Τα στοιχεία του χαρακτήρα μας παίζουν ρόλο στη μακροζωία;
Όταν μιλάμε για τρόπους που θα επιβραδύνουν το γήρας, η σωματική άσκηση και η διατροφή είναι οι συνήθεις υποδείξεις. Αλλά δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε και τη δύναμη του μυαλού! Ποια είναι τα στοιχεία του χαρακτήρα μας που παίζουν ρόλο στη μακροζωία και μάλιστα με υγεία; Η ψυχολογία έχει πολύ ενδιαφέρουσες απαντήσεις.
Επιμέλεια: Σοφία Κροκιδά
Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι πολλαπλά χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς μας δείχνουν ποιος θα έχει μια υγιή ζωή από τα 80 του και μετά. Σύμφωνα με μελέτες η σύνδεση ανάμεσα στην προσωπικότητα και τη μακροζωία είναι τόσο ισχυρή, όσο και η ευφυΐα ή η οικονομική άνεση, χαρακτηριστικά που συνδέονται επίσης με το πόσο ζει κάποιος.
Αυτά τα χαρακτηριστικά του μυαλού είναι αρκετά σταθερά, αλλά οι ειδικοί πιστεύουν ότι μπορούμε να τα ενισχύσουμε σε οποιαδήποτε ηλικία. Ποια είναι αυτά;
Σχολαστικότητα
Οι σχολαστικοί άνθρωποι συνήθως ζουν περισσότερο. Η οργάνωση και η υπευθυνότητα είναι παράγοντες που μπορούν να μας βοηθήσουν να ξεπεράσουμε κάποιους κινδύνους που σχετίζονται με την υγεία μας. Όπως υποστηρίζει ο Nicholas Turiano, καθηγητής ψυχολογίας στο West Virginia University: «Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά είναι σαν μία σκανδάλη που πυροδοτεί την καλύτερη και μεγαλύτερης διάρκειας ζωή»!
Και κάτι ακόμη λέει ο ίδιος: «Η σχολαστικότητα και η ενσυνείδηση είναι ο παράγοντας “ανθεκτικότητας” που μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους να ξεπεράσουν σημαντικούς κινδύνους για την υγεία τους, ακόμη και το να ζουν στη φτώχεια».
Πολλοί σχολαστικοί άνθρωποι είναι ιδιαίτερα επιμελείς με τη σωματική άσκηση και τη διατροφή τους. Επίσης μπορούν να αντιμετωπίσουν καλύτερα αγχωτικές καταστάσεις, κάτι που οδηγεί σε λιγότερες φλεγμονές και κατ’ επέκταση βραδύτερη γήρανση.
Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε αυτό το χαρακτηριστικό: Μπορεί κανείς να γίνει πιο σχολαστικός με βοήθεια από φίλους ή και ειδικούς, όπως οι ψυχολόγοι. Σημαντική βοήθεια μπορεί επίσης να είναι μια εφαρμογή στο κινητό σας, η οποία για παράδειγμα μπορεί να σας στέλνει υπενθυμίσεις για να πίνετε περισσότερο νερό ή να μην ξεχνάτε να αθλείστε.
Σκοπός
Ένα ακόμα σημαντικό χαρακτηριστικό για μακροζωία είναι το να έχει κανείς στόχους στη ζωή του, οι οποίοι του δίνουν ενέργεια και νόημα. Αυτοί που έχουν κάποιους στόχους μπορούν να αντιμετωπίσουν στη ζωή τους πιο εύκολα δυσάρεστες καταστάσεις, χωρίς να τις κουβαλάνε μέσα τους για καιρό. Επίσης, συνήθως έχουν καλύτερη αίσθηση της αυτοεκτίμησης αλλά και της λήψης αποφάσεων.
Πολλοί τύποι στόχων είναι ιδιαίτερα ωφέλιμοι. Κάποιοι βρίσκουν σκοπό στη δουλειά τους, ενώ άλλοι στην κοινωνικοποίηση ή στη βραδινή διασκέδαση.
