Όταν δεν θέλετε να ζήσετε, αλλά δεν θέλετε και να πεθάνετε. Τι να κάνετε εάν αισθάνεστε έτσι

Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται σε αυτό το άρθρο μπορεί να προκαλούν άγχος, αποστροφή ή και απορία σε κάποιους ανθρώπους. Όμως, επειδή ειδικά τον τελευταίο καιρό, οι έντονοι στρεσογόνοι παράγοντες της ζωής, τα παιδικά τραύματα ή η κατάθλιψη που δεν αντιμετωπίζεται είναι σε έξαρση, μπορεί κάποιοι να έχουν τέτοια αισθήματα και σκέψεις.  

Γράφει η Theodora Blanchfield, AMFT
Ιατρικά αναθεωρημένο από τη Monica Johnson, PsyD

Τι είναι ο αυτοκτονικός ιδεασμός;

Αν έχετε σκεφτεί ποτέ «Δεν θέλω να ζήσω έτσι, αλλά δεν θέλω να πεθάνω»—δεν είστε μόνοι. Οι μεγάλοι στρεσογόνοι παράγοντες της ζωής, τα παιδικά τραύματα ή η κατάθλιψη που δεν αντιμετωπίζεται είναι όλοι οι λόγοι για τους οποίους κάποιος μπορεί να αισθάνεται έτσι.

Αυτό μπορεί να θεωρηθεί αυτοκτονικός ιδεασμός, που σημαίνει να σκέφτεστε να αφαιρέσετε τη ζωή σας. Το 9% των ανθρώπων βιώνουν αυτοκτονικό ιδεασμό στη διάρκεια της ζωής τους, αλλά μόνο το 14% από αυτούς κάνει απόπειρες. Το ποσοστό ολοκληρωμένων αυτοκτονιών είναι ακόμη χαμηλότερο—για κάθε 31 απόπειρες, υπάρχει μόνο μία ολοκληρωμένη προσπάθεια.

Η διαφορά ανάμεσα στον ενεργό αυτοκτονικό ιδεασμό και τον παθητικό αυτοκτονικό ιδεασμό

Εάν έχετε αποφασίσει ότι δεν θέλετε να ζήσετε πια έτσι, αλλά δεν θέλετε να πεθάνετε, είναι πιθανό να αισθάνεστε παθητικό αυτοκτονικό ιδεασμό. Αυτό σημαίνει ότι έχετε σκεφτεί να μην ζήσετε πια, αλλά δεν έχετε κανένα ενεργό σχέδιο να αυτοκτονήσετε.

Ωστόσο, ο παθητικός αυτοκτονικός ιδεασμός μπορεί γρήγορα να μετατραπεί σε ενεργητικό (δηλαδή να υπάρχει σχέδιο, μέσα και πρόθεση).

«Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι το αίσθημα αυτοκτονίας είναι μια κατάσταση που μπορεί να αλλάξει γρήγορα», λέει η αδειούχος θεραπευτής και αυτοκτονολόγος Janel Cubbage, LCPC.

Αυτό σημαίνει ότι τα συναισθήματα μπορούν επίσης να μειωθούν γρήγορα, μεταξύ άλλων μέσω ελπιδοφόρων νέων παρεμβάσεων, όπως η θεραπεία με έγχυση κεταμίνης και η διακρανιακή μαγνητική διέγερση (TMS).

Τι σημαίνει αν νιώθω έτσι;

Το να νιώθεις ότι δεν θέλεις να ζήσεις αλλά δεν θέλεις να πεθάνεις σημαίνει ότι κάτι πονάει. «Μπορεί να μεταφέρει συναισθηματικό πόνο και επιθυμία για αλλαγή», λέει η Cubbage.

Μπορεί να σημαίνει ότι αισθάνεστε ότι πολλά είναι έξω από τον έλεγχό σας και αυτά τα συναισθήματα αδυναμίας μπορούν επίσης να οδηγήσουν στην απελπισία, που το κάνει να αισθάνεται κανείς άσκοπο να ζήσει.

