Πώς να επιλέξετε το πιο σωστό δώρο: Συμβουλές από έναν ερευνητή ψυχολογίας
Είναι μια εποχή γιορτής, χαλάρωσης και δώρων. Αλλά η επιλογή δώρων μπορεί επίσης να την κάνει μια περίοδο άγχους και στρες. Το λάθος δώρο μπορεί πραγματικά να κάνει περισσότερο κακό παρά καλό. Εδώ είναι μερικές συμβουλές, βασισμένες σε δεκαετίες έρευνας, για το πώς να παρακάμψετε τέτοιες παγίδες!
Γράφει ο Adrian R. Camilleri,
λέκτορας στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ
Γιατί κάνουμε δώρα;
Έρευνα στην ψυχολογία του δώρου δείχνει ότι υπάρχουν δύο στόχοι που πρέπει να ληφθούν υπόψη όταν δίνετε σε κάποιον ένα δώρο. Το πρώτο είναι να κάνει τον παραλήπτη ευτυχισμένο. Αυτό εξαρτάται κυρίως από το αν το δώρο είναι κάτι που θέλουν.
Το δεύτερο είναι η ενίσχυση της σχέσης μεταξύ δωρητή και παραλήπτη. Αυτό επιτυγχάνεται δίνοντας ένα αξέχαστο δώρο – ένα δώρο που δείχνει ότι ο δωρητής γνωρίζει πραγματικά τον παραλήπτη. Συνήθως αυτό σημαίνει να καταλάβεις τι θέλει κάποιος χωρίς να ρωτήσεις άμεσα.
Μπορείτε να δείτε το αίνιγμα
Για να πάρετε σε κάποιον το δώρο που επιθυμεί περισσότερο, το προφανές πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να το ζητήσετε. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να επιτύχει υψηλούς βαθμούς στην επιθυμία. Αλλά είναι σίγουρο ότι αποτυγχάνει στην επικοινωνία της στοχαστικότητας.
Το καλύτερο είδος δώρου είναι αυτό που επιθυμεί ο παραλήπτης και είναι κάτι που έχετε φροντίσει και σκεφτεί για εκείνον. Πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να είναι ένα απλό μπλουζάκι τυπωμένο με ένα αστείο.
Το χειρότερο είδος δώρου, από την άλλη, δεν είναι ούτε επιθυμητό ούτε έχει προϋπάρξει σκέψη. Ας πούμε, μπορεί να είναι ένα ζευγάρι κάλτσες.
Έπειτα, υπάρχουν επιθυμητά αλλά αλόγιστα δώρα, όπως μετρητά, και ανεπιθύμητα αλλά πολύ προσεκτικά επιλεγμένα δώρα.
Υπάρχει ένας «κοινωνικός κίνδυνος»
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αγορά ενός δώρου μπορεί να προκαλέσει τόσο άγχος. Ένα δώρο που έχει καλή αποδοχή, μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα της σχέσης μεταξύ του δωρητή και του παραλήπτη αυξάνοντας τα συναισθήματα σύνδεσης, δεσμού και δέσμευσης. Ένα δώρο με κακό αντίκτυπο, μπορεί να κάνει το αντίθετο.
Αυτό έχει δείξει έρευνα. Μια μελέτη του 1999 ζήτησε από 129 άτομα να περιγράψουν λεπτομερώς μια κατάσταση στην οποία είχαν λάβει ένα δώρο. Δέκα άτομα ανέφεραν δώρα που αποδυνάμωσαν τη σχέση. Δύο άτομα ουσιαστικά τερμάτισαν τη σχέση μετά το δώρο.
Η σκέψη δεν μετράει τόσο όσο νομίζετε. Οι δωρητές τείνουν να υπερεκτιμούν πόσο καλά θα ληφθούν τα αυτόκλητα δώρα.
Πόσο μετράει η σκέψη;
Η έρευνα δείχνει επίσης ότι οι άνθρωποι τείνουν να υπερεκτιμούν την ικανότητά τους να διακρίνουν τι θα αρέσει σε έναν παραλήπτη και επομένως ποια δώρα θα οδηγήσουν σε ενίσχυση της σχέσης.
Μια μελέτη του 2011 ζήτησε από τους ερωτηθέντες και να αξιολογήσουν πόσο εκτιμούν τα δώρα που πήραν. Ζητήθηκε επίσης από τους δωρητές να εκτιμήσουν πόσο καλά πίστευαν ότι ελήφθησαν τα δώρα.
