Αγχώδης διαταραχή: Τα σημάδια που πρέπει να προσέξετε

Ως ενήλικες, όλοι έχουμε τους λόγους μας να αγχωνόμαστε για κάτι, κάποιες φορές. Για κάποιους ανθρώπους όμως, το άγχος δεν φεύγει έτσι απλά. Γίνεται δεύτερη φύση τους και επισκιάζει την καθημερινότητά τους. Πότε λοιπόν, παρουσιάζουμε κάποια μορφή αγχώδους διαταραχής; Ποια είναι τα σημάδια μας προειδοποιούν; Και κάποιοι τρόποι για να την αντιμετωπίσουμε.

Επιμέλεια: Σοφία Κροκιδά

Το άγχος είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα που νιώθουμε όταν βιώνουμε ένα στρεσογόνο ή στενάχωρο γεγονός. Και μόλις λυθεί το πρόβλημα επανερχόμαστε στο φυσιολογικό μας!

Αλλά για μερικούς ανθρώπους, το άγχος γίνεται μία «σταθερά» της ζωής τους και δεν μπορούν να βρουν ηρεμία και γαλήνη. Πολλές φορές μάλιστα,

δεν χρειάζεται να συμβεί κάτι για να αγχωθούμε, κι όμως αγχωνόμαστε ακόμη και με του «ψύλλου πήδημα»!

Πότε και ποια είναι τα σημάδια που δεν πρέπει να αγνοήσετε για να καταλάβετε, αν πάσχετε από κάποια αγχώδη διαταραχή. 

Δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε

Όλοι χρειαζόμαστε αρκετό ύπνο, ώστε να μπορούμε να είμαστε λειτουργικοί μέσα στη μέρα. Αν όμως έχετε κάποια αγχώδη διαταραχή, τότε είναι πιθανόν να μην… ξέρετε από αρκετό ύπνο.

Αν δυσκολεύεστε να κοιμηθείτε ρωτήστε τον εαυτό σας πώς νιώθει. Μήπως σας απασχολεί κάτι που έγινε ή θα γίνει στο άμεσο μέλλον; Είναι σημαντικό να βρείτε τη ρίζα της αϋπνίας σας, πριν το άγχος σας μεγαλώσει.

Αν το αμελήσετε το πιο πιθανό είναι να ξυπνάτε κουρασμένη και να πέφτετε στο κρεβάτι εξουθενωμένοι αλλά και πάλι να μην κοιμάστε. Ένας φαύλος κύκλος ξεκινά, ο οποίος προκαλεί ακόμη περισσότερο άγχος.

Έχετε σωματικά συμπτώματα

Το άγχος μπορεί να είναι μια ψυχολογική κατάσταση αλλά έχει και σωματικά συμπτώματα, όπως εξηγεί η Αμερικανίδα κλινική ψυχολόγος, Dr. Angela Kenzslowe.

«Είναι ο τρόπος του σώματος να αντιδρά, προκαλώντας ταχυπαλμίες, γρήγορες και κοφτές ανάσες, ανεβασμένη αδρεναλίνη, ένταση στους μυς, έντονη εφίδρωση, πονοκεφάλους, εξάντληση και πόνους στο στήθος». Αν νιώθετε κάποια από αυτά συχνά, τότε ίσως έχετε κάποια αγχώδη διαταραχή.

Δεν είναι μάλιστα λίγες οι φορές που άνθρωποι καταλήγουν στα επείγοντα νομίζοντας ότι έχουν πάθει καρδιακή προσβολή, ενώ το μόνο που βιώνουν είναι κρίση πανικού.

Καταφεύγετε στην αυτοθεραπεία

Είναι τέλειο να πηγαίνετε για μια μπίρα μετά τη δουλειά και μετά να γυρνάτε σπίτι για μαραθώνιο σειρών ή ταινιών. Αυτό είναι κάτι που όλοι μας κάνουμε άλλωστε πού και πού, και είναι απόλυτα φυσιολογικό.

Αν όμως βασίζεστε διαρκώς στο ποτό ή σε άλλες δραστηριότητες προκειμένου να ξεφεύγετε από την πραγματικότητα, τότε μάλλον κάτι δεν πάει καλά.

Αν πιάνετε τον εαυτό σας να χρησιμοποιεί συνεχώς μηχανισμούς άμυνας για να ξεχαστεί, ίσως έχετε κάποιου είδους αγχώδη διαταραχή, όπως επισημαίνει η ψυχοθεραπεύτρια Annie Wright.

Πριν καταφύγετε σε αλλεπάλληλες βραδιές με αλκοόλ, άλλων ειδών εξαρτήσεις ή ακόμα και μανιώδη ενασχόληση με κάποια άλλη δραστηριότητα, σκεφτείτε αν διαχειρίζεστε σωστά τα προσωπικά ζητήματα που σας απασχολούν.

Ανησυχείτε υπερβολικά

Όταν έχετε αγχώδη διαταραχή, τότε είναι πολύ πιθανό να ανησυχείτε για κάτι όλη την ώρα. Το άγχος δεν είναι κάποιου είδους φοβία με συγκεκριμένο στόχο. Είναι κάτι χειρότερο.

