Παιδιά και διαζύγιο

Ένας γάμος μπορεί ανά πάσα στιγμή να τελειώσει. Η σχέση των παιδιών με τους διαζευγμένους γονείς τους, όμως, θα υπάρχει για πάντα. Τι πρέπει να κάνετε για να αντιμετωπίσετε τη νέα κατάσταση όσο γίνεται πιο ανώδυνα;

Επιμέλεια: Άντζελα Μολφέτα 

Συχνά οι συνέπειες του διαζυγίου στην ψυχολογία του παιδιού ξεκινούν πολύ πριν χωρίσει οριστικά το ζευγάρι, μέσα από τις συγκρούσεις και τις εντάσεις που εκδηλώνονται στη σχέση των γονέων. Ίσως αρκετά διαζύγια να είχαν αποφευχθεί αν το ζευγάρι είχε επισκεφθεί έναν οικογενειακό σύμβουλο και κατανοούσε τι σημαίνει γάμος και τι πρέπει να περιμένουν και οι δύο. Π

αραπέρα, η γονεϊκότητα είναι κάτι σχεδόν αυτονόητο, αλλά οι περισσότεροι γονείς έρχονται να αντιμετωπίσουν τη διαδικασία του διαζυγίου χωρίς κατάλληλη ενημέρωση ή προετοιμασία.

Το διαζύγιο, ακόμα και το πιο πολιτισμένο και συναινετικό, είναι φορέας μεγάλου ψυχικού πόνου. Πόνου για το ζευγάρι που χωρίζει βιώνοντας μια σημαντική «αποτυχία», αλλά και για τα παιδιά. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα παιδιά χωρισμένων γονέων έχουν τριπλάσια πιθανότητα να αναπτύξουν διαφόρων ειδών προβλήματα.

Τα παιδιά σε διαφορετικές ηλικίες έχουν διαφορετική αντίληψη για το διαζύγιο. Σχεδόν πάντα όμως θυμώνουν με τους γονείς τους αλλά και με τον εαυτό τους, αφού τα μικρότερα παιδιά συχνά πιστεύουν πως εκείνα προκάλεσαν τον χωρισμό και πως αν συμπεριφέρονταν καλύτερα, ή αν έφερναν καλύτερους βαθμούς, οι γονείς τους δεν θα θύμωναν, δεν θα μάλωναν κ.λπ. Αυτά τα παιδιά βρίσκονται σε κίνδυνο να αναπτύξουν κάποιου βαθμού κατάθλιψη.

Άλλα παιδιά πιστεύουν ότι, αν αναγκάσουν τους γονείς τους να κάνουν παρέα (όλη η οικογένεια μαζί) μετά τον χωρισμό, τότε οι γονείς θα αποφασίσουν να ξαναζήσουν μαζί. Υπάρχουν και παιδιά που βιώνουν χαμηλή αυτοεκτίμηση, κατάθλιψη, κακή συμπεριφορά, επειδή νιώθουν ντροπή που έχουν χωρισμένους γονείς.

Πώς αντιμετωπίζεται ο χωρισμός;

Ο γάμος και το διαζύγιο πρέπει και είναι ευθύνη των γονιών. Πολλοί γονείς, για να αποφύγουν την ενοχοποίηση, ρωτούν το παιδί τους: «Έτσι που είμαστε, δεν είναι καλύτερα να χωρίσουμε;».

Ανεξάρτητα από τους λόγους ή τις αιτίες του διαζυγίου, να θυμάστε ότι το παιδί αγαπάει και τους δύο γονείς του και έχει στο μυαλό του την παράσταση της κλασικής οικογένειας. Φυσικά, χρειάζεται και τους δύο γονείς, ώστε να αναπτυχθεί ισορροπημένα. Οπότε οποιαδήποτε ερώτηση τέτοιου είδους είναι εντελώς άκυρη. Το παιδί δεν είναι υπεύθυνο να διαλέξει ανάμεσα σε δύο κακά.

Όπως τονίζει ο παιδοψυχίατρος Ιγνάτιος Καφαντάρης: «είναι επιθυμητό οι γονείς να μην αιφνιδιάσουν τα παιδιά και να συζητήσουν μαζί τους έγκαιρα. Εάν είναι δυνατόν, η συζήτηση με τα παιδιά να γίνει συγχρόνως και με τους δύο γονείς παρόντες, διότι έτσι τα παιδιά θα πεισθούν ότι οι γονείς συμφωνούν. Η συζήτηση πρέπει να γίνει μία έως δύο εβδομάδες πριν τον χωρισμό για παιδιά προσχολικής ηλικίας και ένα με δύο μήνες νωρίτερα για παιδιά 5-8 ετών.

Τα μεγαλύτερα παιδιά πρέπει να προετοιμαστούν ακόμα πιο πριν. Σε κάθε περίπτωση, οι γονείς πρέπει να τονίζουν ότι δεν επιθυμούν να ζουν στο ίδιο σπίτι και ότι όλη τους η φροντίδα είναι να εξασφαλίσουν ότι κανείς τους δεν θα λείψει από τα παιδιά – αντίθετα, θα είναι πάντα παρών στη ζωή τους».

* Ιγνάτιος Καφαντάρης, ψυχίατρος παιδιών και εφήβων, www.ikafantaris.gr, www.monorodi.gr, Επιστημονικό Κέντρο Μονορόδι, Παναγή Τσαλδάρη 247, Καλλιθέα, τηλ. 210 9571890