Φάνηκε ότι οι δωρητές έτειναν να υποθέτουν εσφαλμένα ότι τα αυτόκλητα δώρα θα θεωρούνταν πιο προσεκτικά επιλεγμένα από τους αποδέκτες τους από ό,τι συνέβαινε.
Οι δωρητές τείνουν επίσης να υπερεκτιμούν ότι πιο ακριβά δώρα θα ληφθούν ως πιο σημαντικά. Αλλά αποδεικνύεται ότι οι παραλήπτες των δώρων εκτιμούν ομοίως τα ακριβά και φθηνά δώρα. Στην πραγματικότητα, νιώθουν πιο κοντά σε αυτούς που δίνουν «βολικά» δώρα, όπως μια δωροεπιταγή π.χ. σε ένα κοντινό συνηθισμένο εστιατόριο παρά σε ένα μακρινό πολυτελές εστιατόριο.
Η ψυχολογία των μετρητών: Τι γίνεται με την απλή παροχή μετρητών;
Εδώ, υπάρχει το καλό ότι ο παραλήπτης μπορεί να αγοράσει ακριβώς αυτό που επιθυμεί περισσότερο. Αλλά τα μετρητά θεωρούνται «δώρα ευκολίας», επειδή δεν απαιτούν προσπάθεια και φαίνεται να δίνουν αξία στο χρήμα, παρά στη σχέση.
Στις κινεζικές κουλτούρες, τα μετρητά δίνονται σε έναν κόκκινο φάκελο για να αποεμπορευματοποιηθούν τα χρήματα τυλίγοντάς τα κυριολεκτικά σε ένα σύμβολο καλής τύχης. Εάν πρόκειται να δώσετε μετρητά, σκεφτείτε να το κάνετε δημιουργικά, όπως μέσω μίας όμορφης συσκευασίας ή με κάποιον άλλο τρόπο που το εξατομικεύει. Αυτό θα δείξει ένα βαθμό περισσότερης σκέψης.
Η πλησιέστερη εναλλακτική λύση στα μετρητά είναι η δωροκάρτα. Το κύριο πλεονέκτημα είναι ότι απαιτεί κάποια προσπάθεια και επιτρέπει λίγη προσοχή στην επιλογή της δωροκάρτας που θα αγοράσετε. Ωστόσο, η έρευνα υποδηλώνει ότι η δωροκάρτα χρησιμοποιείται συχνά ως έσχατη λύση.
Το καλύτερο δώρο από όλα
Εάν θέλετε να έχετε ένα τυλιγμένο δώρο κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο και δεν σας έχουν ενημερώσει για το τι ακριβώς θέλει ο παραλήπτης, προτιμήστε κάτι πρακτικό με εξατομικευμένη πινελιά. Εάν πραγματικά δυσκολεύεστε, τότε μια προσεκτική κάρτα μαζί με μια ευέλικτη δωροκάρτα είναι μια ασφαλής επιλογή.
Αλλά το κύριο στοιχείο από την ψυχολογία της έρευνας για τα δώρα είναι ότι, εάν ο στόχος σας είναι να ενισχύσετε τη σχέση σας με τον παραλήπτη, δώστε του μια εμπειρία.
Μία μελέτη του 2016 ζήτησε από τους ανθρώπους να δώσουν σε έναν φίλο είτε ένα «υλικό» ή «βιωματικό» δώρο (αξίας 15 $). Τα υλικά δώρα περιλάμβαναν πράγματα όπως ρούχα. Τα βιωματικά δώρα περιλάμβαναν πράγματα όπως εισιτήρια κινηματογράφου. Οι αποδέκτες των βιωματικών δώρων εμφάνισαν μεγαλύτερη βελτίωση στη δύναμη της σχέσης από τους παραλήπτες των υλικών δώρων.
Το πιο πολύτιμο δώρο που μπορείτε να κάνετε σε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο, ωστόσο, είναι στην πραγματικότητα πολύ απλό: ποιοτικός χρόνος. Σε μια μελέτη του 2002 στην οποία συμμετείχαν 117 άτομα, αναφέρθηκε περισσότερη ευτυχία από οικογενειακές και θρησκευτικές εμπειρίες παρά από εκδηλώσεις, όπου το επίκεντρο ήταν η δαπάνη χρημάτων και η λήψη δώρων.
Αυτά τα Χριστούγεννα λοιπόν, πιείτε ένα ποτό και καθίστε αναπαυτικά κάνοντας μία κουβέντα. Να γνωριστούμε. Αν γίνει καλά, ελάτε τα επόμενα Χριστούγεννα, θα ξέρετε και οι δύο ακριβώς τι δώρο θα κάνετε ο ένας στον άλλον.
