Κατάθλιψη: Τι είναι και πώς αντιμετωπίζεται

Ένας ύπουλος εχθρός της καθημερινότητάς μας που, σε περιόδους οικονομικής κρίσης, εξαπλώνεται με απειλητικούς ρυθμούς. Πού οφείλεται, πώς την αναγνωρίζουμε και τι μπορούμε να κάνουμε για να την αντιμετωπίσουμε αποφασιστικά.

Από τη Δέσποινα Σάμψων

Για τις περισσότερες από εμάς, η διαφορά ανάμεσα στην κατάθλιψη και την πεσμένη διάθεση είναι ξεκάθαρη. Όταν πάνε όλα στραβά, θα ήμαστε ανόητες, αν συνεχίζαμε να αγνοούμε το πρόβλημα και να χαμογελάμε. Θα αισθανόμαστε χάλια αλλά σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα, θα ανακτούσαμε τις δυνάμεις μας. Όταν, όμως, αυτό το αίσθημα της απελπισίας μας τραβάει σαν βαρίδι προς τα κάτω, τότε τα πράγματα μπορεί να είναι περισσότερο σοβαρό και να χτυπάει το καμπανάκι της κατάθλιψης.

Τι προκαλεί την κατάθλιψη;

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι είναι τόσο κοινό ιατρικό πρόβλημα που περίπου ένας στους πέντε ενήλικες καταγράφεται να αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας κάθε χρόνο. Ωστόσο είναι δύσκολο να καταγραφεί ακριβής αιτία. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να αναπτύξουν κατάθλιψη μετά από ένα δυσάρεστο γεγονός – ανθρώπινη απώλεια ή διαζύγιο. Σε άλλες περιπτώσεις, ενδέχεται να μην υπάρχει συγκεκριμένη αιτία. Αυτό που σημειώνουν οι ειδικοί είναι μια γενετική προδιάθεση, πράγμα που σημαίνει ότι η πιθανότητα ανάπτυξης μπορεί να τρέχει στο οικογενειακό DNA. Οι γυναίκες τείνουν να αναπτύσσουν κατάθλιψη συχνότερα από τους άνδρες είτε μετά τον τοκετό (επιλόχεια κατάθλιψη) ή στη διάρκεια της εμμηνόπαυσης. Κάτι που είναι εξίσου ενδιαφέρον είναι ότι σε άτομα με κατάθλιψη παρατηρούνται χαμηλά επίπεδα σεροτονίνης. Αν αξιολογήσουμε την πληροφορία ότι ένα σημαντικό ποσοστό της σεροτονίνης του σώματός μας παράγεται στο γαστρεντερικό σωλήνα μπορούμε να διαπιστώσουμε ότι η καλή υγεία του γαστρεντερικού συστήματος συνδέεται με εκείνη του εγκεφάλου μας.

Αναγνωρίζουμε τα σημάδια

Ψυχολογικά συμπτώματα

συνεχής αρνητική διάθεση ή θλίψη
απελπισία και αίσθημα έλλειψης βοήθειας
χαμηλή αυτοεκτίμηση
συχνότητα ξεσπάσματος σε κλάματα
διαρκής ενόχληση
υπερευαισθησία και δυσανεξία σε άλλους
έλλειψη κινήτρων ή ενδιαφέροντος
δυσκολία λήψης αποφάσεων
απουσία απόλαυσης καθημερινών πραγμάτων
συχνές σκέψεις αυτοκαταστροφής
σκέψεις αυτοκτονίας

Φυσικά συμπτώματα

κακός ύπνος, δυσκολία στον ύπνο, ξύπνημα κατά τη διάρκεια της νύχτας και νωρίς το πρωί
χαμηλά επίπεδα ενέργειας
μειωμένη όρεξη ή υπερκατανάλωση τροφής
απώλεια σεξουαλικής όρεξης
ανεξήγητοι πόνοι

Κοινωνικά συμπτώματα

κοινωνική απομόνωση
προβλήματα σχέσεων
κακή απόδοση στην εργασία
κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ

Πώς θεραπεύεται;

Αν και υπάρχει ακόμα κόσμος που υποφέρει από αυτή και την ταυτίζει με προσωπική ήττα, η κατάθλιψη είναι ένα ιατρικό πρόβλημα που πρέπει να αναγνωριστεί και να αντιμετωπιστεί με την κατάλληλη θεραπεία. Αυτό που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι η θεραπεία και η αποκατάσταση είναι συχνά διαδικασίες που διαρκούν περισσότερο από άλλες ιατρικές καταστάσεις αλλά έχουν αποτέλεσμα και το πρόβλημα μπορεί να ξεπεραστεί.

Δείτε Επίσης

Η κατάθλιψη δεν είναι επιλογή, είναι μια μορφή εγκεφαλικής βλάβης

Συχνά το δυσκολότερο είναι η αναγνώριση των συμπτωμάτων και η αναζήτηση βοήθειας.

Ένας γενικός παθολόγος είναι ο πρώτος άνθρωπος στον οποίο μπορούμε να απευθυνθούμε για να μας κατευθύνει. Αυτή τη στιγμή η ψυχιατρική και οι εξειδικευμένοι γιατροί συνδυάζουν φαρμακευτική αγωγή και συγκεκριμένα πρωτόκολλα ψυχοθεραπείας. Τα αντικαταθλιπτικά με πιο γνωστά τα SSRI (επιλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης) είναι στην πρώτη γραμμή προκειμένου τα επίπεδα της σεροτονίνης να αυξηθούν. Είναι γνωστό ότι η σεροτονίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής (αγγελιοφόρος που μεταφέρει σήματα μεταξύ νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο), ο οποίος επηρεάζει θετικά τη διάθεση, τα συναισθήματα και τον ύπνο. Από την άλλη πλευρά, η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT) εφαρμόζεται σε περιπτώσεις κατάθλιψης, αγχώδους διαταραχής και διαχείρισης θυμού και περιλαμβάνει σε γενικές γραμμές την κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι διαδικασίες της σκέψης οδηγούν σε συγκεκριμένα μοντέλα συμπεριφοράς. Ο σκοπός της θεραπείας είναι να βοηθήσει τον ασθενή να αναπτύξει μια στρατηγική προκειμένου να αναγνωρίσει τι είναι αυτό που τον παρακινεί να αναπτύξει συγκεκριμένα συμπτώματα.