Έρευνα: Τα μουσικά μας γούστα έχουν άμεση σχέση με… τις σχέσεις μας

Μουσική και είδη δέσμευσης: Κι όμως συνδέονται! Δεν μας κάνει εντύπωση ότι οι άνθρωποι ακούνε τραγούδια που εκφράζουν τα συναισθήματά τους μία δεδομένη περίοδο. Το εντυπωσιακό είναι ότι υπάρχει έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο που εξηγεί ακριβώς τον λόγο που συμβαίνει αυτό, αλλά και ποιο είδος μουσικής κυριαρχεί και ποιο είδος δέσμευσης εκφράζει. Εμάς μας εντυπωσίασε! Εσάς;

Geoff MacDonald, πρόεδρος υποκριτικής και καθηγητής στο Τμήμα Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο, συν-συγγραφέας της μελέτης και ειδικός στα είδη δέσμευσης και κοινωνικής σύνδεσης

Dr. Ravin Alaei, ιατρός και διδάκτωρ από το τμήμα ψυχολογίας στο U of T,

Επιμέλεια: Σοφία Κροκιδά

Στη μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Personal Relationships, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο διαπίστωσαν ότι οι στίχοι των αγαπημένων τραγουδιών των ανθρώπων φανερώνουν το είδος δέσμευσης που επιλέγουμε.

Σύμφωνα με τον Ravin Alaei, έναν από τους συγγραφείς της μελέτης, αυτό σημαίνει ότι τα αγαπημένα τραγούδια των ανθρώπων για τις σχέσεις όχι μόνο αντικατοπτρίζουν και επικυρώνουν τις τρέχουσες σκέψεις και τα συναισθήματά τους, αλλά επίσης αποκαλύπτουν μοτίβα που υπάρχουν σε πολλές από τις σχέσεις τους.

«Έβλεπα όλο και περισσότερες έρευνες να βγαίνουν για το πώς οι άνθρωποι δίνουν πραγματικά μεγάλη σημασία στη μουσική στην καθημερινή τους ζωή όταν επρόκειτο να κάνουν φιλίες και να δεσμευτούν με άλλους», θυμάται ο Alaei, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης. «Και, για πολλούς, η μουσική μπορεί να είναι ένας τρόπος αναπαράστασης της ταυτότητάς τους».

Ο Alaei εξήγησε ότι δεν είναι μόνο τα άτομα που χρησιμοποιούν τη μουσική για να εκφράσουν την ταυτότητά τους. Οι χώρες έχουν εθνικούς ύμνους. Τα ζευγάρια έχουν ειδικά τραγούδια που βοηθούν στον καθορισμό των σχέσεών τους. Ακόμη και ορισμένες εταιρείες έχουν θεματικά τραγούδια».

Παρόλα αυτά, υπήρχε έλλειψη έρευνας για τη σχέση μεταξύ στίχων και είδος δέσμευσης, παρόλο που τόσα πολλά τραγούδια αφορούν είτε τον χωρισμό είτε τον ερωτευμένο.

Τα είδη δέσμευσης

Στην ψυχολογία, η θεωρία της δέσμευσης λέει ότι οι δεσμοί που δημιουργούμε με τους κηδεμόνες μας στην παιδική ηλικία θέτει τις βάσεις για τις μετέπειτα σχέσεις μας, συμπεριλαμβανομένων και των ερωτικών. Η θεωρία προτείνει επίσης ότι υπάρχουν προβλέψιμα μοτίβα στους τρόπους με τους οποίους οι άνθρωποι πλοηγούνται στις σχέσεις τους.

Οι άνθρωποι προτιμούν τραγούδια με στίχους που ταιριάζουν με το είδος δέσμευσης τους.

Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή υπάρχουν 4 κύρια είδη: το ασφαλές, το αγχώδες, το αποφευκτικό και το απαξιωτικό-αποφευκτικό. Το παραπάνω είναι κάτι που γνωρίζουμε καιρό. Αυτό που δεν γνωρίζαμε όμως είναι τι είδος μουσικής ταιριάζει με την κάθε ξεχωριστή δέσμευση.

Τα άτομα με «ασφαλή» τρόπο δέσμευσης εμπιστεύονται τους συντρόφους τους, επικοινωνούν ανοιχτά και γενικά είναι σε θέση να οικοδομήσουν μόνιμες υγιείς σχέσεις.

Όσοι έχουν ένα «αγχώδες» συχνά έχουν φόβο απόρριψης ή εγκατάλειψης, τάσεις ζήλιας και ανάγκη για συνεχή επιβεβαίωση.

Τα άτομα με «αποφευκτικό» είδος δέσμευσης μπορεί να φοβούνται την οικειότητα και να δίνουν τεράστια αξία στην ανεξαρτησία, και ως εκ τούτου  δυσκολεύονται να εμπιστευτούν και να δημιουργήσουν σχέσεις με τους άλλους.

Όσοι έχουν είδος δέσμευσης «απαξιωτικό-αποφευκτικό» (γνωστό και ως «αποδιοργανωμένο» ή «μεικτό») τείνουν να έχουν απρόβλεπτες και συγκεχυμένες συμπεριφορές που κυμαίνονται όπως το θέμα του «Hot N Cold» της Katy Perry.

Η μουσική και η δέσμευση

Στην έρευνα συμμετείχαν περίπου 570 άτομα, τα οποία ερωτήθηκαν ποια είναι τα αγαπημένα τους τραγούδια. Στη συνέχεια, αναλύθηκαν οι στίχοι των τραγουδιών αυτών, ώστε να αποκαλυφθεί το είδος δέσμευσης που εκφράζουν.

