Νέα θεωρία: Γιατί οι γυναίκες κάνουν πιο πολλές οικιακές εργασίες από τους άνδρες;
Μπορεί να είναι ένα σοβαρό παράπονο ή μπορεί να είναι ένα τεράστιο ζήτημα σχέσεων – αλλά το χάσμα στις δουλειές του σπιτιού μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι πραγματικό και οι ειδικοί μόλις βρήκαν έναν νέο τρόπο για να το εξηγήσουν! Φιλόσοφοι από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ χρησιμοποιούν τη «θεωρία της οικονομικής προσφοράς» για να εξηγήσουν γιατί οι άνδρες μπορεί πιο δύσκολα να κάνουν δουλειές του σπιτιού.
Επιμέλεια: Μαρία Καλοπούλου
Τα ετεροφυλόφιλα ζευγάρια μπορεί να αντιμετωπίζουν αυτό το πρόβλημα καθημερινά, (ιδιαίτερα την περίοδο των Χριστουγέννων ή άλλων μεγάλων γιορτών, όπως το Πάσχα. Τη σιωπηρή, μερικές φορές υποχθόνια και σεξιστική προσδοκία ότι μια γυναίκα θα κάνει περισσότερα στο νοικοκυριό και κάθε είδους οικιακή εργασία από ό,τι ένας άντρας.
Μια μελέτη του Μαΐου 2021 διαπίστωσε ότι παγκοσμίως, οι γυναίκες ξοδεύουν 40% περισσότερο χρόνο σε (απλήρωτη) οικιακή εργασία από τους άνδρες. Προφανώς, οι πατριαρχικές συμπεριφορές στηρίζουν αυτό το χάσμα.
Αλλά τι γίνεται αν υπάρχει επίσης ένας ψυχολογικός ή φιλοσοφικός λόγος για τον οποίο εμφανίζονται αυτές οι ανισότητες;
Οι φιλόσοφοι στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ χρησιμοποιούν τη «θεωρία της οικονομικής προσφοράς» για να εξηγήσουν γιατί η αντίληψη για το τι μπορεί και τι πρέπει να γίνει όσον αφορά την οικιακή εργασία μπορεί να διαφέρει μεταξύ ανδρών και γυναικών.
Με άλλα λόγια, αυτό που αντιλαμβάνονται οι άντρες μπορεί να «αντιμετωπιστεί» – δηλαδή αν χρειάζεται να γίνει μια οικιακή εργασία ή όχι – μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό που αντιλαμβάνεται μια γυναίκα.
Ενώ οι γυναίκες είναι γνωστό ότι κάνουν πολύ περισσότερες οικιακές δουλειές από ό,τι οι άνδρες εδώ και χρόνια, ο Dr. Tom McClelland θεωρεί ότι η εμμονή της έμφυλης στάσης απέναντι στην οικιακή εργασία αποτελεί απόδειξη ότι αυτό το ζήτημα υπερβαίνει τον αντίκτυπο των παραδοσιακών ρόλων των φύλων.
«Το γεγονός ότι οι έντονες ανισότητες στα οικιακά καθήκοντα παρέμειναν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν τα περισσότερα ζευγάρια ήταν παγιδευμένα μέσα στο σπίτι, και ότι πολλοί άνδρες συνέχισαν να αγνοούν αυτήν την ανισορροπία, σημαίνει ότι αυτή δεν είναι ολόκληρη η ιστορία», λέει ο McClelland, από το Τμήμα Ιστορίας και Φιλοσοφίας της Επιστήμης, του Πανεπιστημίου του Κέμπριτζ.
Ο McClelland και οι συνάδελφοί του πιστεύουν ότι η νευροεπιστήμη γύρω από αυτό το θέμα σχετίζεται με το αν ένα άτομο αντιλαμβάνεται το βρώμικο δάπεδο ή τα ψίχουλα που αφήνονται στον πάγκο ως «ένα έναυσμα για σωματική δράση», όπως το καθάρισμά του. Διαπιστώνουν λοιπόν, ότι οι γυναίκες αισθάνονται αυτό το φυσικό έναυσμα πιο συχνά από τους άνδρες.
Συζητούν επίσης τη «διανοητική προσπάθεια» που απαιτείται για «να μην ενεργούν με βάση το καθήκον», η οποία περιγράφει το άγχος που μπορεί να αισθάνονται οι γυναίκες, εάν δεν εκτελέσουν τα οικιακά καθήκοντα, όταν πιστεύουν ότι έτσι πρέπει.
Ο McClelland λέει: «Οι εργασίες του νοικοκυριού μπορεί να εκνευρίζουν το άτομο μέχρι να ολοκληρωθούν ή το αποσπούν από άλλα σχέδια. Αν αντισταθεί, μπορεί να δημιουργήσει μια αίσθηση έντασης. Αυτό θέτει τις γυναίκες σε μια κατάσταση είτε ανισότητας εργασίας είτε ανισότητας γνωστικού φορτίου».
Παραδέχεται, επίσης, ότι ορισμένα οικιακά καθήκοντα είναι φυσικά αντιληπτά από όλους ως δουλειά μιας γυναίκας. «Ορισμένες δεξιότητες προσδιορίζονται ρητά από το φύλο, όπως η καθαριότητα ή η φροντίδα, και τα κορίτσια αναμένεται να κάνουν περισσότερες οικιακές δουλειές από τα αγόρια», λέει. «Αυτό εκπαιδεύει με τρόπο, στο πώς οι άνδρες βλέπουν το οικιακό περιβάλλον, π.χ. σαν ο πάγκος να καθαριστεί από μόνος του».
Πώς μπορεί, λοιπόν, να διορθωθεί αυτό το άγρια άνισο οικιακό μοτίβο, ώστε οι γυναίκες να μην αισθάνονται πάντα ότι πρέπει να τρέχουν πίσω από όλους για να καθαρίσουν;
«Οι άντρες θα πρέπει να ενθαρρύνονται να αντιστέκονται στις έμφυλες νόρμες βελτιώνοντας την ευαισθησία τους στις οικιακές υποχρεώσεις», λέει ο McClelland. «Ένας άντρας μπορεί να υιοθετήσει τη συνήθεια να σκουπίζει τα ψίχουλα, ενώ περιμένει να φτιαχτεί ο καφές, για παράδειγμα».
«Αυτό όχι μόνο θα βοηθούσε [τους άνδρες] να κάνουν τις εργασίες που δεν… βλέπουν, αλλά σταδιακά θα επανεκπαιδεύσει την αντίληψή τους, ώστε να αρχίσουν να βλέπουν τις οικιακές δουλειές που πρέπει να γίνουν».
