Τι θα φέρει το 2022 στην παραπληροφόρηση στα social media; Απαντούν 3 ειδικοί

Από τις ταραχές σε παγκόσμιο επίπεδο έως τις άφθονες παραμορφωτικές ειδήσεις για τον COVID, το 2021 αναδείχτηκε ως ένα έτος-ορόσημο για πάμπολλες παραπλανητικές πληροφορίες. Τι θα φέρει το 2022;

Επιμέλεια: Μαρία Καλοπούλου

Στα τέλη του 2020, φαινόταν δύσκολο να φανταστεί κανείς μια χειρότερη χρονιά σε ό,τι αφορά την παραπληροφόρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεδομένης της έντασης των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ και του τραύματος της πανδημίας COVID-19.

Αλλά το 2021 αποδείχθηκε ότι ανταποκρίθηκε… στο έργο, ξεκινώντας με την εξέγερση της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο στην Ουάσιγκτον και συνεχίζοντας με άφθονα ψέματα και στρεβλώσεις σχετικά με τα εμβόλια για τον COVID-19.

Για να έχουμε μια αίσθηση του τι θα μπορούσε να συμβεί το 2022, ρωτήσαμε τρεις ερευνητές σχετικά με την εξέλιξη της παραπληροφόρησης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Η απουσία ρυθμιστικών κανονισμών θα επιδεινώσει την παραπληροφόρηση

Anjana Susarla, Καθηγήτρια Πληροφοριακών Συστημάτων, Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν

Ενώ η παραπληροφόρηση υπήρχε πάντα στα Μέσα ενημέρωσης. Ας θυμηθούμε το Great Moon Hoax του 1835 που ισχυρίστηκε ότι ανακαλύφθηκε ζωή στο φεγγάρι, και ένα σωρό άλλα. Η έλευση όμως των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αύξησε σημαντικά το εύρος, τη διάδοση και την εμβέλεια της παραπληροφόρησης.

Οι πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν μετατραπεί σε μέσα δημόσιας πληροφόρησης, τα οποία ελέγχουν τον τρόπο με τον οποίο οι περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν τον κόσμο, γεγονός που καθιστά την ευκολία με την οποία διασπείρεται η παραπληροφόρηση ένα θεμελιώδες πρόβλημα για την κοινωνία.

Υπάρχουν δύο κύριες προκλήσεις για την αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης.

Το πρώτο είναι η έλλειψη ρυθμιστικών μηχανισμών που να την αντιμετωπίζουν. Η επιβολή διαφάνειας και η παροχή στους χρήστες μεγαλύτερης πρόσβασης και ελέγχου των δεδομένων τους μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην αντιμετώπιση των προκλήσεων της παραπληροφόρησης.

Αλλά υπάρχει επίσης ανάγκη για ανεξάρτητους ελέγχους, συμπεριλαμβανομένων εργαλείων που αξιολογούν τους αλγόριθμους των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Αυτά μπορούν να καθορίσουν πώς οι επιλογές των πλατφορμών κοινωνικών μέσων για την επιμέλεια ειδήσεων και την παρουσίαση περιεχομένου επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βλέπουν τις πληροφορίες.

Η δεύτερη πρόκληση είναι ότι οι φυλετικές και έμφυλες προκαταλήψεις στους αλγόριθμους που χρησιμοποιούνται από τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης επιδεινώνουν το πρόβλημα της παραπληροφόρησης.

Ενώ οι εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχουν εισαγάγει μηχανισμούς για την ανάδειξη έγκυρων πηγών πληροφοριών, λύσεις όπως η επισήμανση αναρτήσεων ως παραπληροφόρησης δεν επιλύουν τις φυλετικές και έμφυλες προκαταλήψεις στην πρόσβαση σε πληροφορίες.

