Δηλαδή έρωτες τέλος;

Στα επόμενα 3 λεπτά θα μάθεις:

• Φουντώνουν ή σβήνουν οι έρωτες στα χρόνια του κορονοϊού;
• Ποιά ηλικιακή ομάδα έχει ανάγκη περισσότερο το «χάπι» του έρωτα αυτή την περίοδο;

Τελετές και προτάσεις γάμου που αναβάλλονται. Σύντροφοι που δοκιμάζονται. Σύζυγοι που ανακαλύπτουν τι πραγματικά θα πει να είσαι παντρεμένος επί 24ωρου βάσεως. Ερωτευμένοι που δυσκολεύονται ή αδυνατούν να συναντηθούν. Μέσα στο γενικό «pause» που έχει πατήσει ο πλανήτης, φαίνεται ότι έχει παγώσει και ο έρωτας. Ή μήπως όχι;  “Μάλλον σαν καζάνι που βράζει με κλειστό καπάκι θα μπορούσε να παρομοιαστεί ο έρωτας την εποχή του κορονοϊού. Με την καλή και την κακή σημασία της φράσης“, αναφέρει ο Γιώργος Παπαγεωργίου, Ψυχοδυναμικός Ψυχολόγος, Διευθυντής της Ψυχικής Φροντίδας (www.psychikifrontida.gr). Τι ακριβώς, όμως, εννοεί;

Κύριε Παπαγεωργίου, κάποιοι υποστηρίζουν ότι οι έρωτες ανθίζουν υπό συνθήκες πίεσης; Ισχύει αυτό; Εν μέσω πανδημίας και μέτρων καραντίνας και κοινωνικής απομάκρυνσης;

Ναι, ισχύει, αλλά με μία μικρή προσθήκη: είναι οι ΝΕΟΙ έρωτες που ανθίζουν υπό πίεση. Αυτοί οι έρωτες αναμένουμε να ανθίσουν, δηλαδή να «φουντώσουν», λόγω της πίεσης. Βέβαια, η πρόγνωσή τους είναι εξίσου αμφίβολη για τα αμέσως επόμενα χρόνια, όπως όλοι οι έρωτες που τελειώνουν την περίοδο ωρίμανσής τους.

Αν θέλετε κάποιον χρονικό προσδιορισμό για το τι ορίζεται «νέος» έρωτας, θα αναφέρω ότι είναι ο έρωτας που προέκυψε ως ερωτική σχέση μέσα στο τελευταίο εξάμηνο ή η σχέση μεταξύ εκείνων που ζουν μαζί το τελευταίο έτος ή διετία ή η κρυφή-ρομαντική σχέση με περιορισμούς. Συχνά αυτοί οι νέοι έρωτες είναι και «απελπισμένοι» έρωτες κι αυτό τους δίνει μία πολύ ρομαντική, τρυφερή νότα που τους βοηθάει να ανθίζουν (δηλαδή να εκδηλώνονται) δραματοποιημένοι κι έντονοι, περισσότερο από τους άλλους.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι με το “Μένουμε Σπίτι” αναμένεται αύξηση των σεξουαλικών συνευρέσεων, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει σε baby boom σε ένα περίπου χρόνο. Όπως ισχύει δηλαδή σε καιρούς πολέμου. Συμφωνείτε με αυτό; 

Σε αυτή την περίπτωση είναι αναμενόμενο να αυξάνονται και οι σεξουαλικές συνευρέσεις, κυρίως λόγω περισσότερου διαθέσιμου χρόνου και δευτερευόντως ως αντίδραση στο στρες. Και πάλι όμως αυτό ισχύει περισσότερο για τους νέους έρωτες που ανέφερα πιο πάνω. Αντίθετα, στα ζευγάρια που είναι χρόνια μαζί μπορεί το στρες να τους υποβαθμίσει ακόμη περισσότερο μία ήδη περιορισμένη σεξουαλική ζωή.

Πρέπει να πούμε πάντως ότι όλο αυτό που ζούμε με τον κορονοϊό, παρότι είναι πολύ έντονο, είναι πολύ σύντομο ως διάστημα για να μπορέσει κανείς να βγάλει τέτοια γενικά συμπεράσματα. Να υπενθυμίσω ότι το babyboom συμβαίνει μετά τον πόλεμο κι όχι κατά τη διάρκειά του. Έρχεται ως μία αντίδραση ανακούφισης από τα ψυχικά δεινά του πολέμου, αλλά προσοχή, είναι και μία ασυνείδητη προσπάθεια αναπλήρωσης των απωλειών της κοινωνίας.

