Νέα έρευνα: Μοναχικοί άνθρωποι: Πώς το εξηγεί η επιστήμη;
Η μοναξιά συνδέεται τόσο με σωματικές όσο και με ψυχικές παθήσεις. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα στην οποία πήραν μέρος μελετητές από διάφορα Πανεπιστήμια του κόσμου, πάνω από τις μισές περιπτώσεις μοναξιάς έχουν τη βάση τους στη συναισθηματική ρύθμιση.
Από τη Σοφία Κροκιδά
Οι μοναχικοί άνθρωποι τείνουν να χρησιμοποιούν δυσλειτουργικές στρατηγικές όπως το αναμάσημα των ίδιων σκέψεων, το να κατηγορούν τον εαυτό τους και τους γύρω τους και η καταστροφολογία.
Η νέα έρευνα υποστηρίζει πως αυτό μπορεί να εξηγηθεί εν μέρει με τη στρατηγική συναισθηματικής ρύθμισης που ακολουθεί ο καθένας.
Τι σημαίνει να νιώθει κανείς μοναξιά;
Μοναξιά σημαίνει να βιώνει κανείς δυσάρεστα συναισθήματα όπως άγχος και θλίψη λόγω μεγάλης κοινωνικής απομόνωσης και απουσίας τρυφερότητας και στενών σχέσεων.
Το να νιώθει κάποιος μοναξιά δεν είναι το ίδιο με το να είναι μόνος. Κάποιος μπορεί να είναι μόνος και να μην νιώθει μοναξιά, ενώ κάποιος άλλος να είναι μέσα σε κόσμο και να νιώθει μοναξιά.
Όσοι νιώθουν μοναξιά έχουν την αίσθηση πως είναι οδυνηρά αποκομμένοι από τους γύρω τους, απομονωμένοι, χωρίς κάποιον στον οποίο να μπορούν να στηριχτούν συναισθηματικά. Οι μοναχικοί άνθρωποι συχνά πιστεύουν ότι κανείς δεν τους καταλαβαίνει, κανείς δεν τους ξέρει πραγματικά και κανείς δεν ενδιαφέρεται να τους γνωρίσει.
Η μοναξιά, και κυρίως η χρόνια, έχει συνδεθεί πολλές φορές με προβλήματα υγείας όπως το άγχος, η κατάθλιψη, η αϋπνία αλλά και τα εγκεφαλικά, οι καρδιακές παθήσεις και η παχυσαρκία.
Τα αίτια της μοναξιάς δεν είναι ξεκάθαρα
Σε κοινωνικό επίπεδο, η χρήση των social media κάποιες φορές εξηγεί τα αυξημένα αισθήματα μοναξιάς στους ενήλικες. Επίσης, η πανδημία συνέβαλε στο να πολλαπλασιαστούν οι μοναχικοί άνθρωποι παγκοσμίως.
Πολλοί μοναχικοί άνθρωποι έχουν την ανάγκη και τη διάθεση να κάνουν φίλους αλλά δεν μπορούν να το καταφέρουν. Οι πιο συχνοί λόγοι είναι η έλλειψη εμπιστοσύνης, ο περιορισμένος χρόνος, η επιλεκτικότητα και ο φόβος απόρριψης.
Μπορεί η μοναξιά να συνδέεται και με το πώς διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας;
Για τις απαντήσεις στρεφόμαστε σε πρόσφατη έρευνα που διεξήχθη στην Αμερική, σε ενήλικες από 18 έως 88 ετών. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο στο οποίο βαθμολόγησαν διαφορετικές συναισθηματικές μετρήσεις και μετρήσεις σχετικές με τη μοναξιά.
Τα αποτελέσματα έδειξαν πως ο τρόπος που ρυθμίζονται τα συναισθήματα κάθε ανθρώπου μπορεί να προβλέψει τη μοναξιά.