Ή ίσως νιώθετε μια υπαρξιακή κρίση – αναρωτιέστε ποιο είναι το νόημα όλων αυτών. Ίσως αναρωτιέστε γιατί έχουν σημασία οι λεπτομέρειες της ζωής σας και γιατί έχετε σημασία εσείς.

Το να παλέψετε με αυτά τα μεγάλα ερωτήματα της ζωής μπορεί να είναι πραγματικά δύσκολο και μπορεί να αισθάνεστε απίστευτα απομονωμένοι, καθιστώντας σας εύκολο να κινείστε και να πιστεύετε ότι τίποτα δεν έχει σημασία. Ωστόσο, η υπαρξιακή αμφισβήτηση μπορεί επίσης να ανοίξει χώρο για περισσότερο νόημα στη ζωή σας καθώς σκέφτεστε τι έχει σημασία για εσάς.

«Ποιο είναι το νόημα της ζωής;»: Γιατί μπορεί να αισθάνεστε έτσι

Τι κάνω όταν νιώθω ότι θέλω να πεθάνω;

Μπορεί να αισθάνεστε απελπισμένοι αυτή τη στιγμή, αλλά υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορείτε να κάνετε, όπως θεραπεία, επικοινωνία με το κοινωνικό δίκτυο υποστήριξης και σχεδιασμός ασφάλειας.

Θεραπεία

Εάν δεν βρίσκεστε ήδη σε κάποιο είδος θεραπείας ψυχικής υγείας, σκεφτείτε να επισκεφτείτε έναν θεραπευτή που μπορεί να σας βοηθήσει να αντιμετωπίσετε αυτά τα συναισθήματα και να μάθετε γιατί αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να ζήσετε έτσι.

Μπορούν επίσης να σας βοηθήσουν να προσδιορίσετε τα εργαλεία αντιμετώπισης που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να κρατήσετε τον εαυτό σας ασφαλή και να μειώσετε αυτά τα συναισθήματα.

Σχεδιασμός Ασφάλειας

«Ο σχεδιασμός ασφάλειας είναι ένας τεκμηριωμένος τρόπος για να αποτραπεί η νοσηλεία και οι απόπειρες», λέει η Cubbage.

Σε έρευνα με αυτοκτονικούς ασθενείς στα επείγοντα περιστατικά, ο σχεδιασμός ασφάλειας συσχετίστηκε με τις μισές πιθανότητες να εκδηλώσουν μελλοντική αυτοκτονική συμπεριφορά και τις διπλάσιες πιθανότητες να παρακολουθήσουν θεραπεία ψυχικής υγείας.

Ορισμένα βασικά πράγματα που πρέπει να συμπεριλάβετε σε ένα σχέδιο ασφάλειας περιλαμβάνουν μια λίστα με στρατηγικές αντιμετώπισης που έχουν λειτουργήσει για εσάς και πηγές υποστήριξης.

Πηγές υποστήριξης μπορεί να είναι φίλοι και συγγενείς καθώς και επαγγελματίες ψυχικής υγείας—είτε ο θεραπευτής σας είτε μια τοπική υπηρεσία ψυχικής υγείας με την οποία μπορείτε να επικοινωνήσετε.

Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας μερικές φορές χρησιμοποιούν ένα εργαλείο που ονομάζεται «Απογραφή Λόγων Ζωής» για να αξιολογήσουν την αυτοκτονικότητα, αλλά ίσως θελήσετε επίσης να το εξετάσετε μόνοι σας για να αρχίσετε να θυμάστε τους λόγους που θέλετε να ζήσετε.

Ή μπορείτε να κάνετε μια λίστα μόνοι σας—και τίποτα δεν είναι πολύ μικρό για να συμπεριλάβετε. Αν θέλετε να ζήσετε επειδή αγαπάτε τον πρωινό σας καφέ, αυτό μετράει!

Ακριβώς όπως η απελπισία μπορεί να οδηγήσει στο να αισθάνεστε ότι δεν θέλετε να ζήσετε – αλλά δεν θέλετε απαραίτητα και να πεθάνετε – τα συναισθήματα ελπίδας σημαίνουν ότι υπάρχει μια αχτίδα φωτός εκεί έξω.

