Cyberchondria: Πώς ο κορωναϊός αυξάνει το φαινόμενο επικίνδυνα!

Από την ημέρα που ξεκίνησε στο διαδίκτυο η ανάρτηση ιατρικών θεμάτων, γύρω στο 1996, με κάποιο μαγικό τρόπο όλοι μας αρχίσαμε να ενημερωνόμαστε ανάλογα με τα εκάστοτε συμπτώματα, κάνοντας τον γιατρό του εαυτού μας! Τώρα, με την εξάπλωση του κορωναϊού, η κατάσταση μοιάζει να έχει ξεφύγει… Τι είναι η διαδικτυακή υποχονδρία; Υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης;

Επιμέλεια: Άντζελα Μολφέτα

Είναι αλήθεια! Ακόμα και με ένα ανεπαίσθητο σύμπτωμα καταφεύγουμε άμεσα στο διαδίκτυο για περισσότερες πληροφορίες, διότι αισθανόμαστε πως η υγεία μας κινδυνεύει, κυριολεκτικά!

Επισκεπτόμαστε εναγωνίως αμέτρητα links με σκοπό να εντοπίσουμε αντίστοιχα άρθρα που θα επιβεβαιώσουν τους φόβους μας! Χάνοντας ώρες μπροστά στην οθόνη με στόχο την ταύτιση των συμπτωμάτων μας με σοβαρές ασθένειες, όμως, το μόνο που πετυχαίνουμε είναι να γεμίζουμε με αρνητικά συναισθήματα και τεράστιο άγχος, επιδεινώνοντας την ψυχολογική μας κατάσταση.

Ο όρος cyberchondria, η μετάφραση και η σημασία του

Το να αναζητά κάποιος ταύτιση των συμπτωμάτων του με σοβαρές ασθένειες και αυτό να γίνεται υπό το κράτος μεγάλου άγχους, έχει χαρακτηριστεί με τον όρο που έχει αναφερθεί από το 2001, σχολιάζοντας σκωπτικά τη συνήθεια πολλών ασθενών να επισκέπτονται τα ιατρεία με εκτυπώσεις σελίδων διάγνωσης από το διαδίκτυο.

Άρχισε όμως να γίνεται γνωστός μετά από μελέτη της Microsoft για τις αιτίες και τις συνέπειες αυτής της «διαδικτυακής υποχονδρίας». Είναι χαρακτηριστικό, δηλώνουν πολλοί γιατροί στη χώρα μας και παγκοσμίως, ότι πολλοί ασθενείς προσέρχονται στο ιατρείο με τυπωμένες σελίδες με πληροφορίες για συμπτώματα που ενδεχόμενως έχουν, αλλά και που επιθυμούν η διάγνωση του κλινικού ιατρού να ταυτίζεται με αυτήν τη διαδικτυακή…διάγνωση»!

Η συγκέντρωση πληροφοριών για ιατρικά θέματα στο διαδίκτυο και η προσπάθεια ταύτισης των συμπτωμάτων με σοβαρές ασθένειες μας γεμίζουν άγχος και επιδεινώνουν την ψυχολογία μας.

Η συνεχής αναζήτηση ιατρικών θεμάτων στο διαδίκτυο κάνει κακό στην υγεία!

Ειδικά αυτήν την περίοδο, ψυχίατροι επισημαίνουν πως ακόμα και άτομα τα οποία δεν είχαν τη συνήθεια να καταφεύγουν στο διαδίκτυο όταν αισθάνονταν κάποια ενόχληση, τώρα εξαιτίας του τεράστιου άγχους που πολλοί βιώνουν λόγω του κορωνοϊού, πλήθος κόσμου έχει μεταβληθεί σε cyberchondria maniacs!

Αποτέλεσμα; Άπειρες, συγκεχυμένες πληροφορίες που όχι μόνο δεν καθησυχάζουν, αλλά αντίθετα προκαλούν περαιτέρω ανησυχία.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, η διαδικτυακή υποχονδρία εκδηλώνεται εξαιτίας κάποιου είδους ψυχαναγκαστικής διαταραχής.

Υπό τη μορφή του κατεπείγοντος λοιπόν, αποτελεί στο μυαλό μας την απάντηση στη μείωση του φόβου ή του άγχους, ενώ στην πραγματικότητα οδηγεί σε αύξηση αυτών των συναισθημάτων.

Όπως θα έχουμε παρατηρήσει, οι πληροφορίες σχετικά με τον κορωνοϊό, μεταβάλλονται καθημερινά. Όσο και να μελετούν τον ιό οι επιστήμονες, η τεκμηριωμένη γνώση επί του θέματος εξακολουθεί να είναι ελλιπής.