«Όσοι έχουν καλλιτεχνικούς στόχους μπορεί να έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες μακροζωίας, αφού η δημιουργικότητα προσφέρει μια αίσθηση καθαρής κατεύθυνσης», λέει ο Patrick Hill, ψυχολόγος στο Washington University στο St. Louis.
Η σχολαστικότητα μπορεί κάποιες φορές να συγχέεται με τη θέσπιση στόχων, αλλά δεν είναι ακριβώς το ίδιο πράγμα. Σκεφτείτε για παράδειγμα, έναν υπάλληλο που ακολουθεί σχολαστικά τις οδηγίες του διευθυντή του, χωρίς καμία αντίρρηση, αλλά στην πραγματικότητα δεν αισθάνεται καμία σύνδεση ή φιλοδοξία για τη δουλειά του. «Ο σκοπός και ο στόχος είναι πολύ πάνω από τον ρόλο της σχολαστικότητας», υποστηρίζει ο Patrick Hill.
Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε αυτό το χαρακτηριστικό: Το να βρείτε έναν άνθρωπο που θα σας εμπνεύσει μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στους στόχους που θα θέσετε στη ζωή σας.
Για τους μεγαλύτερους σε ηλικία, δραστηριότητες όπως μαθήματα ζωγραφικής ή κάποιας άλλης ευχάριστης και καλλιτεχνικής δραστηριότητας, μπορούν να προσφέρουν σημαντικά στην ευζωία, να οδηγήσουν σε χαμηλότερα επίπεδα κατάθλιψης αλλά και να προλάβουν την άνοια.
Αισιοδοξία
Για μια μακρά και υγιή ζωή θα πρέπει να βλέπετε το ποτήρι μισογεμάτο. «Η αισιοδοξία συνδέεται με τη μακροζωία», λέει η Lewina Lee, ψυχολόγος στο Boston University «και ίσως αυτό έχει να κάνει με το πόσο θετικά βλέπει κάποιος το γήρας».
Πολλές φορές, οι αισιόδοξοι άνθρωποι πιστεύουν στην ικανότητά τους να πετύχουν τους στόχους τους, ακόμα και σε μεγαλύτερη ηλικία.
Συγκεκριμένα, όσοι βλέπουν τα θετικά του να μεγαλώνεις, όπως το ότι γινόμαστε πιο σοφοί και συναισθηματικά ώριμοι ζουν κατά μέσο όρο 7,6 χρόνια περισσότερο!
Ταυτόχρονα απολαμβάνουν την ηλικία τους χάρη στη σωματική άσκηση, την υγιεινή διατροφή και το χαμηλότερο στρες, χαρακτηριστικά παρόμοια με όσους είναι σχολαστικοί.
Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε αυτό το χαρακτηριστικό: Μπορείτε να γίνετε πιο αισιόδοξοι γράφοντας συχνά για τον καλύτερο εαυτό σας. Για να αντιμετωπίσετε πιο θετικά το πέρασμα του χρόνου ίσως θα πρέπει να αποβάλετε κάποια αρνητικά στερεότυπα γύρω από το γήρας.
Όπως εξηγεί η Lewina Lee «Οι άνθρωποι διαμορφώνουν την αντίληψή τους για τα γηρατειά, στην ηλικία των 3-4 ετών και αυτή η αντίληψη σχετίζεται με τις πεποιθήσεις και την κουλτούρα του περιβάλλοντός τους». Και συνεχίζει: «Αυτές οι πεποιθήσεις τελικά επηρεάζουν την υγεία τους μακροπρόθεσμα».
Στην έρευνα που διεξήγαγε ανακάλυψε ότι το να γράφουν οι συμμετέχοντες για μεγαλύτερους ανθρώπους με ενεργητικότητα και ακατάβλητη δράση τους ωφελούσε τελικά και τους ίδιους για να αποβάλουν τις πεποιθήσεις τους.
