Εσείς πως διαχειρίζεστε τις διαφωνίες με τον σύντροφό σας;

Πάντα προκύπτουν διαφωνίες ανάμεσα σε ένα ζευγάρι. Οι διαφωνίες σε μια σχέση είναι κάτι το φυσιολογικό. Και ο καθένας τις λύνει με διαφορετικό τρόπο. Πολλές φορές αναρωτιόμαστε τι μπορούμε να κάνουμε για να τις λύσουμε με τον καλύτερο τρόπο. Σε αυτό θα σας βοηθήσει να αναγνωρίσετε τα διαφορετικά είδη επίλυσης διαφωνιών, ώστε να επικοινωνείτε σωστά και χωρίς καβγάδες. Τα 5 βασικά στιλ και πώς τα ξεχωρίζουμε.

Από τη Σοφία Κροκιδά 

Τι είναι το στιλ επίλυσης διαφωνιών;

Πρόκειται για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τα προβλήματα. Αυτό ισχύει είτε όταν γινόμαστε μάρτυρες μιας διαφωνίας είτε όταν είμαστε οι άμεσα εμπλεκόμενοι, από φιλικές και επαγγελματικές μέχρι οικογενειακές και ερωτικές σχέσεις.

Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ανθρώπινης υπόστασής μας, καθώς  συνεχώς ζούμε και αντιδρούμε σε διαφορετικές προσωπικότητες και περιβάλλοντα.

Ποια είναι τα είδη επίλυσης μιας διαφωνίας;

Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Διαπραγμάτευσης στη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ, και ιδιαίτερα το κεφάλαιο που σχετίζεται με την Επίλυση Διαφωνιών, υπάρχουν πέντε κύρια στιλ, στα οποία εμπίπτουν οι περισσότεροι άνθρωποι, όταν αντιμετωπίζουν μια διαφωνία:

1. Συγκαταβατικό

Το συγκαταβατικό είδος κάνει ακριβώς αυτό: Εξυπηρετεί πρώτα τις ανάγκες των άλλων. Προκειμένου να τερματιστεί μια σύγκρουση ή διαφωνία, κάποιος επιλέγει να συμφωνήσει με κάτι, ακόμα κι αν στην πραγματικότητα δεν συμφωνεί πλήρως.

Αυτό μπορεί να είναι κάτι πολύ απλό, όπως το τι θέλει να φάει ο ένας με τον άλλο να συμφωνεί κατευθείαν. Εδώ ο σύντροφος δεν συνηθίζει να λέει αυτό που πραγματικά θέλει.

2. Αποφευκτικό

Όποιος επιλέγει αυτό το είδος θέλει να αποφύγει τη διαμάχη με κάθε κόστος. Εάν προκύψει σύγκρουση, δεν θα εμπλακεί αλλά θα προτιμήσει να απομακρυνθεί ή να μην απαντήσει.

Ένα κλασικό παράδειγμα αυτού είναι όταν προκύπτει μια διαφωνία και ο ένας σύντροφος λέει «Δεν θέλω να το συζητήσω». Ωστόσο, μερικές φορές η αποφυγή μιας διαμάχης δεν επικοινωνείται προφορικά αλλά με το να μένει κάποιος σιωπηλός ή απόμακρος.

3. Συμβιβαστικό

Όταν κάποιος συμβιβάζεται σε μια διαμάχη, προσπαθεί να βρει μία λύση που να ικανοποιεί και τα δύο μέρη. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να συμβεί εάν εσείς και ο σύντροφός σας έχετε διαφορετικά ωράρια εργασίας. Εάν ο σύντροφός σας δουλεύει συνεχώς αργά, ενώ εσείς ξυπνάτε νωρίς το πρωί, το να περνάτε χρόνο μαζί μπορεί να απαιτήσει συμβιβασμούς, δηλαδή κάποιος να αλλάξει το πρόγραμμά του ή να χάσει τον ύπνο του κάποιες φορές.

