Πώς να μεγαλώσετε ανθεκτικά παιδιά: Oι 7 συμβουλές που μπορούν να βοηθήσουν

Τα παιδιά μας όχι μόνο καλούνται να ανταπεξέλθουν στις πολυάριθμες προκλήσεις που έρχονται με την ενηλικίωση, αλλά τώρα, σε ένα περιβάλλον ολοένα αυξανόμενων φαινομένων βίας και καταιγισμού κοινωνικών μέσων, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί παλεύουν με το άγχος και την κατάθλιψη. Αλήθεια, πώς μεγαλώνουμε ανθεκτικά παιδιά; Ακολουθούν επτά σημαντικές συμβουλές.

Από τη Σοφία Κροκιδά

Όλοι θαυμάζουμε τους ανθεκτικούς αυτούς ανθρώπους που μπορούν να αντιμετωπίσουν κάθε δυσκολία με πυγμή και θάρρος. Αν και είναι εύκολο να φανταστεί κανείς ότι διαθέτουν κάποιο έμφυτο χαρακτηριστικό προσωπικότητας, η ανθεκτικότητα είναι στην πραγματικότητα προϊόν μαθησιακών δεξιοτήτων και ευκαιριών. Και το να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να γίνουν ανθεκτικά, σήμερα μοιάζει πιο σημαντικό από ποτέ.

Πώς μεγαλώνουμε λοιπόν ανθεκτικά παιδιά; Κι όμως, υπάρχουν τρόποι!

1. Βοηθήστε τα να μάθουν πώς να λύνουν προβλήματα

Ακόμη και οι πιο αισιόδοξοι ανάμεσά μας θα συμφωνούσαν ότι η ζωή είναι η αντιμετώπιση προβλημάτων, τα οποία συχνά φαίνονται σαν ένας ατέρμονος κινούμενος στόχος. Η ανάπτυξη ανθεκτικότητας δεν είναι απλώς να βοηθάτε το παιδί σας να λύσει το πρόβλημα της ημέρας ή της εβδομάδας.

Είναι να τους διδάξετε την τέχνη της ίδιας της επίλυσης προβλημάτων: να μάθουν πώς να αποδομούν και να ορίζουν το πρόβλημα με συγκεκριμένο τρόπο, να ταξινομούν τι είναι σημαντικό και τι όχι, να κατεβάζουν ιδέες, να εμπιστεύονται το ένστικτό τους και να ορίζουν τα επόμενα βήματα δράσης.

Μόλις αποκτήσουν αυτές τις δεξιότητες, τα προβλήματα θα συνεχίσουν να έρχονται, αλλά τα παιδιά σας θα έχουν τα εργαλεία για να τα αντιμετωπίσουν.

2. Βοηθήστε τα να μάθουν να ρυθμίζουν τα συναισθήματά τους

Εύκολα μπορούμε να νιώσουμε θύματα των συναισθημάτων μας. Το κλειδί εδώ είναι να μάθετε να ρυθμίζετε τα συναισθήματα. Όταν κυριαρχούν τα συναισθήματά μας, ο λογικός εγκέφαλός μας κυριολεκτικά κλείνει, καθιστώντας αδύνατη την επίλυση προβλημάτων, και ωθώντας μας να παίρνουμε παρορμητικές αποφάσεις και να λέμε και να κάνουμε πράγματα που μας ζημιώνουν.

Η διαχείριση των συναισθημάτων επαναφέρει τους λογικούς εγκεφάλους μας πιο γρήγορα, μειώνοντας τις αρνητικές συνέπειες και δίνοντάς μας μια αίσθηση ελέγχου και κυριαρχίας.

Το να μάθετε να το κάνετε αυτό είναι μια διαδικασία δύο βημάτων. Το πρώτο βήμα είναι να βοηθήσετε το παιδί σας να αναγνωρίσει πότε δημιουργούνται έντονα συναισθήματα, ώστε να μπορέσει να τα μπλοκάρει πριν είναι πολύ δύσκολο να τα χαλιναγωγήσει.

Πιθανότατα αυτό το αναγνωρίζετε πιο εύκολα από ό,τι ένα παιδί. Αν ναι, πείτε απλώς αυτό που βλέπετε — «Φαίνεται ότι αναστατώνεσαι». Με τον καιρό, θα μάθει να κάνει το ίδιο για τον εαυτό του.

Το δεύτερο μέρος είναι να διαμορφώσετε και να τους διδάξετε δεξιότητες αυτοκαταπραϋντικές: βαθιές αναπνοές, επίγνωση, ακρόαση μουσικής, ένα ζεστό μπάνιο, καταγραφή του πώς νιώθουν ή ζωγραφική. Όσο περισσότερα εργαλεία υπάρχουν, τόσο το καλύτερο.

3. Μάθετέ τα να ζητούν βοήθεια

Παρά την εικόνα που έχουμε για τους ανθεκτικούς ανθρώπους ότι σφίγγουν τα δόντια και προχωρούν, η έρευνα δείχνει ότι ισχύει το αντίθετο: Οι ανθεκτικοί άνθρωποι δεν ντρέπονται να ζητήσουν βοήθεια.

