Love is the drug: Είναι ο έρωτας εθιστικός σαν ναρκωτικό;

Ο έρωτας είναι ένα υπέροχο συναίσθημα που σου δίνει φτερά και σε κάνει να βλέπεις τη ζωή με άλλα μάτια. Υπάρχει όμως και η σκοτεινή του πλευρά! Love is the drug, όπως τραγουδούσαν οι Roxy Music και φαίνεται ότι επιβεβαιώνονται… επιστημονικά. Οποιοσδήποτε έχει αγαπήσει, ξέρει ότι αυτή η εμπειρία μπορεί να είναι συγκλονιστική, απελευθερωτική, αλλά και στενάχωρη και εξαντλητική. Και μάλλον είναι και εθιστική. Τι λένε οι έρευνες όταν μας χτυπάνε τα βέλη του έρωτα;

Επιμέλεια: Σοφία Κροκιδά

Μία ανεπίσημη… διαταραχή

Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι ο εθισμός στην αγάπη δεν αναγνωρίζεται από την επιστήμη ως μια πραγματική διαταραχή ή κατάσταση όπως για παράδειγμα ο αλκοολισμός.

Ωστόσο, δεν σημαίνει πώς δεν είναι το ίδιο ισχυρός όσο άλλοι εθισμοί. Σύμφωνα με έρευνες μπορούμε να πούμε ότι, από άποψης χημείας του εγκεφάλου, το να είσαι ερωτευμένος δεν είναι πολύ διαφορετικό από το να έχεις κάνει χρήση ναρκωτικών.

Σκεφτείτε λίγο. Σας έχει τύχει ποτέ να είστε σε μια νέα σχέση και να μην αντέχετε κυριολεκτικά μέχρι να ξαναδείτε τον σύντροφό σας; Έχετε βιώσει ποτέ έναν χωρισμό που σας έκανε να πέσετε στα πατώματα και να τρώτε ό,τι γλυκό βρείτε μπροστά σας; Αν ναι, θα συμφωνήσετε πώς όλα αυτά ακούγονται αρκετά σαν συμπτώματα κάποιου εθισμού!

Οι ερωτευμένοι φέρονται χαζά

Κανονικά ο έρωτας είναι μια εμπειρία θετική, που μας ολοκληρώνει και μας δίνει έναν σκοπό στη ζωή. Από την άλλη, ο εθισμός στα ναρκωτικά γενικά θεωρείται κάτι πολύ κακό που αφαιρεί από τον άνθρωπο την ελεύθερη βούληση, τη θέληση για ζωή και φυσικά την υγεία του.

Αν το σκεφτείτε όμως, η συμπεριφορά των ερωτευμένων και των εθισμένων δεν έχει μεγάλη διαφορά. Γιατί όταν κάποιος ερωτεύεται τρελά συνήθως αλλάζει τις προτεραιότητές του.

Για παράδειγμα, παραμελεί τους φίλους και την οικογένειά του και αφιερώνει σχεδόν όλη του την προσοχή στο αντικείμενο του πόθου του. Αν δεν καταφέρει να πάρει τη «δόση» του, δηλαδή να δει τον σύντροφό του, τότε μπορεί να γίνει απότομος και θυμωμένος.

Σε ακραίες περιπτώσεις ο ερωτευμένος μπορεί να χάσει εντελώς τον εαυτό του, να πάψει να ενδιαφέρεται για πράγματα και ασχολίες που αγαπούσε και να δώσει όλη την ενέργειά του στον σύντροφό του.

Με άλλα λόγια, γίνεται αυτή η φίλη που όλοι είχαμε κάποια στιγμή, που το μόνο που κάνει είναι να ανταλλάζει μηνύματα με τον αγαπημένο της. Από αυτή την άποψη ο έρωτας δεν διαφέρει πολύ από τα ναρκωτικά. Και αυτό δεν είναι υπερβολή. Γιατί δεν το λέμε εμείς, το λέει η επιστήμη!

Ο έρωτας μοιάζει με την κοκαΐνη

Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες γύρω από το τι συμβαίνει στον εγκέφαλό μας όταν είμαστε ερωτευμένοι οι ειδικοί ανακάλυψαν ότι κατά τη διάρκεια των πρώτων σταδίων μιας σχέσης ένα άτομο είναι πιθανόν να βιώσει μια αύξηση συγκεκριμένων ουσιών και συγκεκριμένα σεροτονίνης, νορεπινεφρίνης και ντοπαμίνης.

Όλα αυτά μαζί δημιουργούν ένα αίσθημα ενθουσιασμού, αυτοπεποίθησης και απόλαυσης. Επίσης, είναι οι ίδιες ουσίες που εκκρίνει ο εγκέφαλος όταν κάποιος κάνει χρήση κοκαΐνης.

Από βιοχημική άποψη είναι πλέον ξεκάθαρο ότι ο έρωτας και τα οπιοειδή δεν διαφέρουν και πολύ τελικά. Στην πραγματικότητα οι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι νευρικές απολήξεις που σχετίζονται με τον εθισμό στα ναρκωτικά ίσως αρχικά είχαν αναπτυχθεί με τον σκοπό του ζευγαρώματος.

