του και τι να περιμένει. Αυτό όμως προϋποθέτει τη δική σας καλή ενημέρωση από τους θεράποντες γιατρούς. Ρωτήστε πρώτα εσείς, καταλάβετε πρώτα εσείς. Καμιά ερώτηση δεν είναι περιττή ή «ανόητη» όπως πολλοί γονείς νομίζουν.
Ξεκινήστε να μοιράζεστε λίγες λίγες τις πληροφορίες με το παιδί σας, ώστε αυτό να τις καταλαβαίνει και να τις αποδέχεται. Αν δεν εξηγήσετε εσείς στα παιδιά τότε αυτά χρησιμοποιούν τη φαντασία τους για να εξηγήσουν τα αναπάντητα ερωτήματα και έτσι μπορεί να φοβηθούν περισσότερο.
Απαντώντας τις ερωτήσεις του παιδιού σας με συνεχείς διαλόγους το βοηθάτε πολύ. Λέγοντας ψέματα ή κρύβοντας την αλήθεια θα οδηγήσετε πιθανώς το παιδί σας να μην εμπιστεύεται τη θεραπευτική ομάδα που το έχει αναλάβει.
Πώς θα αντιδράσει το παιδί μου;
Κάθε παιδί είναι διαφορετικό. Κάποια ανησυχούν. Άλλα παιδιά γίνονται ανήσυχα ή αντίθετα πολύ ήσυχα, φοβισμένα ή αποσυρμένα. Κάποια εκφράζουν τα συναισθήματά τους με λόγια ενώ άλλα με πράξεις. Κάποια παιδιά παλινδρομούν σε συμπεριφορές που είχαν σε μικρότερη ηλικία.
Όλα τα παραπάνω είναι φυσιολογικές αντιδράσεις στην ανατροπή της ζωής τους. Το πρόγραμμά τους, η εικόνα του σώματός τους, ο τρόπος που αισθάνονται, οι φιλίες τους όλα μπορεί να αλλάζουν. Κάποιες μέρες θα είναι δύσκολες, κάποιες θα είναι πιο εύκολες. Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάτε είναι πως συνεχώς θα πρέπει να θυμίζετε στο παιδί σας ότι θα είστε δίπλα του για να το βοηθήσετε και να το στηρίξετε.
Τι μπορώ να κάνω για να βοηθήσω το παιδί μου να τα βγάλει πέρα;
Τα παιδιά παρακολουθούν τις αντιδράσεις σας. Η δική σας ηρεμία και αισιόδοξη στάση μπορεί να βοηθήσει το παιδί σας. Δείξτε την αγάπη σας. Θυμηθείτε πώς η οικογένειά σας αντιμετώπισε πιθανόν κι άλλες δυσκολίες στο παρελθόν.
Κάποια παιδιά νιώθουν καλύτερα με τη συζήτηση, άλλα προτιμούν να ζωγραφίζουν, να γράφουν, να παίζουν παιχνίδια ή να ακούν μουσική. Σε κάποια νοσηλευτικά ιδρύματα λειτουργούν ομάδες παιγνιοθεραπείας που βοηθούν τα παιδιά να εκφραστούν δημιουργικά μέσω παιχνιδιού και να εξοικειωθούν με τις θεραπευτικές διαδικασίες.
Να θυμάστε πως τα παιδιά σας νοιάζονται πολύ και ανησυχούν και για εσάς εκτός από τον εαυτό τους. Φροντίστε τη σωματική και ψυχική σας υγεία γιατί για να είναι τα φύλλα του δέντρου πράσινα και ζωντανά θα πρέπει οι ρίζες του δέντρου να ποτίζονται. Και οι ρίζες είστε εσείς οι γονείς!