Πιστεύετε ότι η κρίση στις ήδη προβληματικές σχέσεις οξύνεται; Στην Κίνα διαπιστώθηκε αύξηση των διαζυγίων. Θεωρείται ότι η τάση αυτή θα ισχύει και για τις άλλες χώρες όπου εφαρμόστηκε η καραντίνα; 

Η κρίση με τον κορονοϊό φέρνει μεγάλα δεινά στις προβληματικές σχέσεις κι αυτό θα φέρει μεγάλους κλυδωνισμούς σε γάμους και συμβιώσεις, πράγμα το οποίο θα αρχίσει να φανερώνεται τους επόμενους μήνες. Διότι, εφόσον η κρίση αυξάνει την ανάγκη κοινωνικής αποστασιοποίησης, αυξάνει και το χρονικό διάστημα που το ζευγάρι αναγκάζεται να μείνει μαζί. Άρα, αυξάνει και την ημερήσια τριβή στο προβληματικό ζευγάρι (το ζευγάρι δηλαδή που είχε ήδη προβλήματα στη σχέση του), πράγμα που αυξάνει την πιθανότητα συγκρούσεων.

Όντως τα διαζύγια αυξήθηκαν στην Κίνα, όμως μην ξεχνάτε πως εκδίδονται ευκολότερα από τα δικά μας. Στην Ελλάδα τα διαζύγια είναι πιο χρονοβόρα, πιο απαιτητικά από ψυχική άποψη κι αυτό είναι ανασταλτικός παράγοντας. Το τι γίνεται στην Κίνα δεν είναι αντιπροσωπευτικό για τη δική μας κοινωνία, δεδομένου ότι έχουμε μεγάλες πολιτισμικές διαφορές. Πάντως σε κάθε περίπτωση τέτοιου είδους συμπεράσματα απαιτούν βάθος χρόνου (οπωσδήποτε πάνω από έτος), που ακόμα δεν υπάρχει.

Η καραντίνα υποχρέωσε κάποιους παντρεμένους με παιδιά να καταλάβουν τι θα πει να είσαι παντρεμένος με παιδιά. Μιλάμε για μια γενιά που η επαφή με την οικογένεια στο σπίτι μετριέται σε λίγες ώρες ημερησίως. Ποια είναι η άποψή σας γι΄ αυτό; Πιστεύετε ότι απολαμβάνουν τον υποχρεωτικό – κατά κάποιο τρόπο – χρόνο με την οικογένειά τους και τους ή τις συντρόφους τους ή μήπως όχι;  

Η κοινωνία μας έχει αυξανόμενα παντρεμένους, που έξω από το σπίτι ζουν και συμπεριφέρονται σαν ανύπαντροι. Η καραντίνα εξ ορισμού επιβάλλει περισσότερες ώρες στο σπίτι κι αυτό είναι διατάραξη μιας συμπεριφοράς που λειτουργούσε αντισταθμιστικά στις πιέσεις που έχει ένας κακός γάμος ή μία κακή συμβίωση.

Άρα, αυξανόμενα πολλοί παντρεμένοι θα διαπιστώσουν (διαπιστώνουν ήδη) πως δεν τους αρέσει καθόλου ο γάμος τους και οι σχετικές αποφάσεις σε ένα σύντομο βάθος χρόνου θα αρχίσουν να φανερώνονται, είτε με αυξανόμενες εξωσυζυγικές σχέσεις είτε με διαζύγια.

Η καραντίνα εξ ορισμού επιβάλλει περισσότερες ώρες στο σπίτι κι αυτό είναι διατάραξη μιας συμπεριφοράς που λειτουργούσε αντισταθμιστικά στις πιέσεις που έχει ένας κακός γάμος ή μία κακή συμβίωση.