Είναι ένας πολύ καλός τρόπος να αντιμετωπίσει ένα ζευγάρι μια διαμάχη, αφού και οι δύο δίνουν και παίρνουν εξίσου. Και όσο δύσκολο κι αν ακούγεται, είναι εξαιρετικά ικανοποιητικό να αγκαλιάζετε τον σύντροφό σας μετά από έναν συμβιβασμό με τον οποίο είστε και οι δύο ευχαριστημένοι.

4. Συνεργατικό

Αν έχετε δουλέψει ποτέ σε κάποιο project ή έχετε παρουσιάσει κάτι με συνάδελφό σας, τότε αυτό λέγεται συνεργασία. Και είναι ένας πολύ καλός τρόπος να κατανοήσετε το συνεργατικό είδος επίλυσης μιας διαφωνίας, αφού μιλάμε για ένα ζευγάρι που έχει διάθεση να μιλήσει και να αντιμετωπίσει το πρόβλημα που έχει προκύψει, από κοινού.

Ουσιαστικά, είναι μια πιο συναισθηματική και σε βάθος εκδοχή συμβιβασμού που απαιτεί πολλή ενέργεια και χώρο. Ας υποθέσουμε ότι εσείς και ο σύντροφός σας δεν ζείτε μαζί και έχετε μια διαφωνία σχετικά με το αν θα μένετε περισσότερο  στο σπίτι του ενός ή του άλλου.

Η συνεργασία σε αυτή την περίπτωση θα ξεκινούσε με τον εντοπισμό τής σύγκρουσης και των πιθανών λύσεων. Στη συνέχεια, κάθε σύντροφος θα δημιουργούσε μια λίστα με τα υπέρ και τα κατά των διαθέσιμων λύσεων. Τέλος, θα συζητούσαν αυτά τα υπέρ και τα κατά μέχρι να καταλήξουν σε ένα αποτέλεσμα με το οποίο να είναι και οι δύο ευχαριστημένοι.

5. Ανταγωνιστικό

Όποιος επιλέγει το ανταγωνιστικό είδος επίλυσης διαφωνιών είναι ξεκάθαρο πως θέλει να κερδίσει και δεν θα σταματήσει πουθενά μέχρι να το καταφέρει. Και μάλλον μιλάμε για τον πιο σίγουρο τρόπο να καταλήξει μια διαφωνία σε επικό τσακωμό.

Για παράδειγμα, μια διαφωνία μπορεί να ξεκινήσει με ένα φαινομενικά μικρό ζήτημα που στην πραγματικότητα συνδέεται βαθιά με μία από τις αξίες του ενός συντρόφου, όπως το να του ζητάτε να καθαρίζει κι αυτός το σπίτι πιο συχνά.

Ένας ανταγωνιστικός σύντροφος μπορεί να αισθάνεται ότι αμφισβητούνται οι αξίες του και, αντί να ανταποκριθεί σε αυτό που του ζητάει ο άλλος, θα κάνει τα πάντα προκειμένου να αποδείξει ότι η απαίτηση του άλλου είναι αβάσιμη.

Πώς να προσδιορίσετε το δικό σας στιλ επίλυσης διαφωνιών

Τώρα που μάθατε τα διάφορα είδη επίλυσης διαφωνιών, ήρθε η ώρα να μάθετε τι ισχύει για εσάς και τον σύντροφό σας.

Ξαναδιαβάστε παλιά ημερολόγιά σας ή/και ξεκινήστε ένα ημερολόγιο. Αντιμετωπίστε την ανακάλυψη του στυλ επίλυσης συγκρούσεων σας σαν έρευνα. Εάν έχετε κρατήσει ποτέ ημερολόγιο, μπορεί να είναι ένα σημαντικό εργαλείο για να καταλάβετε από πού προέρχεστε εσείς και ο σύντροφός σας, πώς μαλώσατε και ποιο ήταν το αποτέλεσμα.

Εάν δεν έχετε κρατήσει ποτέ ημερολόγιο, ίσως είναι η κατάλληλη στιγμή να το δοκιμάσετε. Αφού έχετε μια διαφωνία με τον σύντροφό σας, γράψτε περί τίνος πρόκειται. Όταν σκέφτεστε, απλά να είστε όσο το δυνατόν πιο ειλικρινής χωρίς να προσπαθείτε ακόμη να προσδιορίσετε το στιλ επίλυσης διαφωνιών που επιλέγετε.

