Πώς οι υψηλές θερμοκρασίες επηρεάζουν τη συμπεριφορά και τη λήψη αποφάσεων

Όλοι έχουμε ζήσει εκείνες τις ζεστές μέρες του καλοκαιριού, όταν ιδρώνεις μέσα από τα ρούχα σου και σου φαίνεται αφόρητο να κουνηθείς έστω και ένα μέτρο παραπάνω από όσο χρειάζεται. Εκείνες τις μέρες που όλοι φαίνονται ιδιαίτερα ενοχλητικοί και το μόνο που θέλετε να κάνετε είναι να πάτε σπίτι, να ανοίξετε το κλιματιστικό και να δροσιστείτε. Αλλά τι σχέση έχει ο καύσωνας με τη συμπεριφορά μας και πώς μπορεί να επηρεάζει ακόμη και τις αποφάσεις που παίρνουμε;

Επιμέλεια: Μαρία Καλοπούλου

Καθώς η κλιματική αλλαγή προχωρά, οι καύσωνες γίνονται πιο συχνοί και πιο έντονοι. Πολλοί ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για το πώς ένας πλανήτης που θερμαίνεται είναι πιθανό να επηρεάσει τη φυσική μας υγεία, θέτοντας ευάλωτα άτομα σε αυξημένο κίνδυνο ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη, όπως π.χ. καρδιαγγειακά νοσήματα και θερμοπληξία.

Λαμβάνουμε 35.000 αποφάσεις κάθε μέρα, συχνά σε περιβάλλοντα που δεν ευνοούν να κάνουμε ορθές επιλογές.

Οι υψηλές θερμοκρασίες στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων

Εάν έχετε παρατηρήσει ότι αισθάνεστε πιο ευερέθιστοι τους θερμότερους μήνες, να είστε σίγουροι ότι δεν είστε μόνο εσείς. Όπως αποδεικνύεται, οι κοινωνικοί επιστήμονες έχουν τεκμηριώσει αυτό το φαινόμενο, αποκαλώντας το ως «υπόθεση θερμότητας».

Η θεωρία υποστηρίζει ότι ο ζεστός καιρός μπορεί να αυξήσει τον θυμό, την επιθετική και ακόμη και τη βίαιη συμπεριφορά.

Όταν οι θερμοκρασίες παίρνουν φωτιά… το ίδιο και η διάθεσή μας!

Η εγκληματικότητα βρίσκεται στο αποκορύφωμά της κατά τους ζεστούς καλοκαιρινούς μήνες, σύμφωνα με τα στοιχεία που καταγράφονται. Αυτό οφείλεται εν μέρει στο ότι οι άνθρωποι τείνουν να συγκεντρώνονται περισσότερο κατά τους ζεστούς μήνες, και έτσι έχουν περισσότερες ευκαιρίες να εκνευριστούν.

Αλλά συμβαίνουν ακόμη περισσότερα από αυτό. Το να βρίσκεσαι σε άβολα ζεστά περιβάλλοντα έχει διαπιστωθεί ότι γεννά επιθετικές σκέψεις, ενώ μειώνει επίσης τα θετικά συναισθήματα όπως η απόλαυση και η ικανοποίηση.

Ο ζεστός καιρός σχετίζεται επίσης με περισσότερες επισκέψεις στα επείγοντα για κρίσεις ψυχικής υγείας, αυτοκτονίες και κακές μέρες ψυχικής υγείας.

Όταν αισθανόμαστε θυμωμένοι με κάτι άυλο (όπως ένας αναπόφευκτος καύσωνας), τείνουμε να το μετατοπίζουμε σε κάτι που μπορεί να είναι μηδαμινό αλλά μας κάνει να παίρνουμε… φωτιά, όπως ο barista που έκανε λάθος την παραγγελία σας, για παράδειγμα.

Η θερμότητα έχει επίσης μετρήσιμες επιδράσεις στο σώμα μας

Μπορεί να αυξήσει την τεστοστερόνη, τον καρδιακό ρυθμό και πρόσθετες μεταβολικές αντιδράσεις που ενεργοποιούν το συμπαθητικό νευρικό μας σύστημα (το σύστημα που είναι υπεύθυνο για τις αποκρίσεις μας «μάχομαι ή φεύγω»).

Πιθανώς ως αποτέλεσμα αυτών των φυσιολογικών αλλαγών, ο ζεστός καιρός συνδέεται επίσης με χειρότερα αποτελέσματα ψυχικής υγείας.

Μια αύξηση της θερμοκρασίας κατά 1°C σχετίζεται με μια ευδιάκριτη αύξηση στην εμφάνιση νευρωτικών και αγχωδών διαταραχών, σχιζοφρένειας και άλλων διαταραχών της διάθεσης.