Θα πρέπει να καταλάβουμε ότι δεν είναι η ίδια η ασθένεια που μας προκαλεί άγχος, αλλά η ερμηνεία και ο τρόπος που την αντιμετωπίζουμε που μας γεμίζει αρνητικά συναισθήματα.

Με την αναζήτηση λοιπόν, όσο το δυνατόν περισσότερων πληροφοριών, το άγχος γιγαντώνεται! Ακόμα και σε μερικές περιπτώσεις όπου ενδέχεται παράλληλα, να λαμβάνουμε και κάποιες πληροφορίες που μπορούν να βοηθήσουν στο να παραμείνουμε ασφαλείς, το πρόβλημα παραμένει.

Από τη μια, είναι φυσικό να θέλουμε να έχουμε κάποιον έλεγχο σε ένα τόσο απρόβλεπτο περιβάλλον, συλλέγοντας όσο το δυνατόν περισσότερες πληροφορίες, ακόμα και εάν γνωρίζουμε ότι αυτά τα στοιχεία θα μας προκαλέσουν περαιτέρω ανησυχία, στη συνέχεια.

Από την άλλη, όμως, το ζητούμενο είναι να κατανοήσουμε πως δεν είναι η ίδια η κατάσταση που μας προκαλεί το άγχος. Αντίθετα, η ερμηνεία και το πώς ανταποκρινόμαστε σε αυτήν την κατάσταση είναι αυτό που εντείνει τα αρνητικά συναισθήματά μας.

Τρόποι αντιμετώπισης της διαδικτυακής υποχονδρίας

Αφού έχουμε συνειδητοποιήσει πως η cyberochondria μας επηρεάζει αρνητικά, μπορούμε να ακολουθήσουμε μερικούς απλούς τρόπους για να μετριάζουμε το φαινόμενο, άμεσα:

• Δεν καθόμαστε μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή μας! Μόλις μας κυριεύσει το άγχος σε θέματα υγείας ακολουθούμε άλλου είδους ασχολίες, όπως ένας περίπατος έξω από το σπίτι, κάποιο πρόγραμμα ασκήσεων,  οργάνωση παιχνιδιών ή δημιουργικό μαγείρεμα!
• Με το πρώτο σύμπτωμα, δεν επιτρέπουμε να φθάσουμε σε δευτερόλεπτα στο χειρότερο σενάριο, αλλά σκεφτόμαστε πως πρόκειται για μια παροδική ενόχληση που θα εξαφανιστεί μέσα σε λίγα λεπτά.
• Όταν νιώσουμε την ανάγκη να εμβαθύνουμε σε θέματα γύρω από την υγεία είναι σκόπιμο να καθυστερήσουμε την αναζήτηση για μία ώρα. Είναι πολύ πιθανόν, η παρόρμησή μας να έχει ξεπεραστεί.
• Ας περιορίσουμε τις αναζητήσεις σε έναν και μόνο αξιόπιστο διαδικτυακό τόπο, μόνο για μία φορά την ημέρα και με χρονικό όριο τα 10 λεπτά.
• Ακόμη κι αν νομίζουμε ότι είμαστε ευαισθητοποιημένοι στα θέματα της υγείας, δεν χρειάζεται να ενημερωνόμαστε αδιάλειπτα με τις τελευταίες ειδήσεις. Μπορούμε να παρακολουθήσουμε τα νέα, μόνο μία φορά την ημέρα, χωρίς να τα ενστερνιζόμαστε.
• Γενικά, δεν χρειάζεται να δίνουμε βάρος στο αίσθημα της αβεβαιότητας που κυριαρχεί αυτόν τον καιρό. Γνωρίζουμε τους κινδύνους, αλλά μπορούμε να απολαύσουμε στιγμές με την οικογένεια μας, με φίλους ή να απασχοληθούμε με δραστηριότητες που μας ευχαριστούν.

Από επιστημονικής άποψης

Εάν παρ’ όλα αυτά, η cyberchondria εξακολουθεί να μας βασανίζει, είναι σκόπιμο να κλείσουμε ραντεβού με ειδικό ψυχολόγο ή ψυχίατρο. Μια από τις πιο σύγχρονες μεθόδους που εφαρμόζονται με επιτυχία είναι η Γνωστική Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία (ΓΣΨ).

Πρόκειται για μια εξατομικευμένη θεραπεία, προσαρμοσμένη στις συνθήκες της σύγχρονης ζωής, η οποία εστιάζει στο παρόν, διαρκεί για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα και δίνει λύσεις στις δυσκολίες του εδώ και τώρα.

Και για να χρησιμοποιήσουμε το διαδίκτυο προς όφελός μας, μπορούμε να εντοπίσουμε προγράμματα icbt (Internet Cognitive Behavioural Therapy), με στρατηγικές συμπεριφοράς για τη μείωση της αναζήτησης θεμάτων υγείας στο διαδίκτυο!