Συγκεκριμένα, η αυξημένη μοναξιά συνδέεται με τη χρήση μιας σειράς δυσπροσαρμοστικών ρυθμίσεων της συμπεριφοράς, και κυρίως το να κατηγορούν τον εαυτό τους και τους άλλους και το να αναλώνονται συνεχώς στις ίδιες σκέψεις. Συνδέεται επίσης, αν και πιο σπάνια, με τις πρακτικές της επαναξιολόγησης και της αναπλαισίωσης.
Οι άνθρωποι που νιώθουν ιδιαίτερα μόνοι είναι και αυτοί που αποζητούν κοινωνική επαφή ώστε να καλύψουν τις προσωπικές τους ανάγκες
Σύμφωνα με την έρευνα, άτομα με υψηλά επίπεδα μοναξιάς είχαν επίσης την τάση να κρύβουν τα συναισθήματά τους και να καταπιέζονται, ώστε να μην εκφραστούν. Επίσης, όχι μόνο δεν ζητούσαν αλλά και απέρριπταν κάθε κοινωνική στήριξη ως βοήθεια.
Τα αποτελέσματα λοιπόν αποκάλυψαν το εξής παράδοξο:
Οι άνθρωποι που νιώθουν ιδιαίτερα μόνοι είναι και αυτοί που αποζητούν κοινωνική επαφή, ώστε να καλύψουν τις προσωπικές τους ανάγκες. Παρ’ όλα αυτά ανταποκρίνονταν στα αρνητικά τους συναισθήματα καταπιέζοντας τον εαυτό τους και αποφεύγοντας τις κοινωνικές επαφές.
Οι συμπεριφορές αυτές είναι φυσικό να διαιωνίζουν τα συναισθήματα μοναξιάς και κοινωνικής αποξένωσης.
Στρατηγικές δυσπροσαρμοστικής συμπεριφοράς
Οι διαφορές στον τρόπο που χειριζόμαστε τα συναισθήματά μας ίσως εξηγεί γιατί κάποιοι βιώνουν τη μοναξιά πιο έντονα από άλλους. Στην παραπάνω έρευνα οι πιο μοναχικοί άνθρωποι έδειξαν μεγαλύτερη τάση στη χρήση δυσπροσαρμοστικών συναισθηματικών συμπεριφορών όπως:
- Απόδοση ευθυνών: το να αντιδρά κανείς σε δυσάρεστες εμπειρίες κατηγορώντας είτε τον εαυτό του είτε τους γύρω του
- Καταστροφολογία: η επικέντρωση ή έμφαση στην τρομερή, φρικτή, αφόρητη όψη μιας κατάστασης
- Εκφραστική καταστολή: το να κρύβει κανείς τα συναισθήματά του και να αποτρέπει την έκφρασή τους
- Απόρριψη / αποτράβηξη: η αποφυγή κοινωνικών καταστάσεων ως τρόπος αντιμετώπισης άβολων συναισθημάτων
- Αναμάσημα αρνητικών σκέψεων: το να υπεραναλύει κανείς συναισθήματα και σκέψεις που σχετίζονται με δυσάρεστα γεγονότα
Επίσης, οι πιο μοναχικοί άνθρωποι, σύμφωνα με την έρευνα, ήταν λιγότερο πιθανό να χρησιμοποιήσουν την τεχνική της γνωστικής επαναξιολόγησης, δηλαδή το να δίνει κανείς θετική χροιά σε αγχωτικές ή αρνητικές καταστάσεις.
Τι συμπεραίνουμε
Διαβάζοντας τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει ένας κρίκος που συνδέει την μοναξιά και τις δυσπροσαρμοστικές συμπεριφορές. Ίσως λοιπόν, στοχεύοντας στην εξάλειψή τους μπορούμε να μειώσουμε τα επίπεδα μοναξιάς. Η ψυχολογία αλλά και βιβλία γύρω από το θέμα μπορούν να αποτελέσουν μια σημαντική βοήθεια για ανθρώπους που νιώθουν ιδιαίτερα μόνοι.
