Το ψυχολογικό προφίλ της μόδας
Είναι το συγκεκριμένο στιλ που υιοθετούμε ένας τρόπος για να εκπέμψουμε σήματα SOS; Να αποκαλύψουμε τη συναισθηματική μας κατάσταση ή τις κρυφές διαταραχές από τις οποίες υποφέρουμε; Μήπως αν επενδύσουμε περισσότερο χρόνο στην εμφάνισή μας καταφέρουμε να νικήσουμε τη χαμηλή μας αυτοεκτίμηση και να κερδίσουμε την παρτίδα ακόμα και της κατάθλιψης;
Από την Δέσποινα Σάμψων
Ποια είναι η ουσιαστική σχέση μόδας και ψυχολογίας; Αν για την πλειοψηφία του γυναικείου πληθυσμού το ντύσιμο είναι ένας τρόπος για να εξωτερικεύουμε τα συναισθήματά μας, τότε τι είναι για τους επαγγελματίες ψυχολόγους;
Τι σκέφτεται η πλευρά της ακαδημαϊκής κοινότητας για το αγαπημένο μας παιχνίδι; Πώς αξιολογούν τη σημασία της μόδας και τον βαθμό επιρροής της σε εμάς τις ίδιες και την προσωπικότητά μας; Για το σύνολο των ειδικών κλινικών ψυχολόγων που μελετούν τις διαταραχές άγχους και συμπεριφοράς το πεδίο αυτό προσφέρει μεγάλο περιθώριο έρευνας
Τα μηνύματα… του τρόπου που ντυνόμαστε
Οι άνθρωποι επιλέγουν πώς θα παρουσιαστούν ανάλογα με το πώς αισθάνονται με τον εαυτό τους. Κάθε φορά η συγκεκριμένη φάση στην οποία βρίσκονται παίζει τον σημαντικότερο ρόλο.
Όσοι πάσχουν από κοινωνικό άγχος ή φοβίες ανησυχώντας υπερβολικά με τις κοινωνικές συναναστροφές στις οποίες είναι υποχρεωμένοι να παρευρίσκονται, συνήθως επιλέγουν ρούχα που δεν προκαλούν την προσοχή αλλά αντίθετα επιτρέπουν να περνάνε ελαφρώς απαρατήρητοι.
Άνθρωποι με ήπια κατάθλιψη επιλέγουν προφανώς διαφορετικό ντύσιμο από τους υπόλοιπους με φυσιολογική διάθεση. Επομένως η εμφάνιση είναι κάθε φορά μία ξεκάθαρη έκφραση που αποκαλύπτει σε βάθος χρόνου ποιοι είμαστε.
Μοντέλα συμπεριφοράς βγαίνουν προς τα έξω και «φωνάζουν» την αλήθεια μας. Είναι τυχαίες περιπτώσεις όσοι επιλέγουν τις σκούρες αποχρώσεις στα ρούχα τους; Το μήνυμα της κλασικής εμφάνισης, της συντηρητικής στολής ή της αμηχανίας με τα χρώματα είναι υπαρκτό.
Και πόσα άλλα όμως μηνύματα κρύβονται κάτω από φούστες και μπλούζες που φαινομενικά συνδυάζονται αθώα πάνω μας; Πληροφορίες για την κατάσταση στην οποία ήδη βρισκόμαστε που δεν συνειδητοποιούμε καν οι ίδιοι ότι μεταφέρουμε.
Τι βλέπει ο ψυχολόγος;
Για τους κλινικούς ψυχολόγους που εξετάζουν έναν ασθενή παρατηρώντας τον όπως κάθεται απέναντί τους συνήθως το πρώτο σχόλιο που καταγράφουν είναι για την εξωτερική του εμφάνιση.