Όταν η αφόρητη ζέστη μας θυμώνει, τι είδους αντίκτυπο έχει αυτό στη λήψη αποφάσεων;

Αποδεικνύεται ότι οι άνθρωποι που είναι θυμωμένοι τείνουν να παίρνουν γρήγορες αποφάσεις και είναι λιγότερο πιθανό να σταματήσουν και να εξετάσουν τις επιλογές τους: Στρατηγική, αντικειμενικότητα και ορθολογικότητα αυτών των αποφάσεων.

Επιπλέον, επειδή οι θυμωμένοι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να κάνουν επιλογές γρηγορότερα από τους ψύχραιμους και συγκεντρωμένους ομολόγους τους, είναι επίσης πιο επιρρεπείς στο να βασίζονται σε παρορμητικές μεθόδους κατά την επεξεργασία πληροφοριών.

Σε φάση παρόρμησης, η αβεβαιότητα που συνήθως νιώθουμε σε κάθε δεδομένη κρίση εξασθενεί, δίνοντας τη θέση της σε αδικαιολόγητη αισιοδοξία, υπερβολική αυτοπεποίθηση και μια διογκωμένη αίσθηση ελέγχου.

Για παράδειγμα, φανταστείτε κάποιον που αποφασίζει να περάσει γρήγορα από ένα κόκκινο φανάρι μια ζεστή μέρα επειδή θέλει να φτάσει στον προορισμό του νωρίτερα.

Εάν ο καιρός ήταν πιο εύκρατος, ίσως θα θυμόταν τους κινδύνους από το κόκκινο φανάρι (χτυπώντας αυτοκίνητο ή πεζό, κ.λπ.), αλλά στην τρέχουσα κατάστασή του, νιώθει σίγουρος ότι ο κίνδυνος των συνεπειών είναι πολύ πιο κοντά στο μηδέν από το κανονικό.

Στρατηγικές για να διαχειριστούμε τον θυμό μας που προκαλείται από τις υψηλές θερμοκρασίες

Ακολουθούν ορισμένα βήματα που μπορείτε να κάνετε για να διαχειριστείτε τα συναισθήματα θυμού που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της ζέστης.

Ελέγξτε  τον εαυτό σας

Όταν η θερμοκρασία αυξάνεται, το πρώτο βήμα είναι να παρακολουθείτε πώς αισθάνεστε. Ελέγξτε τον εαυτό σας και δείτε εάν ο καρδιακός σας ρυθμός αυξάνεται, ιδρώνετε περισσότερο από το κανονικό ή σκέφτεστε πιο αρνητικά πράγματα από το συνηθισμένο.

Όλα αυτά είναι προειδοποιητικά σημάδια ότι ο θυμός δημιουργείται. Ταυτόχρονα, εντοπίστε αν χρειάζεται κάτι το σώμα σας, μήπως χρειάζεστε νερό; Είναι χαμηλό το σάκχαρό σας;

Μάθετε τα ερεθίσματα σας

Δεύτερον, παρακολουθήστε τα πράγματα που σας εκνευρίζουν όταν είστε σε κακή διάθεση. Αυτό μπορεί να είναι οτιδήποτε, από αργό wifi,  κάποιον που περνάει με ταχύτητα μέσα από ένα κόκκινο φανάρι, μέχρι το απλό γεγονός ότι νιώθετε δυσφορία και άβολα.

Προσπαθήστε να μετριάζετε αυτούς τους ερεθισμούς, για παράδειγμα παίζοντας μουσική που σας κάνει να νιώθετε χαρούμενοι ενώ οδηγείτε ή κάνετε κάποιες διατάσεις περιμένοντας να φορτώσει το wifi.

Ανακατευθύνετε την απογοήτευσή σας

Όταν όλα τα άλλα αποτύχουν, αναζητήστε τρόπους να διοχετεύσετε τον θυμό σας. Θα μπορούσατε να ζωγραφίσετε, να ασκηθείτε ή ακόμα και να ακούσετε μουσική που είναι κατά κάποιο τρόπο καθαρτική. Οποιοδήποτε από αυτά μπορεί να σας βοηθήσει να ηρεμήσετε.

Η ψυχραιμία του καύσωνα…

Καθώς οι θερμοκρασίες συνεχίζουν να αυξάνονται, είναι σημαντικό να φροντίζετε τον εαυτό σας, λαμβάνοντας παράλληλα υπόψη το περιβάλλον. Παρόλο που πολλά από αυτά που επηρεάζουν την κλιματική αλλαγή είναι έξω από τα χέρια μας, υπάρχουν βήματα που μπορούμε να λάβουμε και ισχυροί τρόποι αντιμετώπισης του θυμού μας που προκαλείται από τη ζέστη. Για να εμφανιστούμε στον κόσμο, πρέπει να γνωρίζουμε τις δικές μας συμπεριφορές και τις εναλλακτικές που είναι διαθέσιμες.