«Μικρο-ευτυχία»: Μήπως αυτό είναι που χρειαζόμαστε όλοι αυτή τη στιγμή;

Όσο κι αν θέλαμε να ελπίζουμε ότι τα προβλήματα του κόσμου θα εξαφανιστούν ξαφνικά, δεν φαίνεται ότι πρόκειται να συμβεί. Σωστά; Οι συνεχιζόμενοι πόλεμοι και οι συγκρούσεις σε πολλά μέρη του κόσμου, οι νέοι οικονομικοί φόβοι και οι συναισθηματικές πληγές που άφησε η πανδημία δεν είναι πράγματα από τα οποία μπορούμε απλά να ξεφύγουμε. Νιώθετε το βάρος αυτών των μαύρων σύννεφων; Τότε μπορεί να είναι καιρός να επανασυνδεθείτε με «τα μικρά πράγματα». Στιγμές μικρο-ευτυχίας, μικρές δόσεις χαράς – ή απλά ωραία πράγματα που μας προκαλούν ευεξία μπορεί να αποδειχθούν σωτήριες σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς.

Συμβουλεύουν: Η Dr Andrea Giraldez–Hayes, κλινική διευθύντρια του Κέντρου Ευεξίας και Ψυχολογικών Υπηρεσιών στη Σχολή Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου του Ανατολικού Λονδίνου και ο καθηγητής Bruce Hood, του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ

Με όλες αυτές τις μεγάλες ανακατατάξεις, την ανησυχία και την ανασφάλεια που προκαλούν μπορεί να ακούγεται τετριμμένο να μιλάμε για μικρές χαρές – αλλά μπορούν να κάνουν τη διαφορά, λέει η Dr Andrea Giraldez-Hayes.

Δημιουργώντας ευτυχισμένες στιγμές

Αυτή τη στιγμή, «είναι πολύ εύκολο να αρχίσεις να βλέπεις τη σκοτεινή πλευρά των πάντων και να νιώθεις ανησυχία και άγχος», αναγνωρίζει η Giraldez-Hayes, κάτι που μπορεί να κάνει «δύσκολο να συνδεθούμε με την ευημερία μας».

Ωστόσο, πολλοί ειδικοί της θετικής ψυχολογίας έχουν εξετάσει τα δομικά στοιχεία της ευτυχίας ή τα πράγματα που τροφοδοτούν τα αποθέματά μας για καλή αίσθηση – και δίνεται μεγάλη έμφαση στις μικρές στιγμές.

«Η ιδέα είναι, ότι μπορείτε να δημιουργήσετε αυτές τις στιγμές, και ακόμη και ένα μικροσκοπικό πράγμα μπορεί να έχει αντίκτυπο στη νοοτροπία σας και στο πώς αισθάνεστε», λέει η Giraldez-Hayes. «Είναι κάτι που πρέπει να το εξασκήσετε συνειδητά. Πρέπει να αναζητήσετε αυτές τις ευκαιρίες – δεν είναι κάτι που πρόκειται απλώς να συμβεί».

Το τι είναι αυτές οι «μικροστιγμές» είναι κάτι πολύ προσωπικό – όπως να απολαμβάνετε τον πρωινό σας καφέ σε εξωτερικούς χώρους, μια βόλτα στο πάρκο πριν από τη δουλειά, να κάθεστε δίπλα στη θάλασσα για να διαβάσετε το βιβλίο σας – αλλά η Giraldez-Hayes λέει ότι υπάρχουν ορισμένα βασικά πράγματα που τείνουν να είναι καθολικά. Αυτά περιλαμβάνουν την καλοσύνη, τη βοήθεια προς τους άλλους και την αίσθηση σύνδεσης με τους άλλους.

Οι μικρές στιγμές χαράς είναι κάτι πολύ προσωπικό. Αλλά υπάρχουν και πράγματα που τείνουν είναι καθολικά. Αυτά περιλαμβάνουν την καλοσύνη, τη βοήθεια προς τους άλλους και την αίσθηση σύνδεσης με τους άλλους.

«Αυτό δεν σημαίνει μόνο να βγεις για δείπνο με έναν φίλο», λέει η Giraldez-Hayes. «Θα μπορούσε να είναι απλά, όταν πάτε για τον καφέ σας το πρωί να ανταλλάξετε κάποια καλά λόγια με το άτομο που ετοιμάζει τον καφέ ή έχετε μια συζήτηση με κάποιον τυχαία. Αυτή η επαφή με άλλους ανθρώπους βοηθάει πολύ».

Σημασία έχει όμως η καθημερινή πτυχή. «Είναι σαν να πηγαίνεις στο γυμναστήριο – δεν μπορείς να το κάνεις μία φορά στο τόσο και μετά να πιστεύεις ότι [τα αποτελέσματα] θα διαρκέσουν για πάντα», εξηγεί η Giraldez-Hayes. Είναι επίσης σημαντικό να το εξασκείτε αυτή την τακτική από πρόθεση, συνειδητά.