Και τα ναρκωτικά απλά τις οικειοποιούνται. Με την έννοια αυτή μπορεί να μην είναι τόσο ότι ο έρωτας μοιάζει με τον εθισμό όσο ότι ο εθισμός μοιάζει με τον έρωτα.

Τελικά είναι πρόβλημα;

Εντάξει, το να είστε ερωτευμένοι σίγουρα δεν είναι πρόβλημα. Ίσα ίσα! Δυστυχώς όμως δεν παίρνουμε πάντα αυτό που θέλουμε. Αν λοιπόν ο έρωτας είναι ναρκωτικό, τότε τι γίνεται όταν κάποιος μας πληγώνει;

Η απεξάρτηση από τα ναρκωτικά είναι εξαιρετικά δύσκολη διαδικασία. Όταν κάποιος είναι εξαρτημένος το σώμα δεν αντιδρά καλά όταν στερείται την ουσία που ζητά. Και όπως ίσως μαντέψατε ο έρωτας δεν διαφέρει ούτε σε αυτό το κομμάτι.

Τα συμπτώματα της στέρησης

Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο διάσημο Journal of Neurophysiology οι ερευνητές μελέτησαν τον εγκέφαλο 15 φοιτητών που είχαν ερωτευτεί πρόσφατα και τους είχαν απορρίψει αλλά ήταν ακόμα ερωτευμένοι.

Ανακάλυψαν ότι η απόρριψη δημιουργεί τα ίδια αποτελέσματα χημικά όπως η στέρηση ναρκωτικών. Το σώμα σου είναι μαθημένο στις ορμόνες που προκαλούν χαρά, οι οποίες δημιουργούνται όταν είσαι με τον σύντροφό σου, και όταν είσαι μακριά του το σώμα σου χρειάζεται τη «δόση» του.

Η έρευνα που δημοσιεύτηκε στο διάσημο Journal of Neurophysiology αποκαλύπτει ότι η ερωτική απόρριψη δημιουργεί τα ίδια αποτελέσματα χημικά όπως η στέρηση ναρκωτικών.

Η έρευνα αυτή ρίχνει φως στις, κάποιες φορές, παράλογες ή και επικίνδυνες συμπεριφορές αυτών που μόλις τους έχουν παρατήσει. Για παράδειγμα, μπορεί κάποιος να φτάσει στην απελπισία παίρνοντας τον πρώην σύντροφό του αμέτρητα τηλέφωνα για να τον ξανακερδίσει.

Μπορεί να πέσει σε κατάθλιψη, δίχως να θέλει να σηκωθεί καν από το κρεβάτι. Μπορεί να χάνει βάρος, να κλαίει και να νιώθει ότι δεν υπάρχει πλέον ελπίδα.

Είναι λοιπόν ο έρωτας επικίνδυνος;

Ο έρωτας μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω στη ζωή μας. Μας κάνει να νιώθουμε σαν να έχουμε πάρει ένα εξαιρετικά ισχυρό ναρκωτικό. Και όταν δεν το έχουμε πια νιώθουμε συμπτώματα στέρησης. Με όλα αυτά υπόψιν είναι λογικό να αναρωτηθεί κανείς μήπως τελικά ο έρωτας είναι ένας επικίνδυνος εθισμός.

Η απάντηση εξαρτάται από το πώς εκφράζεται ο έρωτας. Αν είσαι βαθιά ερωτευμένος και εκφράζεις τον έρωτά σου με πάθος για ένα μεγάλο διάστημα τότε μπορεί όλα να είναι καλά. Αρκεί να ζεις μια γεμάτη, παραγωγική, υγιή ζωή παράλληλα.

Από την άλλη, αν νομίζεις ότι μακριά από τον σύντροφό σου χάνεις την ισορροπία σου τότε ίσως υπάρχει πρόβλημα. Οι άνθρωποι που τους αρέσει να κάνουν συχνά περιστασιακό σεξ συνήθως δεν είναι εθισμένοι από το ίδιο το σεξ αλλά από τον έρωτα.

Αν είναι single τότε το σεξ γι’ αυτούς είναι ένας τρόπος να νιώσουν ότι είναι σε σχέση. Ωστόσο, το περιστασιακό σεξ έχει κι αυτό τους κινδύνους του. Ακόμα και αυτοί που δεν χρησιμοποιούν το σεξ με τέτοιο τρόπο μπορούν να εξαρτηθούν τόσο πολύ από κάποιον, ώστε να χάσουν ενδιαφέρον για οτιδήποτε άλλο. Υπό αυτές τις συνθήκες, ναι, ο έρωτας μπορεί να γίνει αρκετά επικίνδυνος.

Ισορροπία είναι το κλειδί

Ακόμα και με όλα τα παραπάνω δεν σημαίνει ότι ο έρωτας θα σας κλέψει τη ζωή. Την επόμενη φορά όμως που θα ερωτευτείτε κάποιον τρελά θυμηθείτε ότι η υπερβολή δεν είναι ποτέ καλή. Ούτε στην αγάπη ούτε στη ζωή γενικότερα.