Έτσι, για παράδειγμα, φέρτε στο μυαλό σας μεγαλύτερους ανθρώπους με ενέργεια και μια γεμάτη καθημερινότητα. Κάντε παρέα με μεγαλύτερους και γνωρίστε καλύτερα συναδέλφους σας που θαυμάζετε και είναι πιο μεγάλοι από εσάς, ώστε να αποκτήσετε μια πιο ολοκληρωμένη και θετική εικόνα για αυτή την πλευρά της ζωής.
Εξωστρέφεια
Το να είναι κανείς εξωστρεφής και κοινωνικός είναι ένα ακόμη στοιχείο που μπορεί να συμβάλλει στη μακροζωία. Η σύνδεση ανάμεσα στις κοινωνικές σχέσεις και τα χρόνια ζωής είναι τόσο ισχυρή όσο και αυτή της χοληστερίνης ή του καπνίσματος.
Οι εξωστρεφείς άνθρωποι είναι πιο ενεργητικοί, κάτι που προστατεύει την υγεία τους. Προσοχή όμως! Η υπερβολική δεκτικότητα μπορεί να μας εκθέσει σε ανθρώπους με κακές συνήθειες που θα μας παρασύρουν σε υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, καπνίσματος και κακής διατροφής.
Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε αυτό το χαρακτηριστικό: Για να γίνετε πιο εξωστρεφείς, ίσως μερικές συνεδρίες με ψυχολόγο σας βοηθήσουν. Επίσης, η υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής έχει δείξει ότι κάνει τους ανθρώπους πιο άνετους σε διάφορες κοινωνικές καταστάσεις. Μείνετε ενεργοί σε εκδηλώσεις και δραστηριότητες και συναναστραφείτε με κόσμο.
Απουσία νευρώσεων
Όσοι γερνούν όμορφα έχουν καλύτερη ισορροπία στη ζωή τους. Νιώθουν λιγότερη ένταση ή θλίψη και αυτή η ηρεμία βοηθάει την καρδιά και τον καλό ύπνο, παράγοντες που αποδεικνύονται καθοριστικοί στη μακροζωία.
Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να αποφεύγετε τις καθημερινές μάχες που δίνετε. Αν και οι άνθρωποι με μηδενικό στρες είναι πιο χαρούμενοι, κάποιες φορές χειρότερες γνωστικές λειτουργίες, κάτι που επιβαρύνει την υγεία σε βάθος χρόνου.
Για μια καλή ζωή χρειάζεστε και προκλήσεις. Η πιο συνηθισμένη πηγή άγχους είναι οι άλλοι άνθρωποι, αλλά αυτοί που μεγαλώνουν όμορφα επωφελούνται της κοινωνικοποίησης, χωρίς να νιώθουν ότι απειλούνται από τους γύρω τους.
Οι εξωστρεφείς άνθρωποι χρειάζονται συναισθηματική σταθερότητα αφού, ενώ έχουν μεγαλύτερες φιλοδοξίες και στόχους, υιοθετούν πιο εχθρικές συμπεριφορές, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε καρδιακά προβλήματα. Το άγχος και η κατάθλιψη συνδέονται επίσης με την επιτάχυνση της γήρανσης.
Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε αυτό το χαρακτηριστικό: Η δημιουργικότητα είναι πολύ σημαντική, αφού βοηθάει στην εκφραστικότητα και ταυτόχρονα ανοίγει νέους δρόμους στην αντιμετώπιση καταστάσεων, όταν τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά.
Σημαντικό είναι επίσης να τρώτε αργά, ώστε να αποφύγετε καρδιακά επεισόδια αλλά και να διαλογίζεστε συστηματικά. Όμως όλα αυτά δεν είναι κατάλληλα για όλους. Βρείτε τι σας ταιριάζει και ακολουθήστε το για να νιώσετε πιο όμορφα και να κερδίσετε τη μάχη με τον χρόνο!