Σε μια μελέτη, όσοι εντόπισαν περισσότερους λόγους για να ζήσουν ήταν καλύτερα σε θέση να έχουν πρόσβαση σε αυτούς τους λόγους, ακόμη και σε περιόδους κατάθλιψης.

Αναζητήστε κοινωνική υποστήριξη

Η κατάθλιψη ή οι σκέψεις αυτοκτονίας μπορεί να σας ωθούν στη σκέψη, ότι είστε βάρος — αλλά λένε ψέματα. Τα αγαπημένα σας πρόσωπα νοιάζονται για εσάς και θέλουν να σας βοηθήσουν, και η κοινωνική υποστήριξη είναι ένας από τους κύριους προστατευτικούς παράγοντες κατά της αυτοκτονίας.

Μερικά οφέλη που παρέχει η κοινωνική υποστήριξη:

• Απτές πηγές, όπως η παροχή του αριθμού για μια τηλεφωνική γραμμή ή ένα συμβουλευτικό κέντρο
• Διακόπτοντας σωματικά μια απόπειρα αυτοκτονίας
• Αυξημένα συναισθήματα του ανήκειν
• Υποστήριξη από άλλους
• Πόροι για την επίλυση προβλημάτων
• Έκθεση σε θετικά γεγονότα

Το να νιώθεις ότι ανήκεις -λόγω κοινωνικής υποστήριξης- αυξάνει την αυτοεκτίμηση και μειώνει τα αισθήματα επιβάρυνσης. Το αίσθημα του ανήκειν μπορεί να συμβάλει στη μείωση της διάθεσης για αυτοκτονία.

Εύρεση σύνδεσης

Η έρευνα δείχνει ότι η άσκηση κάποιου είδους θρησκευτικής πρακτικής μειώνει τον κίνδυνο κατάθλιψης και αυτοκτονίας, λόγω των συναισθημάτων νοήματος, σκοπού και ευγνωμοσύνης που αισθάνονται συχνά οι άνθρωποι σε σχέση με τη θρησκευτική συμμετοχή.

Εάν δεν είστε θρησκευόμενοι, αλλά είστε πνευματικοί, το ίδιο ισχύει και για την πνευματικότητα στην ικανότητά της να σας βοηθήσει να βρείτε νόημα στη ζωή.1

Πώς να βοηθήσετε κάποιον άλλο

Εάν είστε ένα αγαπημένο πρόσωπο που ανησυχείτε για κάποιον που έχει πει ότι δεν θέλει να ζει πια, αλλά δεν θέλει ούτε να πεθάνει, ξέρουμε ότι αυτό μπορεί να είναι τρομακτικό και για εσάς.

Το φυσικό σας ένστικτο μπορεί να είναι να τους υπενθυμίσετε τους λόγους που έχουν να ζουν ή να τους πείτε να σκεφτούν τους φίλους και την οικογένειά τους και πώς θα τους επηρέαζε ο θάνατός τους. Σπρώξτε αυτά τα ένστικτα στο πλάι και ακούστε τα. Ακούστε τους. Αφήστε τους να σας πουν τι συμβάλλει στον συναισθηματικό τους πόνο.

Φυσικά, εάν κάποιος βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο, επικοινωνήστε με τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης ή φέρτε τον στο πλησιέστερο τμήμα επειγόντων περιστατικών.

Οι γραμμές βοήθειας για την αποτροπή αυτοκτονιών παρέχουν βοήθεια σε όσους τη χρειάζονται. Είτε θέλετε υποστήριξη για εσάς είτε για κάποιο φίλο σας, επικοινωνήστε με μια γραμμή βοήθειας. Αν ανησυχείτε για κάποιο φίλο σας, προτρέψτε τον να επικοινωνήσει επίσης με μια γραμμή βοήθειας.

Κέντρο πρόληψης της αυτοκτονίας “Κλίμακα ΜΚΟ”
www.klimaka.org.gr/
1018

Hamogelo
Για νέους
www.hamogelo.gr/gr/el/paidia-thimata-vias:sos-1056/
1056