Έχετε συνεχώς ένα αίσθημα απογοήτευσης και μιζέριας από το πουθενά, και δεν μπορείτε να το σταματήσετε. Όταν αγχώνεστε για κάτι μέχρι να λυθεί, μετά απλά βρίσκετε κάτι άλλο για να αγχωθείτε;  

Μήπως οι φίλοι σας σάς λένε ότι αγχώνεστε υπερβολικά; Είναι ένας καλός τρόπος να διαπιστώσετε ότι κάτι δεν πάει καλά, αφού συνήθως οι άνθρωποι με μεγάλο άγχος δυσκολεύονται να το ελέγξουν ή αναλύουν συνεχώς και την παραμικρή απόφαση που πρέπει να πάρουν στη ζωή τους.

Και μερικά πράγματα που δυσκολευόμαστε να δούμε στον εαυτό μας οι γύρω μας τα βλέπουν πιο εύκολα. Από την άλλη, αν συνεχώς αναζητάτε την επιβεβαίωση από τους άλλους για το πώς είναι η εμφάνισή σας ή αν είναι σωστές οι αποφάσεις, πάλι είναι προβληματικό, όπως επισημαίνει ο σύμβουλος υγείας, Bruce W. Cameron

Δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε

Μήπως δυσκολεύεστε να τελειώσετε μία δουλειά ή να κάνετε με προσοχή κάποια συνηθισμένη δραστηριότητά σας; Μήπως οι σκέψεις που γεμίζουν το μυαλό σας σκοτώνουν την παραγωγικότητά σας; Ίσως φταίει το υπέρμετρο άγχος.

Και αυτό μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στη ζωή σας. Για κάποιους μπορεί να σημαίνει χαμηλές επιδόσεις στη δουλειά ή στη σχολή, ενώ άλλοι μπορεί να αδυνατούν να ολοκληρώσουν ακόμα και μια απλή δουλειά μέσα στο σπίτι.

Για να μην φέρετε τα πάνω κάτω στη ζωή σας, αν τα παραπάνω σας είναι γνώριμα φροντίστε να συζητήσετε με κάποιον ειδικό σχετικά με τη μειωμένη παραγωγικότητά σας και για το τι μπορεί να την προκαλεί. Λίγη βοήθεια μπορεί να αρκεί για να σας επαναφέρει στον σωστό δρόμο.

Δεν σας προκαλεί τίποτα χαρά

Μαζί με όλα τα υπόλοιπα, το άγχος μπορεί ακόμα και να σας κλέψει τη χαρά από τη ζωή. Πράγματα που παλιά σας έδιναν ευχαρίστηση, όπως το μάθημα της γιόγκα ή το εβδομαδιαίο ποτό με την παρέα σας, τώρα σας αφήνουν αδιάφορους.

Αν λοιπόν νιώθετε συνεχώς ότι δεν μπορείτε να χαρείτε με τίποτα, δώστε λίγη προσοχή.

Μπορεί ακόμα οι δραστηριότητες που σας έδιναν ικανοποίηση και χαρά, τώρα  να τις βλέπετε ως εμπόδια ή κάτι που θέλετε να αποφύγετε γιατί περισσότερο σας δυσκολεύουν παρά σας κάνουν καλό.

Αμφισβητείτε συνεχώς τον εαυτό σας

Το άγχος έχει έναν μοναδικό τρόπο να μας κάνει να χάνουμε την πίστη στον εαυτό μας. Μετά από ένα διάστημα μπορεί να μην ακούτε καν τον εαυτό σας ή να μην ξεχωρίζετε, τι σας συμβουλεύει το άγχος και τι το ένστικτό σας.

Είναι σύνηθες για ανθρώπους που αντιμετωπίζουν άγχος να μην εμπιστεύονται την κρίση τους και να φοβούνται να πάρουν οποιαδήποτε απόφαση μόνοι τους.

Αλλά ακόμα κι αν καταλήξετε σε μια απόφαση μπορεί να νιώθετε ότι δεν είναι η σωστή, μόνο και μόνο επειδή είναι δική σας. Αυτό σας ωθεί να αγνοείτε τη γνώση και τη εμπειρία που έχετε σε διάφορα ζητήματα ή να πηγαίνετε κόντρα στο ένστικτό σας. Που σημαίνει ότι σαμποτάρετε τον ίδιο σας τον εαυτό και να καταστρέφετε την αυτοπεποίθησή σας.

Πώς να μειώσετε το άγχος

• Εντοπίστε οτιδήποτε σας προκαλεί άγχος και προσπαθήστε να το αποβάλλετε.
• Ξεκινήστε γιόγκα ή τρέξιμο το πρωί για να χαλαρώνετε.
• Πείτε στον εαυτό σας ότι θα νικήσετε το άγχος βρίσκοντας τρόπους να το μειώνετε στο μέλλον. Για παράδειγμα, αν η δουλειά σας σάς προκαλεί άγχος μιλήστε στον υπεύθυνό σας, ώστε να μην σας φορτώσει με παραπάνω αρμοδιότητες.
• Ξεκινήστε να κρατάτε ημερολόγιο με όλα τα πράγματα για τα οποία νιώθετε ευγνωμοσύνη.
• Αρχίστε να σημειώνετε κάθε πρωί τις σκέψεις που σας αγχώνουν και να δουλεύετε το πως θα τις κάνετε πιο θετικές.