Υπάρχει απαγόρευση μετακίνησης … αυτό δυσκολεύει τα ζευγάρια σε εξωσυζυγική σχέση. Θα “πεθάνουν” πιστεύετε αυτοί οι παράνομοι έρωτες;

Όχι βέβαια. Η ψυχική ανάγκη που τους δημιούργησε και που τους εξυπηρετεί δεν σβήνει έτσι εύκολα. Θα δούμε πως οι «απελπισμένοι έρωτες» θα φουντώσουν, αφού όσοι διατηρούν ήδη εξωσυζυγικές σχέσεις, θα διαπιστώσουν πως αυτές, λόγω του μειωμένου χρόνου που επενδύεται πάνω τους (λόγω της καραντίνας), θα αποκτήσουν μία ακόμα περισσότερο ρομαντική και ποθητή χροιά που τις κάνει ελκυστικότερες.  Άρα να αναμένουμε πως οι «απελπισμένοι έρωτες» θα … φουντώσουν.

Οι έφηβοι … έχουν κι αυτοί δικαίωμα στον έρωτα. Μια γενιά ήδη εγκλωβισμένη στην επικοινωνία μέσω δικτύων, τώρα περιορίζεται ακόμα περισσότερο. ” Όνειρο θερινής νυκτός” οι έρωτες γι΄ αυτή τη γενιά; 

Σε γενικές γραμμές, οι έφηβοι είναι περισσότερο κοινωνικοί από τους ενήλικες, άρα η κοινωνική αποστασιοποίηση όντως τους περιορίζει περισσότερο. Όμως, αυτό που ίσως δεν γνωρίζετε είναι ότι έχουν μεγαλύτερη ικανότητα σε αντισταθμιστικές συμπεριφορές. Έχουν ιδιαίτερα αυξημένη ικανότητα να κρατούν επαφές, μέσα από διαδίκτυο για παράδειγμα, καθώς και να βρίσκουν νέους τρόπους επικοινωνίας. Θα δούμε (βλέπουμε ήδη) πως γρήγορα βρίσκουν τρόπους να ανταποκριθούν, όπως επίσης βρίσκουν δρόμους για να είναι ευτυχισμένοι, πιο εύκολα από ό,τι εμείς.

Τώρα, ειδικά για τη νέα γενιά, οι έρωτες δεν είναι ποτέ «Όνειρο θερινής νυκτός». Είναι πραγματικότητα και τους συμβαίνει. Μάλιστα, οι τωρινοί έφηβοι μπορούν να εισέλθουν σε ευτυχισμένη κατάσταση πολύ ευκολότερα  από τους σημερινούς ενήλικους, σε σχετικά νεαρή παραγωγική ηλικία (25 με 40 ετών), οι οποίοι έχουν υποστεί όλα τα συναισθηματικά δεινά της οικονομικής κρίσης που υπάρχει εδώ και μία δεκαετία. Πιστεύω πως αυτή ακριβώς την ηλικιακή κατηγορία θα χτυπήσει ιδιαίτερα η εποχή του κορονοϊού.

Για την ηλικιακή ομάδα που αναφέρετε με τις τόσες πιέσεις και τόσες σκοτούρες, πιστεύετε ότι υπάρχει χώρος στη σκέψη ή ψυχική διάθεση για έρωτα;

Ίσως να είναι αυτοί που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη το «χάπι» του έρωτα, περισσότερο από τους υπόλοιπους.

Ο Γιώργος Παπαγεωργίου είναι διευθυντής & επόπτης επιστημονικού προσωπικού στη Ψυχική Φροντίδα. Έχει σπουδάσει Ψυχολογία στην Αγγλία και έχει κάνει μεταπτυχιακή εκπαίδευση στην Ψυχολογία της Υγείας. Παρότι έχει λάβει αρχικά Συστημική εκπαίδευση, πλέον τον ελκύει η προσέγγιση Σχεσιακής Ψυχανάλυσης (Relational Psychoanalysis). Έχει μεγάλη εμπειρία στην παρακολούθηση και παροχή συμβουλών σε θεραπευόμενους με κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές, χαρακτηρολογικές δυσλειτουργίες. Έχει συνιδρύσει την εταιρεία “Ψυχική Φροντίδα ΙΚΕ” (www.psychikifrontida.gr) και μεταξύ άλλων συμβουλεύει με εποπτικό ρόλο τούς επιστημονικούς συνεργάτες της “Ψυχικής Φροντίδας”. Η πλούσια εμπειρία του τον οδήγησε στη δημιουργία της πρώτης οργανωμένης μονάδας παροχής ψυχικής φροντίδας κατ’ οίκον στην Ελλάδα. Είναι μέλος των Group Analytic Society International και International Association for Relational Psychoanalysis & Psychotherapy (IARPP) – ΗΠΑ.