Πώς το χρήμα επηρεάζει τη συμπεριφορά μας;

Οι ψυχολόγοι υποστηρίζουν ότι το χρήμα και η επιθυμία για χρήμα σχετίζονται άμεσα με μεταβολές στην εγκεφαλική λειτουργία και επηρεάζουν με κάθε τρόπο τη συμπεριφορά μας και τη στάση μας απέναντι στους άλλους.

Οι Αμερικανοί έχουν εφεύρει τον όρο affluenza για να περιγράψουν την επίμονη, κοινωνικά μεταδιδόμενη ασθένεια του χρέους, του άγχους και της υπερφόρτωσης, με αποτέλεσμα το αδιάκοπο κυνήγι του χρήματος. Ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει την απαξίωση του καταναλωτισμού, περιλαμβάνει όμως μια δόση αλήθειας.

Δείτε ποια είναι τα βασικά σημεία που αφορούν στην ψυχολογία του πλούτου και του χρήματος.

1. Το χρήμα κρατά μακριά τη συμπόνια

Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι ο πλούτος δεν επιτρέπει στο άτομο να καλλιεργήσει τα αισθήματα συμπόνιας και οίκτου. Πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύεται στο επιστημονικό περιοδικό Psychological Science δείχνει ότι τα άτομα με χαμηλότερο εισόδημα είναι πιο ικανά να επιδείξουν συναισθηματική κατανόηση σε σύγκριση με τα άτομα υψηλής οικονομικής τάξης.

2. Ο πλούτος επηρεάζει την ηθική

Μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνια δείχνει ότι στο Σαν Φρανσίσκο –όπου ο νόμος απαιτεί τα αυτοκίνητα να σταματούν στις διαβάσεις– οι οδηγοί πολυτελών αυτοκινήτων έχουν τέσσερις φορές λιγότερες πιθανότητες να διακόψουν την πορεία τους ώστε να επιτρέψουν στους πεζούς να περάσουν τον δρόμο.

Επίσης, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ και το Πανεπιστήμιο της Γιούτα διαπίστωσαν ότι ακόμη και στο άκουσμα λέξεων που σχετίζονται με το χρήμα η συμπεριφορά μας γίνεται πιο ανήθικη.

3. Ο πλούτος συνδέεται με τις καταχρήσεις

Αν και το χρήμα δεν αποτελεί αιτία του εθισμού ή των καταχρήσεων, ο πλούτος φαίνεται πως συνδέεται άμεσα με την τάση εκδήλωσης προβλημάτων εθισμού. Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι τα εύπορα παιδιά είναι πιο επιρρεπή στην κατάχρηση ουσιών, πιθανότατα λόγω της αυξημένης πίεσης να πετύχουν και λόγω της απομόνωσης από τους γονείς.

4. Το χρήμα είναι εθιστικό

Το ίδιο το κυνήγι του πλούτου μπορεί να αποτελέσει καταναγκασμό και εμμονή, σύμφωνα με τους ψυχολόγους. Η επιθυμία για περισσότερο χρήμα ανήκει στους «συμπεριφορικούς εθισμούς», οι οποίοι διαφέρουν από την κατάχρηση ουσιών.

Οι συμπεριφορικοί εθισμοί περιλαμβάνουν καταναγκαστική και ανεξέλεγκτη σχέση π.χ. με τον τζόγο, το σεξ, το φαγητό ή το χρήμα. Οι αλλαγές που παρατηρούνται στον εγκέφαλο σε αυτήν την περίπτωση μοιάζουν πολύ με τις αλλαγές που επιφέρει το αλκοόλ ή μια ναρκωτική ουσία.