Χρειάζεται και ρεαλισμός

Όλα όμως έχουν ένα σημείο καμπής. Ακόμη και το να είσαι θετικός δεν είναι πάντα, τόσο… θετικό. Για παράδειγμα, η λεγόμενη «τοξική θετικότητα» – το να αναγκάζουμε τους εαυτούς μας να κάνουμε μια θετική στροφή σε όλα, προτού έχουμε την ευκαιρία να αισθανθούμε, πόσο μάλλον να επεξεργαστούμε αυτό που πραγματικά συμβαίνει – δεν είναι χρήσιμο για κανέναν.

Ο καθηγητής Bruce Hood, ο οποίος ηγείται του μαθήματος «Επιστήμη της Ευτυχίας» του Πανεπιστημίου του Μπρίστολ, προειδοποιεί να μην γίνουν υπερβολικά δεσμευτικές οι «εντολές της ευτυχίας».

Ναι, υπάρχουν ενδείξεις ότι αυτή η προσέγγιση στη μικρο-ευτυχία μπορεί να είναι ευεργετική – ο Hood σίγουρα δεν είναι εδώ για να πει ότι δεν είναι αυτό το ζητούμενο – αλλά πιστεύει ότι είναι χρήσιμο να θυμόμαστε ότι υπάρχουν περισσότερα στην εικόνα.

«Συνήθως με ρωτούν “Ποιες είναι οι κορυφαίες πέντε συμβουλές σου;” και πάντα λέω ότι δεν πρόκειται να τις δώσω». «Επειδή υποδηλώνει ότι υπάρχει κάποιο είδος ανεπάρκειας. Και μοιάζει σαν – το μόνο που χρειάζεται να κάνουμε είναι αυτό, και τότε θα είμαστε καλά – αλλά θα ήταν ανειλικρινές να το πούμε αυτό. Δεν σημαίνει ότι αυτά τα πράγματα είναι άσκοπα. Έχουν νόημα, αλλά πρέπει να τα δούμε στο πλαίσιο της προσπάθειας να ζήσουμε μια πιο σκόπιμη, αφοσιωμένη ζωή».

«Πρέπει να έχουμε κάποια ισορροπία», προσθέτει ο Hoods. «Οι αλλαγές που μπορούμε να κάνουμε είναι ωφέλιμες, αλλά δεν πρέπει να πιστεύουμε ότι ξαφνικά θα είμαστε παραληρηματικά ευτυχισμένοι και νομίζω ότι αυτό είναι ένα σημαντικό μήνυμα για να το υπενθυμίσουμε στους ανθρώπους».

Προτείνει να εστιάσουμε στη «διαδικασία» (κάνω τα πράγματα) αντί να δίνω υπερβολική έμφαση σε ένα αναμενόμενο αποτέλεσμα (αν το κάνω αυτό, θα είμαι χαρούμενος).

Ξεχάστε τον αυτόματο πιλότο

Αυτό εγείρει ένα άλλο ερώτημα: τι σημαίνει να είσαι ευτυχισμένος;

«Δεν υπάρχει ένας ενιαίος ορισμός της ευτυχίας. Σημαίνει διαφορετικά πράγματα για διαφορετικούς ανθρώπους και καλύπτει μια ποικιλία συναισθηματικών καταστάσεων, καθώς και γνωστικές καταστάσεις, όπως το να είσαι ικανοποιημένος με τη ζωή σου», λέει ο Hood.

«Εμβαθύνοντας, σημαίνει μια αίσθηση δέσμευσης, επιτυχίας, προόδου, όλα αυτά τα είδη λέξεων που όμως δεν σημαίνουν απαραίτητα ότι βρίσκεσαι σε μια ανεβασμένη θετική ψυχική κατάσταση. Υπάρχουν πολύ περισσότερες αποχρώσεις. Και πρέπει να έχεις αρνητικά στη ζωή για να εκτιμάς πραγματικά τα θετικά», λέει ο Hood. «Αυτή είναι η βασική λειτουργία του πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος».

Ωστόσο, όπως κι αν επιλέξετε να πλοηγηθείτε, αυτή η αίσθηση της δέσμευσης και της συνειδητής πρόθεσης φαίνεται βασική. Και είναι σημαντικό να σκεφτείτε τι σημαίνει αυτό για εσάς – προσέξτε την παγίδα να συγκρίνετε την ευτυχία σας με την ευτυχία κάποιου άλλου, «γιατί πάντα εκεί θα νιώθουμε ανεπαρκείς», λέει ο Hood.

«Ένα πράγμα που θα έλεγα, είναι ότι τείνουμε να ζούμε τη ζωή μας με τον αυτόματο πιλότο. Έχουμε συγκεκριμένους στόχους και προσδοκίες, ασχολούμαστε με την καθημερινότητά μας, δεν κάνουμε μία παύση για να αναρωτηθούμε γιατί κάνουμε αυτά που κάνουμε και τι είναι αυτά που κάνουμε. Περνάμε πολύ χρόνο χωρίς να εστιάζουμε σε αυτό που πραγματικά κάνουμε στη ζωή μας, σημειώνει ο Hood.