Αν σιχαίνεστε να σας κάνουν κομπλιμέντα, δείτε γιατί
Εάν το να λαμβάνετε κομπλιμέντα από φίλους, συγγενείς ή συναδέλφους σας, σας κάνει να αγχώνεστε ή να αισθάνεστε άβολα, μπορεί να βρείτε παρηγοριά στο γεγονός ότι δεν είστε οι μόνοι. Αλλά, η άρνηση ή η δυσφορία του να δέχεστε ένα κομπλιμέντο δεν βοηθά την αυτοπεποίθησή σας. Καλύτερα είναι να κατανοήσετε τον βαθύτερο λόγο πίσω από τον οποίο δεν μπορείτε να δεχτείτε ένα κομπλιμέντο. Τι συμβαίνει τελικά;
Από την Μαρία Καλοπούλου
Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη από τον ιδρυτή της Acknowledgement Works, Christopher Littlefield, περίπου το 70% των ατόμων συνδέει την αναγνώριση με την αμηχανία ή τη δυσφορία. Αυτή η αναγνώριση θα μπορούσε να μοιάζει με έπαινο από το αφεντικό ή τον συνάδελφό σας μετά από μια ιδιαίτερα αγχωτική παρουσίαση ή ίσως λάβατε ένα καλοπροαίρετο κομπλιμέντο από έναν ευγενικό άγνωστο που ελπίζει να φτιάξει τη μέρα σας.
Ανεξάρτητα από αυτό, το να απαντάς με ένα γρήγορο «ευχαριστώ», ενώ δυσανασχετείς εσωτερικά και απορρίπτεις αμέσως το κομπλιμέντο είναι, στην πραγματικότητα, μια συνηθισμένη αντίδραση.
«Οι άνθρωποι δυσκολεύονται να δεχτούν κομπλιμέντα για διάφορους λόγους. Μερικές φορές, συνδέεται με το κοινωνικό άγχος. Μπορεί επίσης να προκληθεί από συναισθήματα χαμηλής αυτοεκτίμησης ή από τη ζωή χωρίς να βιώνουν θετικά συναισθήματα ευγνωμοσύνης» λέει η κοινωνική λειτουργός Lisa Schuman στο Reader’s Digest.
Οπότε, το να συνεχίζετε τη ζωή σας με την αδυναμία να δεχτείτε κομπλιμέντα δεν εξυπηρετεί ούτε εσάς ούτε την αυτοπεποίθησή σας. Ως εκ τούτου, προτού αντιμετωπίσετε αυτήν την κακή συνήθεια, θα βοηθούσε να κατανοήσετε τον βαθύτερο λόγο πίσω από τον οποίο δεν μπορείτε να δεχτείτε ένα κομπλιμέντο.
Παλεύοντας με την αυτοεκτίμηση
Μία από τις βασικές εξηγήσεις για το γιατί ένα άτομο δυσκολεύεται να δεχτεί τα κομπλιμέντα περιλαμβάνει την αυτοεκτίμηση, ένας όρος που περιγράφει την αυτοεκτίμηση και την αξία ενός ατόμου.
Αυτό περιλαμβάνει το επίπεδο εμπιστοσύνης που έχετε στις ικανότητες, την ταυτότητα και τα ταλέντα σας. Ως εκ τούτου, τα άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση παλεύουν με την αμφιβολία για τον εαυτό τους, την αυτοπεποίθηση και τον φόβο της αποτυχίας.
Ως αποτέλεσμα, αυτά τα άτομα μπορεί να μην είναι εύκολο να δεχτούν φιλοφρονήσεις από άλλους λόγω της αδυναμίας τους να επεξεργαστούν όχι μόνο αρνητικά σχόλια αλλά και θετικά σχόλια, σύμφωνα με μια μελέτη του 2018 που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Social Cognitive and Affective Neuroscience.
Για αυτά τα άτομα, ακόμη και ένα αληθινό και ειλικρινές κομπλιμέντο από ένα φίλο ή αγαπημένο πρόσωπο μπορεί να μην «προσγειωθεί» μέσα του, όπως έπρεπε.
Όσοι έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση δυσκολεύονται να αφομοιώσουν θετικά σχόλια, καθώς δεν ευθυγραμμίζονται με το εσωτερικό τους σύστημα πεποιθήσεων και την αρνητική αυτοαντίληψη.