Προσδιορίστε τις βασικές διαφωνίες του παρελθόντος σας

Αφού εξερευνήσετε τις παλαιότερες διαφωνίες σας, ήρθε η ώρα να προσδιορίσετε τις βασικές σας διαφωνίες. Αυτές είναι οι διαφωνίες ανάμεσα σε εσάς και τον τωρινό σύντροφό σας ή τους προηγούμενους συντρόφους σας που ξεχωρίζουν περισσότερο.

Αυτό μπορεί να είναι μια ανάμνηση όταν μια διαφωνία πήγε ιδιαίτερα άσχημα ή μια διαμάχη που έχει συμβεί με πολλούς συντρόφους σας στο παρελθόν. Πώς αντιδράσατε τότε; Τι ακριβώς είπατε ή κάνατε; Στη συνέχεια, εντοπίστε τις συμπεριφορές από την παραπάνω λίστα με τα είδη επίλυσης διαφωνιών.

Εντοπίστε επαναλαμβανόμενα μοτίβα και αποτελέσματα

Αφού έχετε μια λίστα με τις βασικές σας διαφωνίες και πώς ταιριάζουν με τα διαφορετικά είδη που αναφέραμε νωρίτερα, δείτε αν μπορείτε να προσδιορίσετε τα μοτίβα.

Για παράδειγμα, ίσως δεν μιλήσατε ποτέ για το τι πραγματικά θέλετε σε μια διαφωνία. Ή, παίρνατε πάντα αυτό που θέλατε. Ίσως εσείς και ο σύντροφός σας ξοδέψατε ώρες προσπαθώντας να βρείτε έναν τρόπο να είστε και οι δύο ευχαριστημένοι. Το πιο πιθανό είναι να αναγνωρίσετε το στιλ προς το οποίο κλίνετε περισσότερο.

Πώς να χειριστείτε μαζί τα είδη διαφωνιών

Στο τέλος της μέρας, η επίλυση διαφωνιών δεν έχει να κάνει με το ποιος θα κερδίσει. Έχει να κάνει με το να το καταλάβουμε μαζί και να επιλύσουμε το πρόβλημα σαν ομάδα.

Μόλις καταλάβετε το δικό σας στιλ και αυτό του συντρόφου σας, μπορείτε πλέον να αρχίσετε να μιλάτε για το πώς θέλετε να αντιμετωπίζετε τις διαφωνίες σας από δω και πέρα.

Φυσικά, η καλύτερη στιγμή για να το κάνετε αυτό δεν είναι όταν βρίσκεστε στη μέση μιας διαφωνίας. Αντίθετα, θα πρέπει να αφιερώστε λίγο χρόνο για να κάνετε αυτή τη συζήτηση με τον σύντροφό σας κάποια στιγμή που θα είστε και οι δύο ήρεμοι.

Εάν εσείς ή ο σύντροφός σας έχετε ένα συγκαταβατικό στιλ επίλυσης συγκρούσεων…

Μερικές φορές, η ζωή είναι τόσο πολυάσχολη, ώστε ξεχνάμε να ρωτήσουμε τους συντρόφους μας πώς τα πάνε και να ακούσουμε πραγματικά την απάντηση.

Εάν ο σύντροφός σας έχει ένα ευχάριστο στιλ επίλυσης συγκρούσεων, μπορεί να σας μπερδεύει ιδιαίτερα να κατανοήσετε τις ανάγκες του. Αν παρατηρήσετε ότι ο σύντροφός σας υποχωρεί πάντα όταν έχετε διαφωνίες ή δεν εμπλέκετε καθόλου, ήρθε η ώρα να αρχίσετε να τον ρωτάτε επισταμένα, τι θέλει αυτή τη στιγμή.

Μπορείτε να ξεκινήσετε με τα μικρά πράγματα, όπως το ποια εκπομπή θέλουν να παρακολουθήσουν, και τελικά να προχωρήσετε σε μεγαλύτερα θέματα όπως τα οικονομικά. Μερικές φορές, μία ερώτηση είναι το μόνο που χρειαζόμαστε για να ξεκινήσουμε τη ροή της επικοινωνίας.

