“Αγάπη μου, είμαι έγκυος!”
Είχατε τις υποψίες σας. Αλλά μετά το τεστ εγκυμοσύνης και την επίσκεψη στον γιατρό, επιβεβαιωθήκατε. Είστε έγκυος! Είτε το θέλατε, είτε το περιμένατε, είτε πάλι δεν ήταν στα άμεσα σχέδια σας, είναι γεγονός. Και τα συναισθήματα που σας κατακλύζουν πραγματικά πολλά και δυνατά. Δεν μένει παρά να το ανακοινώσετε στο σύντροφό σας. Ποια είναι όμως, η στιγμή να το ανακοινώσετε; Και πώς;
Aπό τη Μαρία Καλοπούλου
Πολλά και έντονα συναισθήματα
Έχουμε την ιδέα ότι ένα παιδί αποτελεί έναν επιπλέον δεσμό ανάμεσα στους δύο γονείς. Αυτό άλλες φορές είναι σωστό και άλλες φορές είναι λάθος. Σε γενικές γραμμές, η αγάπη που συνδέει ένα ζευγάρι γίνεται πιο έντονη και δυνατή αφού υπάρχει η προσμονή για αυτή τη νέα ζωή που θα έρθει στον κόσμο. Όμως, υπάρχουν φορές που για το ένα από τα δύο μέλη τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι. Αναδύονται συναισθήματα άγχους, ανησυχίας, φόβου, ζήλιας, αποξένωσης ή ακόμη και απόρριψης.
Όσο για εκείνον; Κοκκινίζει, μένει άφωνος, μοιάζει απογοητευμένος ή κλαίει; Ή πάλι είναι τρελός από χαρά και σας κοιτάζει με απέραντο θαυμασμό σαν να βλέπει μπροστά του το θαύμα του κόσμου; Ακόμη κι αν το να αποκτήσετε μαζί ένα παιδί έχει συζητηθεί, έχει προγραμματισθεί και είναι επιθυμία και των δυο σας, οι αντιδράσεις είναι κάποιες φορές μη αναμενόμενες και μάλλον αρνητικές.
Χαρά και φόβος
«Μαζί με τη χαρά αναμειγνύεται και ο φόβος. Μαζί με την αγάπη υπάρχει και η ζήλια. Στο βάθος μιας ευτυχίας παραμονεύει η ανησυχία. Δεν είναι παράδοξο ούτε σπάνιο να συνυπάρχουν αρνητικά και θετικά συναισθήματα μπροστά στην απόκτηση ενός παιδιού», λέει ο Σταύρος Γρανούζης, κλινικός ψυχολόγος. «Οι γονείς μπορεί να αισθάνονται παγιδευμένοι και μπερδεμένοι, να το βλέπουν σαν βάρος, σαν κάτι ξένο. Τα συναισθήματα αυτά ισχύουν και για τους δύο, και δεν είναι πάντοτε εύκολο να κατανοήσουμε τι συμβαίνει εκείνη τη στιγμή ακόμη και αν την επιθυμούσαμε πολύ», συμπληρώνει.
Στα μάτια του κόσμου οφείλουμε να είμαστε ευτυχισμένοι- κυρίως στην περίπτωση που το θέλαμε πολύ. Αυτό συνήθως συμβαίνει επειδή δεν μπορούμε να διαχωρίσουμε τις διάφορες συνέπειες από το ίδιο το γεγονός. Αλλά και επειδή δεν μπορούμε να διαχειριστούμε τον φόβο και τις αλλαγές στη ζωή μας. «Ο φόβος για συνέπειες, πιθανά προβλήματα, δύσκολες καταστάσεις θα έπρεπε να είναι το ίδιο φυσιολογικός με τη χαρά», ισχυρίζεται ο γιατρός, «Όπως θεωρούμε φυσικό και αναμενόμενο να χαρούμε, το ίδιο θα έπρεπε να ισχύει και για τους φόβους και τις ανησυχίες μας».