Από την άλλη, ακόμη και άνθρωποι με υψηλή αυτοεκτίμηση μπορεί επίσης να δυσκολεύονται να λάβουν φιλοφρονήσεις. Αν και η υψηλή αυτοεκτίμηση οδηγεί σε πολλά οφέλη για την ψυχική υγεία, είναι πιθανό να εμφανιστούν υπερβολικά επίπεδα αυτοεκτίμησης – αλλιώς γνωστό ως ναρκισσισμός – που μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που αντιλαμβάνεστε τον έπαινο.
Για παράδειγμα, αυτός ο τύπος ατόμου μπορεί να βλέπει τα κομπλιμέντα ως μια μορφή «καταπάτησης», προκαλώντας τη θετική ανατροφοδότηση να τους μοιάζουν περισσότερο σαν συγκατάβαση παρά σαν κάτι που τους ανυψώνει (Psychology Today).
Αυτό το άτομο απορρίπτει τα κομπλιμέντα, ακόμα κι αν συμφωνεί με αυτά. Ως εκ τούτου, υπάρχει μια επισφαλής ισορροπία μεταξύ υγιών και μη παραγωγικών ή χαμηλών επιπέδων αυτοεκτίμησης, που μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνεστε στα κομπλιμέντα.
Άλλοι λόγοι που δεν σας αρέσουν οι φιλοφρονήσεις
Δεν παρουσιάζουν όλοι όσοι αντιπαθούν τα κομπλιμέντα ανισορροπίες στην αυτοεκτίμηση. Εάν αντιμετωπίζετε κοινωνικό άγχος, πιθανότατα δυσκολεύεστε ήδη να πλοηγηθείτε στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις και η ανταπόκριση σε φιλοφρονήσεις μπορεί να σας φαίνεται δύσκολη υπόθεση.
Επιπλέον, μια μελέτη του 2019 που δημοσιεύτηκε στο Journal of Abnormal Psychology διαπίστωσε ότι όσοι πάσχουν από κοινωνική αγχώδη διαταραχή είναι λιγότερο πιθανό να θυμούνται τους επαίνους και τα κομπλιμέντα αντικειμενικά. Τείνουν να τα θυμούνται ως λιγότερο θετικά από ό,τι ήταν στην πραγματικότητα.
Επιπλέον, τα κομπλιμέντα δεν είναι απαραίτητα καθολικά σε όλους τους πολιτισμούς. Μπορεί να έχουν διαφορετικές σημασίες ανάλογα με το άτομο ή το περιβάλλον.
Αυτό που μπορεί να προορίζεται ως κομπλιμέντο μπορεί να θεωρηθεί μέχρι και προσβολή λόγω πολιτισμικών πλαισίων. Έτσι, αρκετά συχνά, αυτές οι παρεξηγήσεις μπορεί να προκαλέσουν μια αποστροφή προς τα κομπλιμέντα.
Ομοίως, μπορεί να αντιμετωπίσετε ένα ψυχολογικό φαινόμενο που ονομάζεται προκατάληψη επιβεβαίωσης ή την τάση να αποδέχεστε πληροφορίες που επιβεβαιώνουν τις πεποιθήσεις σας, ενώ αγνοείτε πληροφορίες που τις αμφισβητούν.
Σε συνδυασμό με τη γνωστική ασυμφωνία, η οποία εμφανίζεται όταν παλεύετε να επεξεργαστείτε δύο αντιφατικές πεποιθήσεις ταυτόχρονα, η προσπάθεια ενσωμάτωσης νέων θετικών ανατροφοδοτήσεων μπορεί να μοιάζει ανησυχητική.
Τέλος, τα κομπλιμέντα μπορεί να σας κάνουν να νιώθετε άβολα γιατί μπορεί να νιώθετε ότι μπορεί τελικά να σας προκαλέσουν αποτυχία.
«Οι άνθρωποι μπορεί να εκτρέψουν τον έπαινο ως τρόπο προστασίας από μελλοντική αποτυχία, απογοήτευση ή απόρριψη από τους άλλους», δήλωσε στο Harvard Business Review η αναπληρώτρια καθηγήτρια κοινωνικής ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο του Βατερλό, Ντενίζ Μάριγκολντ.
«Ο φόβος είναι ότι αν επιτρέψω στον εαυτό μου να επιτρέψει ένα κομπλιμέντο, και νιώσω καλά με αυτό και καταλήξω να απογοητεύσω τους άλλους ή τον εαυτό μου στο μέλλον, κινδυνεύω να πάρω μια μεγαλύτερη απογοήτευση».