Με το να νιώθει άνετα να ζητά βοήθεια, το παιδί σας όχι μόνο αποφεύγει να εσωτερικεύσει προβλήματα και συναισθήματα και μπορεί να λύσει προβλήματα πιο εύκολα, αλλά, ίσως το πιο σημαντικό, μαθαίνει και εξασκεί το να είναι τόσο διεκδικητικό όσο και ευάλωτο — βασικές δεξιότητες ζωής.

Ανακαλύπτει επίσης ότι η ζωή δεν είναι μια μοναχική πορεία και από τις θετικές εμπειρίες που αναμφίβολα θα πάρει, θα δει τον κόσμο και τους άλλους ανθρώπους λιγότερο τρομακτικούς και περισσότερο υποστηρικτικούς.

4. Προκαλέστε τα να ρισκάρουν

Πώς γινόμαστε πιο δυνατοί; Πιέζοντας τον εαυτό μας να βγει από τη συνηθισμένη του άνεση. Το ίδιο ισχύει και για τα παιδιά. Μόνο με το να βγουν έξω από τις ζώνες άνεσής τους – προσεγγίζοντας το άγχος τους αντί να το αποφεύγουν- γίνονται λιγότερο φοβισμένα να δοκιμάσουν κάτι νέο.

Επιζώντας από κάτι που μπορεί να μοιάζει με μια παρ’ ολίγον θανάσιμη εμπειρία (αλλά δεν είναι), ανακαλύπτουν ότι είναι πιο ικανά από όσο νομίζουν. Έτσι μπορούν να χτίσουν αυτοπεποίθηση.

5. Μάθετε τους να φτιάχνουν πολλαπλά «καλάθια»

Τι σημαίνει αυτό; Εάν βάλετε όλη σας την αυτοεκτίμηση, την υποστήριξη και τα όνειρά σας για το μέλλον σε ένα καλάθι – τη δουλειά σας, τη σχέση σας, τα παιδιά σας – είναι εύκολο να αντιμετωπίσετε προβλήματα εάν απολυθείτε από τη δουλειά σας, χωρίσετε ή φύγουν τα παιδιά σας από το σπίτι.

Όπως πιθανότατα θα σας έλεγε οποιοσδήποτε οικονομικός σύμβουλος, πρέπει να είστε διαφοροποιημένοι για να αποφύγετε προβλήματα εάν το καλάθι σας αδειάσει ξαφνικά.

Ό,τι είναι καλό για τους ενήλικες είναι καλό για τα παιδιά. Βοηθήστε τα να δημιουργήσουν πολλούς τρόπους μείωσης του άγχους εκτός από βιντεοπαιχνίδια. ενθαρρύνετε τα να έχουν μια ομάδα φίλων και όχι έναν, ή να καλλιεργήσουν μια σειρά από χόμπι που τους αρέσουν.

6. Εστιάστε στα εμπόδια τους

Όλοι έχουμε τις αχίλλειες πτέρνες μας—τα ένα ή δύο πράγματα που εμποδίζουν την επίλυση προβλημάτων, την αποτελεσματική διαχείριση των σχέσεων και την απόκτηση αυτού που χρειαζόμαστε. Οι συνήθεις ένοχοι είναι ο φόβος της σύγκρουσης, ο αγώνας για τη ρύθμιση των συναισθημάτων, η αυτοκριτική και η αδυναμία ανοχής των λαθών.

Πού κολλάει περισσότερο το παιδί σας αν απομακρυνθείτε λίγο από το πλάι του; Τι προσπαθεί να κάνει; Τι το εμποδίζει να λύσει ένα πρόβλημα και να νιώσει πιο ευτυχισμένο, λιγότερο αγχωμένο και λυπημένο;

Στη συνέχεια, χρησιμοποιήστε αυτό το εμπόδιο για να το βοηθήσετε, λέγοντας του πράγματα όπως «Φαίνεται να απογοητεύεσαι εύκολα, θέλω να σε βοηθήσω να το χειριστείς καλύτερα».

7. Γίνετε πρότυπο, αλλά και κάντε ό,τι καλύτερο μπορείτε

Δεν θέλουμε να σας αγχώσουμε. Αλλά καθώς η επικοινωνία στα παιδιά θεωρείται τουλάχιστον 90% μη λεκτική, η μάθησή τους προέρχεται από το να βλέπουν πώς οι κοντινοί τους ενήλικες διαχειρίζονται τη ζωή τους.

Εσείς λοιπόν θα πρέπει να κάνετε ό,τι καλύτερο μπορείτε, να διαχειρίζεστε τα συναισθήματά σας και να παίρνετε την ευθύνη των κακών συμπεριφορών σας, αλλά και να επικοινωνείτε στους γύρω σας πώς νιώθετε και τι χρειάζεστε. Και φυσικά να επικεντρώνεστε στα θετικά και όχι στα αρνητικά τής καθημερινότητας.

Το ηθικό δίδαγμα; Γίνετε πιο ανθεκτικοί και το παιδί σας θα σας ακολουθήσει. Η ανθεκτικότητα μαθαίνεται, δεν είναι έμφυτη. Διδάσκεται.