Φοβούμενοι ότι θα στενοχωρήσουν και θα πληγώσουν ο ένας τον άλλο, το ζευγάρι κρύβει τα πραγματικά του συναισθήματα. Δεν είναι εύκολο να εκφράσουμε ορισμένους φόβους που μπορεί να προκαλέσει η εγκυμοσύνη. Υπάρχει αυτός ο φόβος για την έλευση αυτού του «ξένου» ανάμεσα στο ζευγάρι, φόβος για τη γυναίκα σε σχέση με αυτό που μεγαλώνει μέσα της, για τις αλλαγές στο σώμα της, για την πιθανότητα ανωμαλιών. Φόβοι ότι θα χάσει την ελευθερία της, ότι θα φέρει σε αυτόν τον επικίνδυνο κόσμο ένα παιδί, ότι το παιδί μπορεί να μην είναι υγιές, ότι δεν θα σταθεί στο ύψος των… περιστάσεων. Τα πράγματα μπορεί να είναι ακόμη πιο περίπλοκα αν υπάρχει κακό ιστορικό προηγούμενων κακών κυήσεων ή ατυχών περιστατικών στην οικογένεια. Ο Σταύρος Γρανούζης επισημαίνει: «Απέναντι σε έναν τέτοιο καταιγισμό δυνατών συναισθημάτων, οι γυναίκες πολύ συχνά στρέφονται στη μητέρα, την αδελφή, την καλύτερη φίλη για να τα εξομολογηθούν και όχι στον σύντροφό τους με τη σκέψη ότι μπορεί να τον πληγώσουν. Μπροστά σε αυτό το ενδεχόμενο αφήνουν τον σύντροφό τους στο περιθώριο. Κάτι τέτοιο όμως, έχει ως αποτέλεσμα την απομάκρυνση του ζευγαριού, και μάλιστα εκείνη ακριβώς τη στιγμή που θα έπρεπε να συμβαίνει το αντίθετο. Όχι μόνο γιατί έχει ανάγκη ο ένας τον άλλο, αλλά και επειδή έχουν και οι δύο την ευθύνη για τη νέα ζωή που δημιουργείται. Επίσης, γιατί υπάρχει η ανάγκη να μοιρασθούν και να επεξεργασθούν προσωπικές ανησυχίες, προβληματισμούς και εύλογους φόβους που γεννά η νέα ζωή».
Δεν είναι αποκλειστικά γυναικείο ζήτημα
Ο Σταύρος Γρανούζης λέει: «Το εύλογο ερώτημα πότε και με ποιον τρόπο μια γυναίκα ανακοινώνει στον σύντροφό της ότι είναι έγκυος είναι ένα τόσο σοβαρό ζήτημα για τη ζωή του ζευγαριού, και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να το αντιλαμβάνεται ως δικό της θέμα. Ο άντρας-σύντροφος ίσως θα έπρεπε να συμμετέχει στην αβεβαιότητα της αναμονής, ώστε και οι δύο να μοιρασθούν τη χαρά και την ανησυχία της προσμονής, αλλά και να δοθεί η δυνατότητα και στους δύο να προετοιμασθούν για ένα από τα πιο σημαντικά γεγονότα στη ζωή τους ως ζευγάρι».
«Η μητρότητα και η πατρότητα είναι φορτισμένες με μεγάλες προσδοκίες χαράς και ευτυχίας, που όμως μερικές φορές αποδεικνύονται ανεδαφικές και φρούδες όταν συνοδεύονται από πολλά ταμπού και έλλειψη ουσιαστικής επικοινωνίας», διευκρινίζει ο γιατρός. Και συνεχίζει: «Οι υψηλές προσδοκίες για πελάγη ευτυχίας, επιστέγασμα ολοκλήρωσης και πόθων επισκιάζονται από ατομικές αμφιβολίες και προσωπικές ανασφάλειες, όταν το υποθετικό (θα ήθελα ένα παιδί) γίνεται γεγονός συγκεκριμένο, σχεδόν μη αναστρέψιμο και με συνέπειες όχι μόνο προσωπικές και υποκειμενικές αλλά και πολύ συγκεκριμένες όσο και επιτακτικές».
Γι’ αυτό όταν δεν πρόκειται για μια προσχεδιασμένη ή αμοιβαία αποδεκτή επιθυμία, η ανακοίνωση μιας εγκυμοσύνης μπορεί να αποβεί ένα δυνατό σοκ, όπου οι αντιδράσεις ποικίλουν: Υπερβολική χαρά, έντονη αμφιθυμία, ανασφάλειες, αμφιβολία και φόβος που μπορεί να οδηγήσουν σε επιθετικότητα, αμφισβήτηση, θλίψη και ενοχή. «Ειδικά σε σχέσεις όπου η πιθανότητα εγκυμοσύνης είναι απαγορευμένο θέμα ή ταμπού ή αποκλειστικό προνόμιο και ευθύνη της γυναίκας, τότε ένα πολύ χαρμόσυνο γεγονός γίνεται όχι αφορμή χαράς και ευτυχίας αλλά μια σκληρή πραγματικότητα, η οποία επιβάλλει τη λήψη αποφάσεων και την αποδοχή αλλαγών για όλους», συμπληρώνει ο γιατρός.
Τελειώνοντας, ο Σταύρος Γρανούζης μας λέει: «Αν για κάποιο λόγο η έκφραση “Αγάπη μου είμαι έγκυος”, σημαίνει αγάπη μου πρέπει να παντρευτούμε, να βρεις δεύτερη δουλειά, δεν μπορούμε να αλλάξουμε αυτοκίνητο, ή πρέπει να χωρίσεις τη γυναίκα σου ή δεν μπορείς να σκέφτεσαι να με χωρίσεις, τότε μπορεί να υπολογίζει σε πολύ έντονες αντιδράσεις».
Ευχαριστούμε τον κύριο Σταύρο Γρανούζη, Διδάκτορα του Πανεπιστήμιου της Στοκχόλμης, Κλινικό Ψυχολόγο