Η επισήμανση σχετικών πηγών, για παράδειγμα, πληροφοριών για την υγεία μπορεί να βοηθήσει μόνο χρήστες με μεγαλύτερη παιδεία στον τομέα της υγείας και όχι άτομα με λίγες γνώσεις στον τομέα, που τείνουν να είναι δυσανάλογα μειονότητες.

Ένα άλλο πρόβλημα είναι η ανάγκη να εξετάζουμε συστηματικά πού βρίσκουν οι χρήστες παραπληροφόρηση. Το TikTok, για παράδειγμα, έχει ξεφύγει σε μεγάλο βαθμό από τον κυβερνητικό έλεγχο. Επιπλέον, η παραπληροφόρηση που στοχεύει μειονότητες, μπορεί να είναι πολύ χειρότερη από την παραπληροφόρηση που στοχεύει τις πλειοψηφικές κοινότητες.

Πιστεύω ότι η έλλειψη ανεξάρτητων ελέγχων, η έλλειψη διαφάνειας στον έλεγχο των γεγονότων και οι φυλετικές και έμφυλες προκαταλήψεις που διέπουν τους αλγόριθμους, οι οποίοι χρησιμοποιούνται από τις πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης υποδηλώνουν ότι η ανάγκη για ρυθμιστική δράση το 2022 είναι επείγουσα και άμεση.

Αυξανόμενοι διχασμοί και κυνισμός

Dam Hee Kim, Επίκουρος Καθηγητής Επικοινωνίας, Πανεπιστήμιο της Αριζόνα

Οι «ψευδείς ειδήσεις» δεν είναι καθόλου νέο φαινόμενο, ωστόσο το κόστος τους έχει φτάσει σε άλλο επίπεδο τα τελευταία χρόνια. Η παραπληροφόρηση σχετικά με τον COVID-19 έχει κοστίσει αμέτρητες ζωές σε όλο τον κόσμο.

Οι ψευδείς και παραπλανητικές πληροφορίες σχετικά με τις εκλογές μπορούν να κλονίσουν τα θεμέλια της δημοκρατίας, για παράδειγμα, κάνοντας τους πολίτες να χάσουν την εμπιστοσύνη τους στο πολιτικό σύστημα.

Έρευνα που έκανα με τον S Mo Jones-Jang και την Kate Kenski σχετικά με την παραπληροφόρηση κατά τη διάρκεια των εκλογών, (στις ΗΠΑ) μερικές δημοσιευμένες και άλλες σε εξέλιξη, έδειξε τρία βασικά ευρήματα.

Το πρώτο είναι ότι η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, που αρχικά είχαν σχεδιαστεί για να συνδέουν τους ανθρώπους, μπορεί να διευκολύνει την κοινωνική αποσύνδεση.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν γεμίσει από παραπληροφόρηση. Αυτό οδηγεί τους πολίτες που καταναλώνουν ειδήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να γίνονται κυνικοί, όχι μόνο απέναντι σε καθιερωμένους θεσμούς όπως οι πολιτικοί και τα μέσα ενημέρωσης, αλλά και προς τον περίγυρό τους.

Δεύτερον, οι πολιτικοί, τα μέσα ενημέρωσης και οι ψηφοφόροι έχουν γίνει οι αποδιοπομπαίοι τράγοι για όσες βλάβες προξενούν οι «ψευδείς ειδήσεις». Λίγοι από αυτούς παράγουν πραγματικά παραπληροφόρηση.

Η περισσότερη παραπληροφόρηση παράγεται από άλλες οντότητες και πολιτικές περιθωριακές ομάδες που δημιουργούν «ψευδείς ειδήσεις» για οικονομικούς ή ιδεολογικούς σκοπούς.

Ωστόσο, οι πολίτες που καταναλώνουν παραπληροφόρηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τείνουν να κατηγορούν τους πολιτικούς, τα μέσα ενημέρωσης και άλλους ψηφοφόρους.