Εμφανή χαρακτηριστικά στο ντύσιμό του αξιολογούνται σε κάθε συνεδρία. Λεπτομέρειες όπως η κατάσταση ενός ρούχου έχουν πολύ μεγάλη σημασία: Είναι καθαρό; Έχει σιδερωθεί επιμελώς ή έχει φορεθεί τσαλακωμένο; Έχει φθαρεί; Είναι παλιό; Είναι καλοσυντηρημένο; Έχει επιλεχθεί λαμβάνοντας υπόψη ο κάτοχός του τις καιρικές συνθήκες;
Αν ένας ασθενής εμφανιστεί στο ραντεβού για την προσωπική συνεδρία με ένα σμόκιν ή βραδινή τουαλέτα μέχρι το πάτωμα, αυτόματα δίνει το έναυσμα για ανίχνευση της αιτίας που τον οδήγησε σε αυτές τις επιλογές.
Αν έξω έχει πέσει η θερμοκρασία κάτω από το μηδέν και ο ασθενής έχει παρουσιαστεί με T-shirt και βερμούδα είναι εμφανές ότι υπάρχει πρόβλημα. Ωστόσο, το θέμα είναι για τον επαγγελματία να απομονώσει και να ανακαλύψει πολυπλοκότερα μηνύματα που δεν είναι εμφανή με την πρώτη ματιά.
Πώς ντύνονται οι τελειομανείς; Ποια είναι η εικόνα των ανθρώπων που υποφέρουν από διαταραχές διάθεσης; Πού βρίσκεται η επιθυμία τους να δοκιμάσουν το καινούριο; Πώς εμμένουν σε λεπτομέρειες; Πώς αντικατοπτρίζονται όλα αυτά σε μια μπλούζα ή ένα παντελόνι; Θέλουν να τιμωρήσουν τον εαυτό τους; Ίσως τα ρούχα που έχουν επιλέξει λένε περισσότερα από αυτά που θα μπορούσα ν οι ίδιοι να ξεστομίσουν.
Ποιοι είναι όμως οι νευροβιολογικοί παράγοντες που βοηθούν στη μελέτης της ψυχολογίας της μόδας; Ο ειδικός σε θέματα διαταραχών διάθεσης και άγχους Δρ Μάρτιν Κάτζμαν με κλινική εμπειρία που ξεπερνάει τα είκοσι χρόνια στον Καναδά ξεκαθαρίζει ότι μπορεί ο τομέας αυτός να παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον αλλά ακόμα η επιστημονική κοινότητα απέχει από το να βρει συνδέσεις ανάμεσα στη μόδα, την προσωπικότητα και τη νευροβιολογία.
Ωστόσο, ομολογεί ότι ασθενείς που πάσχουν από κατάθλιψη έχουν ένα συγκεκριμένο στιλ που προδίδει την αδυναμία τους και δεν δίνουν προσοχή στο πώς θα παρουσιαστούν.
Από την άλλη πλευρά ασθενείς που πάσχουν από διπολική διαταραχή και μάλιστα εξετάζονται σε φάσεις «μανίας» ντύνονται πολύ πιο προκλητικά.
Σίγουρα, λοιπόν, οι νευροβιολογικοί παράγοντες έχουν επηρεάσει την τελική έκβαση της εικόνας. Όταν ο ίδιος καθηγητής ρωτήθηκε για τη δυνατότητα που έχουν τα ρούχα μας να μας βοηθήσουν να αυξήσουμε τα θετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά που επιθυμούμε να αποκτήσουμε και αν πρέπει να ντυνόμαστε όπως αισθανόμαστε ή όπως θα θέλαμε να αισθανόμαστε, η απάντησή του ήταν ξεκάθαρη:
«Όση περισσότερη ενέργεια αφιερώνουμε στον τρόπο που φροντίζουμε την εμφάνισή μας και όσο καλύτερα νιώθουμε μέσα στα ρούχα μας, τόσο καλύτερα θα αισθανόμαστε. Η βελτίωση στη διάθεσή μας συνδέεται με το συναίσθημα ικανοποίησης που νιώθουμε επιβραβεύοντας τον εαυτό μας για όλο τον κόπο μας. Όταν μάλιστα φτάνουμε στο σημείο να αισθανόμαστε ελκυστικοί, η αυτοπεποίθησή μας αυξάνεται κατακόρυφα καθώς και τα πολύτιμα θετικά αισθήματα».
Επομένως, ναι! Πρέπει να ντυνόμαστε όμορφα για να νιώσουμε καλύτερα! Είναι οδηγία από τον γιατρό!