Επίσης, οι ερευνητές ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να απαντήσουν σε μια σειρά ερωτήσεων γύρω από τις προσωπικές τους σχέσεις. Μετά την ανάλυση πάνω από 7.000 τραγουδιών το συμπέρασμα ήταν ότι οι άνθρωποι προτιμούν τραγούδια με στίχους που ταιριάζουν με το είδος δέσμευσής τους.

Κάτι ακόμα που προέκυψε από την έρευνα ήταν ότι, μέσα από την ανάλυση χιλιάδων τραγουδιών διαπιστώθηκε κάτι ακόμα: η μουσική μας έχει αλλάξει. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, αν ακούσεις τραγούδια του ‘50 και ‘60 θα βρεις εύκολα στίχους που ταιριάζουν με το ασφαλές είδος δέσμευσης.

Τραγούδια όπως το «At Last» της Etta James, το «I Got You Babe» των Sonny & Cher, το κλασικό των Beatles « Love Me Do» και «Wouldn’t it be Nice» των Beach Boys εκφράζουν ακριβώς αυτό.

Υπάρχουν και πιο πρόσφατα τραγούδια, όπως η επιτυχία της Whitney Houston το 1999 “I Will Always Love You” και το “Haven’t Met You Yet” του Michael Bublé, αν και αξίζει να σημειωθεί ότι το τραγούδι της Χιούστον γράφτηκε από την Ντόλι Πάρτον στις αρχές της δεκαετίας του 1970 και στα σημερινά τραγούδια σπάνια να συμβεί κάτι τέτοιο.

• Όσοι συμμετείχαν στην έρευνα με τάση προς το ασφαλές είδος δέσμευσης προτιμούσαν τραγούδια όπως το “I Got You Babe” των Sonny & Cher και το “At Last” της Etta James.
• Αυτοί με αγχώδη δέσμευση προτιμούσαν τραγούδια, όπως το “Wrecking Ball” της Miley Cyrus, το “Hotline Bling” του Drake, και το “Every Breath You Take” των The Police.
• Αυτοί με αποφευκτική δέσμευση ακούνε το “No Scrubs” TLC, το “Take A Bow” της Rihanna και το “The Hills” του The Weeknd.
• Οι τύποι της αποφευκτικής απαξιωτικής δέσμευσης προτιμούν τραγούδια όπως το “I’m Not The Only One” του Sam Smith, το “I Can’t Make You Love Me” της Bonnie Raitt και το “Rolling in the Deep” της Adele.

Το είδος μουσικής που φαίνεται να βασιλεύει σήμερα στα charts εκφράζει κυρίως το αποφευκτικό είδος δέσμευσης. Το γιατί αλλάζει η μουσική μας είναι ένα μεγαλύτερο ερώτημα, που είναι σχεδόν αδύνατο να απαντηθεί.

«Θα μπορούσε να είναι ότι οι άνθρωποι βιώνουν περισσότερη αποφυγή στην καθημερινή τους ζωή, χάρη σε πράγματα όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η διαδικτυακή εργασία, έτσι ώστε η μουσική να γίνεται πιο δημοφιλής, αλλά πιθανώς υπάρχουν πολλοί λόγοι για αυτό», είπε ο Alaei.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας η κοινωνία μας γίνεται όλο και πιο απόμακρη και ατομικιστική, και η μουσική καθρεφτίζει ακριβώς αυτό το γεγονός. 

Η μελέτη ανέλυσε επίσης τους στίχους περισσότερων από 800 επιτυχιών του Billboard από το 1946 έως το 2015 και διαπίστωσε ότι οι στίχοι έγιναν πιο αποτρεπτικοί και λιγότερο ασφαλείς με την πάροδο του χρόνου.

Σύμφωνα με τη μελέτη, αυτό υποδηλώνει ότι οι στίχοι των τραγουδιών «αντανακλούσαν τις κοινωνικές τάσεις αυξανόμενης κοινωνικής αποδέσμευσης».

«Οι δημοφιλείς στίχοι της μουσικής συμβαδίζουν παράλληλα με τις κοινωνιολογικές τάσεις κοινωνικής αποσύνδεσης – οι άνθρωποι εκτιμούν την ανεξαρτησία έναντι της εξάρτησης από τους άλλους και νιώθουν πιο απομονωμένοι», είπε ο Alaei.

Οι κίνδυνοι της μουσικής

Η μουσική φυσικά μας βοηθάει να κατανοήσουμε και να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας, αλλά σύμφωνα με τη μελέτη μπορεί επίσης να μας κάνει να κολλήσουμε σε μια συναισθηματική κατάσταση.

Τι μπορούμε να κάνουμε γι’ αυτό; Οι επιστήμονες συμβουλεύουν να είμαστε πιο προσεκτικοί με το πώς μας επηρεάζει η μουσική που ακούμε.

Έτσι, ο Alaei προτείνει στους ανθρώπους να γνωρίζουν καλύτερα πώς τους επηρεάζουν τα τραγούδια που ακούνε.

«Ακούστε το τραγούδι μερικές φορές για να σας βοηθήσει να επεξεργαστείτε αυτό που περνάτε και να εκφράσετε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας. Μπορείτε να αποφασίσετε εάν το να ακούτε τραγούδια που αντικατοπτρίζουν τις εμπειρίες σας είτε σας βοηθά είτε ενισχύει καταστροφικές συμπεριφορές για τον εαυτό σας. Κάποια στιγμή, μπορεί να το βρείτε πιο παραγωγικό να ακούτε μουσική που παρέχει μια αίσθηση ασφάλειας».

Για να αποφύγετε τις… μουσικές παγίδες, καλό είναι να ακούτε ένα κομμάτι μερικές φορές για να εκφραστείτε και στη συνέχεια να αποφασίσετε, αν σας βοηθάει ή όχι.