Εάν εσείς ή ο σύντροφός σας έχετε αποφευκτικό στιλ επίλυσης διαφωνιών…

Εάν ο σύντροφός σας αποφεύγει συστηματικά τις συγκρούσεις, τότε θα πρέπει να βρείτε μια ισορροπία ανάμεσα στον χώρο που χρειάζεται και στην ανάγκη σας να κουβεντιάζετε τα προβλήματα που προκύπτουν.

Δοκιμάστε να βάλετε στο πρόγραμμά σας μια ώρα μέσα στην εβδομάδα όπου θα μιλάτε για το πώς νιώθετε και ποιες είναι οι σκέψεις σας αυτές τις μέρες. Είναι ένας τέλειος τρόπος να χαλαρώσετε και να νιώσετε άνετα ο ένας με τον άλλο, χωρίς τον φόβο ότι θα προκύψει κάποια σύγκρουση ή διαφωνία.

Εάν εσείς ή ο σύντροφός σας έχετε συμβιβαστικό στιλ επίλυσης διαφωνιών…

Το συμβιβαστικό στιλ μπορεί συνήθως μοιάζει ιδανικό για μια διαφωνία. Ωστόσο, εάν συμβιβάζεστε συνεχώς και κανείς δεν παίρνει ποτέ αυτό που θέλει, ίσως να πρέπει να δοκιμάσετε κάτι άλλο. Ξεκινήστε από μικρά ζητήματα και προχωρήστε σιγά σιγά σε μεγαλύτερα.

Εάν εσείς και ο σύντροφός σας δεν μπορείτε ποτέ να αποφασίσετε τι θα κάνετε τα Σαββατοκύριακα επειδή ο ένας από εσάς αγαπά το έξω και ο άλλος το σπίτι, μπορεί να συμβιβάζεστε συνεχώς.

Αντίθετα, δοκιμάστε να αφιερώνετε μια βραδιά τον μήνα ο ένας στις επιθυμίες του άλλου. Με αυτόν τον τρόπο, κάθε σύντροφος κάνει κάτι που αγαπά χωρίς να χρειάζεται να συμβιβαστεί.

Εάν εσείς ή ο σύντροφός σας έχετε συνεργατικό στιλ επίλυσης διαφωνιών…

Εάν ο σύντροφός σας επιλέγει να συνεργάζεται όταν προκύπτει κάποια διαφωνία, καμιά φορά μπορεί να νιώθετε εξαντλημένη από τον χρόνο που χρειάζεται για να μιλήσετε και να βρείτε λύσεις.

Ένας πολύ καλός τρόπος για να το αντιμετωπίσετε είναι να θέσετε ένα χρονικό όριο κάθε φορά που μιλάτε για κάτι που διαφωνείτε. Μπορείτε ακόμη να βάλετε ξυπνητήρι και να συμφωνήσετε ότι όταν χτυπήσει, θα κάνετε κάτι άλλο.

Εάν εσείς ή ο σύντροφός σας έχετε ανταγωνιστικό στιλ επίλυσης διαφωνιών…

Ο σύντροφος που είναι ανταγωνιστικός σε μια διαφωνία μπορεί να είναι πολύ δύσκολος στην επικοινωνία. Σε αυτή την περίπτωση, θα πρέπει να βάλετε όρια. Εάν αισθάνεστε ότι η διαφωνία δεν οδηγεί πουθενά επειδή ο σύντροφός σας θέλει απλώς να κερδίσει, ενημερώστε τον ότι χρειάζεστε χώρο και θα θέλατε να συνεχίσετε τη συζήτηση αργότερα.

Το να βάζετε όρια σε κάτι τέτοιο μπορεί να ακούγεται δύσκολο αλλά γίνεται ευκολότερο με την εξάσκηση. Μόλις καθοριστεί αυτό το όριο, δοκιμάστε να γράψετε τα συναισθήματά σας αντί να τα συζητήσετε, κάτι που μπορεί να επιτρέψει στον σύντροφό σας να σας ακούσει χωρίς να αισθανθείτε την ανάγκη να ξεκινήσετε μια συζήτηση.