Το τρίτο εύρημα είναι ότι οι άνθρωποι που ενδιαφέρονται για τη σωστή ενημέρωση δεν έχουν ανοσία στην παραπληροφόρηση.

Τα άτομα που προτιμούν να επεξεργάζονται, να δομούν και να κατανοούν τις πληροφορίες με συνεκτικό και ουσιαστικό τρόπο γίνονται πιο κυνικοί πολιτικά, αφού εκτίθενται σε αντιληπτές «ψευδείς ειδήσεις» σε σχέση με άτομα που με λιγότερη πολιτική ή άλλη γνώση.

Αυτοί οι κριτικοί στοχαστές απογοητεύονται επειδή πρέπει να επεξεργαστούν τόσες πολλές ψευδείς και παραπλανητικές πληροφορίες. Αυτό είναι ανησυχητικό γιατί η δημοκρατία εξαρτάται από τη συμμετοχή αφοσιωμένων και σκεπτόμενων πολιτών.

Κοιτάζοντας μπροστά στο 2022, είναι σημαντικό να αντιμετωπίσουμε αυτόν τον κυνισμό. Είναι σημαντικό να βρούμε τρόπους για να εξηγήσουμε την κατάσταση των “ψευδών ειδήσεων” στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης:

Συγκεκριμένα ποιος παράγει “ψευδείς ειδήσεις”, γιατί ορισμένες οντότητες και ομάδες τις παράγουν και ποιοι τις ενστερνίζονται. Αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει τους ανθρώπους να μην γίνουν πιο κυνικοί πολιτικά.

Αντί να κατηγορούν ο ένας τον άλλον για τις βλάβες που προξενούνται από τη διασπορά «ψευδών ειδήσεων», οι άνθρωποι πρέπει να βρουν έναν τρόπο να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλον. Η άμβλυνση των επιπτώσεων της παραπληροφόρησης θα βοηθήσει στον ευρύτερο στόχο της υπέρβασης των κοινωνικών διχασμών.

Προπαγάνδα με άλλο όνομα

Ethan Zuckerman, Αναπληρωτής Καθηγητής Δημόσιας Πολιτικής, Επικοινωνίας και Πληροφόρησης, UMass Amherst

Αναμένω ότι η ιδέα της παραπληροφόρησης θα μετατραπεί σε μια ιδέα προπαγάνδας το 2022, όπως προτείνει η κοινωνιολόγος και μελετητής των μέσων ενημέρωσης Francesca Tripodi στο προσεχές βιβλίο της, «The Propagandist’s Playbook».

Το μεγαλύτερο μέρος της παραπληροφόρησης δεν είναι αποτέλεσμα αθώων παρεξηγήσεων. Είναι προϊόν συγκεκριμένων εκστρατειών για την προώθηση μιας πολιτικής ή ιδεολογικής ατζέντας.

Μόλις καταλάβετε ότι το Facebook και άλλες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης είναι τα πεδία μάχης στα οποία διεξάγονται οι σύγχρονες πολιτικές εκστρατείες, μπορείτε να εγκαταλείψετε την ιδέα ότι το μόνο που χρειάζεστε είναι γεγονότα για να διορθώσετε τις παρανοήσεις των ανθρώπων.

Αυτό που συμβαίνει είναι ένας πιο περίπλοκος συνδυασμός πειθούς, φυλετικής σχέσης και σηματοδότησης, που διαδραματίζεται σε χώρους από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έως τα αποτελέσματα αναζήτησης.

Αναμένω ότι το 2022, πλατφόρμες όπως το Facebook θα φτάσουν σε οριακό σημείο στην παραπληροφόρηση, επειδή ορισμένα ψέματα έχουν γίνει ο πολιτικός λόγος στο επίκεντρο των κομμάτων και της πολιτικής. Πώς διαχειρίζονται οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης την κατάσταση, όταν ο ψευδής λόγος είναι και πολιτικός λόγος;

Αυτό το άρθρο μεταφράστηκε από το The Conversation